Tragikomedie in Amersfoort
De in Iran geboren Kaweh Modiri kwam op 5-jarige leeftijd naar Nederland. Net als Sam, de jonge hoofdpersoon in zijn debuut.
Met Meneer Sadek en de anderen van Kaweh Modiri (1982) is de Nederlandse literatuur een sprankelende coming of age-roman rijker. Al is de weg naar de volwassenheid vol obstakels, lastige moeders en afwezige vaders, de 14-jarige ik-figuur Sam stort zich laconiek in het leven.
In 1988 landt het Iraanse gezin op Schiphol om vervolgens een duplexwoning te betrekken in Amersfoort, 'de meest middelmatige stad van Nederland'. Met een paar anekdotes schildert Sam wat er aan hun vlucht voorafging, een ontgoochelend verblijf in een Russische cel waar zelfs de kinderen niets te eten krijgen, en negen maanden wachten in Istanbul op een groen papiertje van de Verenigde Naties. Het Turks dat Sam in die tijd leert, komt hem goed van pas in de wijk in Amersfoort die wordt bevolkt door Turkse gezinnen.
Op montere toon, met gevoel voor de tragikomische kant van het bestaan, voert Sam een trits personages ten tonele. Meneer Sadek is 'kierewiet' en zo'n oprechte republikein dat hij zijn reisdocument in de fik steekt omdat er 'Koninkrijk der Nederlanden' op staat. En hij vindt iedereen achterlijk: moslims, christenen, joden, boeddhisten, en atheïsten. Sam stelt hij gerust met de woorden: 'Jijzelf bent het nog niet, maar naar alle waarschijnlijkheid zul je het wel worden. Maak je geen zorgen. Het zal niemand opvallen.'
Modiri, afgestudeerd aan de Rietveld Academie, schrijft filmisch. De scènes en gebeurtenissen wisselen elkaar in hoog tempo af. Na meneer Sadek, die helaas in het niets oplost, volgt het Afghaanse jongetje Wise uit het asielzoekerscentrum, met wie Sam de betoverende Malaika begluurt. Zachtmoedige oom Ruz is de enige in Sams omgeving die een beetje stabiel lijkt. Tot slot is er het mooie meisje Sali uit Parijs, met wie hij wil trouwen.
Wat Sam doet kan misschien niet allemaal door de beugel, maar hij heeft een goed hart. Vroeg wijs en op zichzelf teruggeworpen, weigert hij slachtoffer te worden van het tweede generatiesyndroom. Hij ontworstelt zich aan de misère van zijn ouders. Ook Sali heeft 'haar eigen ontsnapping bekokstoofd'. En zo eindigt Meneer Sadek en de anderen vol hoop en liefde.
Kaweh Modiri: Meneer Sadek en de anderen.
Thomas Rap; 192 pagina's; € 16,90.
ISBN 978 94 0040 381 9.
undefined
