Trillende hyperheli heeft botte pech

De admiraals van de marine willen de heli straks op het achterdek van hun M-fregatten. En staatssecretaris Van Hoof van Defensie is graag bereid om 55 miljoen gulden per NH 90 uit te trekken, ter vervanging van de verouderde Lynx.

Maar de Kamerleden morren over de order van 1,7 miljard gulden. Moet Nederland nou zo nodig kiezen voor een Europees product dat al jaren wordt achtervolgd door pech, vertragingen en oplopende kosten? Ondanks drie miljard gulden ontwikkelingskosten trilt de marineversie van de NH 90 nog behoorlijk. Dus werd er een flinke schijf, een beany, bij de rotor geplaatst om het euvel te verhelpen.

Alleen dreigen de twintig heli's, woensdag voor het eerst in Nederland voor een demonstratie, te hoog te worden voor de hangardeuren van de acht M-fregatten. Kosten van de mogelijke verbouwing: acht miljoen gulden. De Koning: 'Helikopters trillen altijd. Het is inherent aan het ontwikkelingsproces'. 'Hij trilt inderdaad nog te veel', beaamde testpiloot H. Grasen van fabrikant Eurocopter. 'Maar het probleem wordt echt wel opgelost, hoor.'

De admiraals krijgen hoogstwaarschijnlijk hun zin. Als het aan staatssecretaris Van Hoof ligt, wordt het 'NH 90-pechdossier' op 9 juni met een goed einde afgesloten. Samen met de andere partners Duitsland, Frankrijk en Italië, zo deelde Van Hoof de Kamer in april mee, wil Nederland het contract snel tekenen. Vijftien jaar na het startsein voor de NH 90, waarvan er 595 gebouwd moeten worden ter waarde van vijftig miljard gulden, kan eindelijk de productie van de hypermoderne maar omstreden helikopter beginnen.

Van Hoof wil dat de Tweede Kamer snel akkoord gaat met de order, maar bij alle fracties heeft zijn haast bevreemding gewekt. Sinds 1998 heeft hij immers het parlement steeds op de hoogte moeten brengen van financiële en technische tegenvallers in het project. Twee jaar terug werd besloten de levering van de eerste toestellen uit te stellen tot 2007 om te voorkomen dat Nederland, als eerste klant van de marineversie, opgescheept werd met de kinderziekten.

Sinds vorig jaar keek Defensie bovendien, op aandringen van de Kamerleden, naar Amerikaanse en Britse alternatieven. Van Hoof bekeek hun offertes maar hij vindt de NH 90 toch de beste keuze. 'Met ons is afgesproken dat serieus naar de offertes zou worden gekeken', zegt het PvdA-Kamerlid Timmermans. 'Ik wil weten op welke gronden de anderen zijn afgewezen.' Maar in Den Helder kreeg Van Hoof veel steun. Want de marine verdient 's werelds beste heli.

Geen moment spraken de Nederlandse partners in het project, zoals Stork, over de problemen van de laatste jaren. De NH 90 een probleemkind? Welnee, zei manager W. Ritsma van het NHI-consortium dat de heli ontwikkelt. 'De Kamer mag de technische problemen als ernstig beschouwen, maar wij niet. Dit is normaal bij zo'n groot project.'

Nee, de vaderlandse industrie, die zo'n twee miljard gulden denkt te verdienen aan de NH 90-order, begrijpt niet dat deKamerleden twijfelen . Welke andere marinehelikopter kan immers vier uur lang in de lucht blijven en is zo volgestouwd met elektronica, dat de bemanning zich alleen hoeft te richten op de missie in plaats van de heli in de lucht te houden? 'Het is een nieuwe generatie heli's', zei De Koning van Fokker. 'Alternatieven moeten nog worden ontwikkeld.'