Tovenaarsleerling Bos houdt peptalk

Aan het gespannen gezicht van de man in het midden, Wouter Bos, is duidelijk af te lezen dat hij beseft hoe grootde verantwoordelijkheid is die op hem rust. Wordt hij, die de afgelopen jaren heeft bewezen een hele goede tovenaarsleerling te zijn geweest, daadwerkelijk de wonderdoener die in januari een miljoen kiezers terugwint voor de PvdA? Aan zijn redevoering te oordelen, beseft Bos in ieder geval bijzonder goed, wat zijn eerste opdracht is: de partij die nog geen half jaar geleden een ongehoorde dreun heeft gekregen, weer zelfvertrouwen geven.

Het is een speech waar lang naar is uitgezien en die door politieke commentatoren al snel als teleurstellend wordt weggeschoven. Want hij bevat felle uithalen noch harde gekwantificeerde beloften aan de kiezers.

Natuurlijk memoreert Wouter Bos dat het milieu er onder het kabinet-Balkenende bekaaid is afgekomen, dat ontwikkelingssamenwerking het kind van de rekening is geworden en dat de vakbond vorige week schandalig is behandeld door de premier zelf. Dat de Partij van de Arbeid eindelijk inziet dat integratie geen rechts thema is. En dat Nieuwe Nederlanders vanaf nu ook door de PvdA worden aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid. Maar dat daar ook bij hoort dat hen perspectief wordt geboden.

Maar dat alles is de afgelopen weken al vaker uitgedragen. Geen woord is er over zijn eigen hypotheekrente-voorstel, dat eerder op de middag door het congres in grote meerderheid is aanvaard en waarvan zijn politieke tegenstanders in CDA en VVD zeggen dat het de uitgangspositie voor de PvdA bij deze verkiezingen al helemaal onmogelijk maakt.

Geen woord ook voor Ad Melkert, die vanaf de eerste rij zit te kijken naar het schouwspel. Geen woord voor Wim Kok, die ook de hele middag heeft bijgewoond maar op het moment dat Bos spreekt alweer op weg naar huis is en even eerder, staand bij de receptie van het WTC, ervaart dat roem van korte duur kan zijn. 'Kok is mijn naam', spreekt hij via de telefoon tot de taxichauffeur.

Maar dit is dan ook geen speech voor de commentatoren, partijbaronnen of gewezen coryfeeën. Het is een feel-good speech voor de eigen, nog steeds aangeslagen achterban. Vechtlust, vertrouwen, zelfvertrouwen, dat zijn de sleutelwoorden waarmee Wouter Bos zaterdagmiddag probeert een gevoel te kweken dat het allemaal nog kan in januari. 'We zullen in deze campagne de bangigheid af moeten leggen', spoort hij aan. 'We zullen de mensen moeten opzoeken die het met ons oneens zijn. Niet om met de wind mee te waaien, maar juist om eerlijk te zeggen waar het op staat.'

Hij heeft 's ochtends al de nieuwe ploeg voor de Tweede Kamer bij elkaar geroepen en gevraagd achter hem op het podium te gaan staan als hij zijn speech houdt. Tot de honderden aanwezigen in de zaal, die hem bij acclamatie en met staand applaus tot hun nieuwe aanvoerder hebben gekozen, zegt hij: 'U wilde een team, u krijgt een team.'

Uitgebreid haalt hij een beroemde rede van Joop den Uyl aan, die hij als zijn grote voorbeeld ziet ('Er zijn geen simpele oplossingen').

Hij omarmt, hij zoent, hij zegt: 'Ik heb de vechtlust zien terugkeren', en sluit af met: 'Het kan, en het gaat lukken. Omdat ik weet waar we voor staan. Omdat ik kracht put uit onze idealen. Omdat ik op jullie reken. En de mensen op ons.' Daarna gaan de rozen het publiek in.