Tsjadische oud-dictator Hissène Habré in Senegal tot levenslang veroordeeld
De Tsjadische oud-dictator Hissène Habré is maandag in Senegal tot levenslang veroordeeld wegens genocide, martelingen en andere misdaden tegen de menselijkheid. In de rechtbank in Dakar vielen slachtoffers van zijn schrikbewind elkaar huilend in de armen van vreugde en opluchting.
Het vonnis van de speciale Senegalese rechtbank die met hulp van onder meer de Afrikaanse Unie en de Europese Unie was opgezet voor de veroordeling van Habré, is een historische overwinning voor de slachtoffers van zijn schrikbewind dat duurde van 1982 tot 1990. Onder aanvoering van Human Rights Watch-advocaat Reed Brody hebben zij 17 jaar lang gevochten voor gerechtigheid.
Volgens Brody hebben de rechters met hun boodschap een cruciale boodschap uitgezonden: 'De dagen dat tirannen ongestoord hun bevolking konden onderdrukken, zichzelf verrijken en vervolgens konden ontsnappen naar een luxe leven in het buitenland, zijn ten einde', zo zei hij na afloop.
Unieke zaak
De rechtszaak tegen Habré, die tijdens zijn regime 40 duizend burgers vermoordde of liet verdwijnen en tienduizenden mensen heeft laten martelen, uithongeren of verkrachten, is in meerdere opzichten uniek. Het was de eerste keer dat een Afrikaanse leider terecht stond in een ander Afrikaans land. Feitelijk is hij ook de eerste Afrikaanse ex-regeringsleider die voor oorlogsmisdaden in zijn eigen land daadwerkelijk wordt veroordeeld.
De Liberiaanse ex-president Charles Taylor werd alleen vervolgd voor misdaden in buurland Sierra Leone, de rechtzaak tegen oud-president Laurent Koudou Gbagbo van Ivoorkust loopt nog bij het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Aanklachten tegen andere leiders, waaronder de Keniaanse president Kenyatta, werden ingetrokken of uitgesteld. Vorig jaar wist de Soedanese president al-Bashir nog aan vervolging door het ICC te ontkomen.
Jubelend
Mensenrechtenorganisaties reageerden jubelend op het vonnis, waartegen Habré overigens nog binnen twee weken in beroep kan gaan. Volgens Amnesty International is met deze rechtszaak een nieuwe norm gezet om 'een einde te maken aan de straffeloosheid in Afrika'. 'Laat dit een aanmoediging zijn voor andere Afrikaanse landen of de Afrikaanse Unie om op dezelfde manier 'recht te doen aan slachtoffers' in andere delen van het continent', aldus de organisatie in een schriftelijke reactie.
Volgens de hoge commissaris voor mensenrechten van de Verenigde Naties, Zeid Ra'ad Al Hussein, is de boodschap van het vonnis duidelijk: 'Niemand staat boven de wet. Iedereen die misdaden tegen de menselijkheid pleegt, loopt de kans op een dag voor de rechter te moeten verschijnen.'
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, complimenteerde de speciale rechtbank in Dakar voor hun zorgvuldige werk en refereerde ook voorzichtig aan de steun die de Verenigde Staten destijds aan Habré gaven in zijn strijd tegen de toenmalig Libische leider Khadafi. 'Dit is een kans voor de VS om te reflecteren en leren van onze eigen connectie met gebeurtenissen in het verleden.'
