Trump in de verdediging; concurrentie ruikt bloed

Trump werd vooral in de eerste anderhalf uur scherp aangevallen, deels met zijn eigen woorden, en meermaals afgetroefd. Hij moest zelfs woorden terugnemen, een noviteit voor de leider in de peilingen voor de Republikeinse voorverkiezingen.

In dit tweede, door CNN georganiseerde debat in de Ronald Reagan bibliotheek in Simi Valley, waren de vragen inhoudelijker en concreter dan in het eerste debat vorige maand. Trump leek drie uur lang slecht op zijn gemak, en kon alleen terugvallen op zijn zakelijke successen en harde immigratiestandpunten.

Carly Fiorina, the voormalige baas van Hewlett-Packard en enige vrouwelijke kandidaat, maakte een sterke indruk met goed voorbereide mini-speeches en vlijmscherpe antwoorden. Vooral haar reactie op een belediging van Donald Trump zal door het hele land tot veel vrouwelijk gejuich hebben veroorzaakt.

Kijk naar dat gezicht, had Trump eerder in een interview gezegd. 'Zou je daar op stemmen? Is dat het gezicht van een president?' Later zei Trump dat hij haar karakter bedoelde. Toen debatleider JakeTapper die uitspraak woensdagavond aan Fiorina voorlegde en vroeg wat zij dan van Trumps karakter vond, zei Fiorina: 'Ik denk dat vrouwen in het hele land duidelijk hebben gehoord wat meneer Trump heeft gezegd.' Het leverde haar een lang applaus op en een rood aangelopen Trump.

'Ik vind dat ze een prachtig gezicht heeft, en een prachtige vrouw is', kon hij alleen nog uitbrengen. Fiorina scoorde ook Republikeinse punten met een felle aanval op Planned Parenthood, de organisatie die vrouwen helpt met anticonceptie en abortus. Die organisatie is onder vuur komen te liggen door undercoverjournalisten die de handel in foetusweefsel hebben gefilmd.

Complete onzin

Het maakt daarbij weinig uit dat Fiorina's dramatische beschrijving van de beelden ('een volledige foetus, met schoppende beentjes, kloppend hart, om de hersenen te oogsten') complete onzin is.

Ook Jeb Bush kwam veel sterker voor de dag dan in de afgelopen weken. Hij was feller en gevatter, en wist de link met zijn broer George W., tot nu toe een zwakke plek in zijn campagne, juist als houvast te gebruiken. Toen Trump hem daarop aanviel ('Jouw broer heeft tot Barack Obama geleid'), zei Jeb: 'Over mijn broer is er één ding dat ik zeker weet: hij heeft ons veiligheid gebracht.' Dat leidde tot lang applaus op de tribune.

Trump ging nog wel door met zijn aanval en vroeg: voel je je nu veilig? Maar daarop kreeg Bush steun van Scott Walker, de gouverneur van Wisonsin, die zei dat de huidige situatie dat de schuld is van Barack Obama. Weer applaus. De theorie dat George W. Bush met zijn aanval op Irak de huidige instabiliteit in het Midden- Oosten heeft veroorzaakt, gaat er bij de meeste Republikeinen niet in.

Jeb Bush wist Trump nog een keer op een heel triviaal punt af te troeven. Elke president krijgt een codenaam, te gebruiken door de geheime dienst. Wat voor codenaam zou je als president voor jezelf verzinnen, was de vraag. Eveready, zei Bush - dat is een Amerikaans batterijenmerk. 'Is dat genoeg energie voor jou, Donald?' Veel gelach.

Trump, die Bush op zijn lage energieniveau had aangevallen, stak een hand uit, waarop Bush triomfantelijk de zijne liet neerklappen. (Trumps antwoord op diezelfde vraag - 'Humble - was ook niet slecht) Ook Chris Christie, de gouverneur van New Jersey, met zijn pleidooien voor de middenklasse, en senator Marco Rubio, met scherpe analyses van buitenlands beleid, deden het goed. Maar Christie en Rubio staat in de peilingen op een schamele paar procent, en hebben nog een lang weg te gaan.

Wat de invloed van dit debat zal zijn op de populariteit van de kandidaten is nog onduidelijk. Sommige internetpeilingen wezen Trump vlak na het debat gewoon als winnaar aan. Maar het feit dat 'The Donald' niet alle klappen kon opvangen, veel van zijn eigen woorden in het gezicht terugkreeg en inhoudelijk geen vuist kon maken zal de concurrentie moed hebben gegeven: zij ruiken bloed. Trump zal moeten leren zich te verdedigen, in plaats van alleen aan te vallen.