Toon

Laatst riep Jelle Brandt Corstius zijn Twitter-volgers op Sjoerd van Keulen, ex-topman van SNS, per mail te vragen zijn bonus terug te geven. Jelle kreeg veel kritiek - Van Keulen wordt bedreigd en is ondergedoken - maar vond daarin geen argumenten om zijn actie te staken, want, zei hij, 'de kritiek gaat alleen maar over mijn toon'.

De toon - daar hadden wij hem weer. Toonkritiek kennen we vooral uit het multiculti-debat. Mensen die geen argumenten hebben of de waarheid alleen gefluisterd verdragen, beginnen daarin meestal maar te klagen over andermans toon.

Had Jelle gelijk? Kon het waar zijn? Ik kon het lastig geloven, al was het maar omdat mij in zijn oproep niets onbehoorlijks was opgevallen. Ja, of je moest over het woord 'boerenbraadlul' willen struikelen, maar dat wilden we niet.

Ik pakte de kritiek er nog eens bij - wie hadden hem op zijn toon aangevallen en wat hadden zij precies gezegd? Ik las en zocht, las en zocht, maar hoe ik ook mijn best deed, ik kon niets vinden dat je ook maar enigszins onder toonkritiek kon scharen. Ja, of je moest over het woord 'heksenjacht' willen struikelen, maar dat wilden we niet.

Eigenlijk was de kritiek uitsluitend inhoudelijk, en dat was prima, want inhoudelijk was er ook best iets op zijn actie aan te merken. Zelf ben ik bijvoorbeeld geen liefhebber van het publiceren van mailadressen van mensen met wie je een appeltje te schillen hebt. Het heeft iets van je vriendjes erbij halen. Er komen ook altijd bedreigingen van.

Jelle is niet verantwoordelijk voor de bedreigingen - ze komen niet van hem - maar hij wist dat ze zouden komen. Zelf zegt hij dat hij nog speciaal heeft opgeroepen 'het beschaafd te houden'. Letterlijk schreef hij: 'Maak geen enge bedreigingen, want dat werkt alleen maar averechts'.

Het is een beetje vreemde tekst. Hij lijkt te veronderstellen dat er twee soorten bedreigingen bestaan, gewone en enge, en dat roept weer de vraag op hoe niet-enge bedreigingen eruitzien - 'Straks niet schrikken hoor, ogen dicht, tong binnenboord, dan is het zo voorbij'. Ook voert hij maar een instrumenteel argumentje tegen bedreigingen aan: ze zijn niet lelijk of gevaarlijk, ze werken alleen een beetje averechts.

Alles overziend leek het wel of hier iets aan de hand was, iets verraderlijks. Normaal kritiseren mensen andermans toon om het niet over de inhoud te hoeven hebben, maar Jelle ontwijkt de inhoud door zich over zelfverzonnen toonkritiek te beklagen. We kwamen er net op tijd achter. We hadden hem al bijna een toonslachtoffer genoemd, een martelaar eigenlijk, van het vrije woord.

Op televisie zei Brandt Corstius laatst dat de mensen nooit waardering voor zijn acties hebben. Eerst was Occupy stom, en nu kreeg hij de handen alweer niet op elkaar.

Vervelend is dat. Ik ken dat gevoel, een rotgevoel. Probeer patronen te ontdekken. Ga de vraag - 'Ligt het soms allemaal alleen aan mij?' - niet uit de weg. Wees blij dat je niet op de vlucht hoeft te slaan voor bedreigingen die voornamelijk uit toon bestaan.

Twitter @Petermiddendorp

undefined