Trump ontslaat minister van Justitie na verzet tegen inreisverbod
De Amerikaanse president Donald Trump heeft waarnemend minister Sally Yates (Justitie) ontslagen omdat zij haar ministerie opdracht had gegeven het inreisverbod van de president niet voor de rechter te verdedigen. Volgens Trump heeft zij hiermee het departement 'verraden'.
Yates had in een brief aan haar medewerkers onder meer vraagtekens gezet bij de wettelijke onderbouwing van het inreisverbod voor vluchtelingen en reizigers uit zeven overwegend islamitische landen.
Trump heeft aanklager Dana Boente aangewezen om Yates te vervangen. Boente heeft kort na zijn benoeming afstand genomen van het beleid van zijn ontslagen voorganger. Boente gaf zijn departement volgens CNN opdracht de 'wettige bevelen van onze president te verdedigen'.
Yates was de tijdelijke opvolger van de vorige minister van Justitie, Loretta Lynch. Ze was op 20 januari aangesteld om het ministerie te leiden tot Jeff Sessions, de man die Donald Trump op justitie wil hebben, wordt goedgekeurd door de Amerikaanse senaat. Tien dagen nadat Yates aan haar tijdelijke functie begon, heeft Trump haar dus ontslagen.
'Waarnemend minister van Justitie, Sally Yates, heeft het departement verraden door te weigeren een legaal bevel uit te voeren dat was bedoeld om de burgers van de Verenigde Staten te verdedigen', aldus een verklaring die Trump deelde op Facebook. Yates was volgens het Witte Huis 'erg zwak' waar het de aanpak van illegale migratie betreft. Ook de Democraten krijgen er in de verklaring flink van langs. Zij zouden 'om puur politieke redenen' in de Senaat op de rem staan bij het goedkeuren van de kandidaat-minister van Justitie, Jeff Sessions.
'Symbolische actie'
Direct na publicatie van de brief van Yates schreven Amerikaanse media, waaronder de The New York Times, al dat haar brief aan de ambtenaren vooral symbolisch moest worden opgevat. Lynch' opvolger Jeff Sessions zal immers uiteindelijk wel worden benoemd. Yates' brief liet vooral zien hoe sterk de verdeeldheid is binnen de Amerikaanse regering over het beleid van president Trump.
Toch was de actie van Yates ook opvallend. Het is uitzonderlijk dat een hoge medewerker van het ministerie van Justitie de regering publiekelijk afvalt. Het bekendste voorbeeld stamt uit 1973. Toen stapte minister Elliot Richardson op nadat president Richard Nixon hem had bevolen een speciale aanklager te ontslaan die onderzoek deed naar het Watergate-schandaal.
Yates was niet de enige topambtenaar die maandag het veld moest ruimen. Trump verving volgens Amerikaanse media ook het waarnemend hoofd van de Amerikaanse immigratie- en douaneautoriteit ICE, Daniel Ragsdale. Hij maakt plaats voor Thomas Homan, een andere topmedewerker binnen de dienst.
Het is nog onduidelijk waarom Ragsdale is vervangen. Het ministerie van Binnenlandse Veiligheid bevestigde zijn vertrek, maar trad niet in detail over de aanleiding.
Islamdecreet treft vooral ngo's en wetenschappers
Nederlandse bedrijven en ontwikkelingsorganisaties (ngo's) hebben last van het tijdelijke inreisverbod dat president Trump heeft afgekondigd. Bedrijven klagen dat hun werknemers niet meer vrij zijn om te reizen. Ngo's klagen over hetzelfde, maar zij hebben nog een ander probleem. Ze kunnen de mensen voor wie zij opkomen niet meer naar de podia van de Verenigde Naties of de Wereldbank brengen.
Inreisverbod
Het decreet van Trump schrijft een immigratiestop voor vluchtelingen voor en een inreisverbod voor inwoners van zeven landen in het Midden-Oosten, waaronder Iran en Irak. Het bevel, dat Trump een paar dagen geleden had ondertekend, leidde direct tot chaos op vliegvelden vanwege mensen die werden vastgehouden en de VS niet in mochten en demonstranten die tegen het nieuwe beleid protesteerden.
Na in allerijl aangespannen gerechtelijke procedures bij meerdere rechtbanken liet het Witte Huis weten dat het inreisverbod niet geldt voor mensen met een permanente verblijfsvergunning ('green card'). Volgens president Trump werkt zijn decreet, dat volgens hem bedoeld is om moslimterroristen buiten de landsgrenzen te houden, 'erg goed'.
Staten Island staat nog vierkant achter Trump
Het inreisverbod voor inwoners uit zeven moslimlanden van president Trump leidt tot veel chaos en stress bij gedupeerden. Kenners van het internationaal recht kraken de maatregel. Op Staten Island, waar Trumps aanhang groot is, zijn ze tevreden: 'Dit is waarom ik op hem heb gestemd.' Lees hier de reportage van Amerika-correspondent Michael Persson.
