Top baant weg voor akkoord Europese begroting

In juni maakten de staats- en regeringsleiders openlijk ruzie over de verdeling van de honderden miljarden euro's van de EU-begroting voor de periode 2007 tot en met 2013. ‘Er zijn toen grote woorden gebruikt’, in de formulering van premier Balkenende.

De mislukte grondwetsreferenda in Nederland en Frankrijk maakten de stemming niet beter. ‘Deze top heeft bijgedragen aan het verbeteren van de verhoudingen. Er is nu een duidelijke bereidheid om er in december uit te komen met de begroting’, zei de premier. Voorzitter Barroso van de Europese Commissie verliet de top ‘duidelijk optimistischer dan de dag ervoor’.

Een top houden buiten de betonnen vergaderbunker in Brussel was een idee van premier Blair van huidig EU-voorzitter Groot-Brittannië. Hij wilde zeer losjes discussiëren over de economische richting van Europa en zo de leiders nader tot elkaar brengen. ‘Volgens mij is het makkelijker om straks een begroting aan te nemen als we nu de prioriteiten goed op een rijtje hebben’, zei Blair.

De ruzie over de begroting ging vooral tussen de Britten, die willen snoeien in de landbouwsteun vanuit Brussel, en de Fransen, die willen dat de Britten minder korting krijgen op hun afdrachten aan de Europese Unie. De oplossing lijkt te zijn dat de eerdere afspraken over landbouwsteun, die lopen tot 2013, worden nageleefd, in ruil voor een zeer harde toezegging dat het na die tijd anders moet. ‘Wat van belang is: welke verklaring formuleren we over het veranderen van het landbouwbeleid na 2013? Er is een duidelijke knip tussen de periode tot 2013 en erna’, is de conclusie van Balkenende.

Blair heeft altijd gezegd dat hij bereid is zijn omstreden korting deels op te geven als er duidelijke taal wordt gesproken over een ander landbouwbeleid. Als hij dat doet, komt er geld vrij om Nederland, Zweden en Duitsland minder te laten betalen aan Brussel. Een akkoord is dan in zicht.

Smeermiddel in de onderhandelingen wordt het ‘globaliseringsfonds', een idee van de Europese Commissie. Mensen in regio's die worden getroffen door sluiting van bedrijven door concurrentie met lagelonenlanden, krijgen hulp. Balkenende heeft samen met andere landen die flink betalen aan Europa, ‘grote aarzelingen’ bij het plan maar wees het niet meteen naar de prullenmand. De Fransen willen het heel graag en ook Blair heeft het idee omarmd. Vraag is nu hoeveel het gaat kosten.

Over het eigenlijke thema van de top, de economie, steunden alle leiders een document van de Europese Commissie over meer onderzoek en ontwikkeling en meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt. De scheidend Duitse bondskanselier Schröder zei echter wel dat niemand daarop tegen kan zijn. Schröder merkte ook op dat alle regeringsleiders het belang onderstreepten van een ‘sociaal Europa’. Balkenende sprak van een ‘nieuwe balans tussen versterking van de concurrentiekracht en sociale cohesie’.

Voorzitter Blair concludeerde dat er overeenstemming is dat Europa meer aan onderzoek moet doen. De Europese Commissie moet nagaan hoe universiteiten beter kunnen worden. Ook moet het dagelijks EU-bestuur meer houvast krijgen op het energievraagstuk, nu de voorraden olie en aardgas op de wereld kleiner worden. Balkenende pleitte voor gezamenlijk onderzoek naar alternatieven.