Toezichthouder gaat in tegen wens van ministerie: 1.350 ic-bedden is de max

Daarmee gaat de belangrijkste toezichthouder in de zorg in tegen de wens van het ministerie van Volksgezondheid, dat anderhalve week geleden nog op dwingende toon een verdergaand opschalingsplan eiste van de zorg.

Maar de NZa volgt nu de ic-artsen en de ic-verpleegkundigen die eerder al lieten weten dat nog meer ic-bedden onmogelijk te realiseren zijn: er is simpelweg geen personeel om de arbeidsintensieve ic-zorg te verlenen. Veel ic-verpleegkundigen hebben afgelopen anderhalf jaar het vak verlaten of zitten ziek thuis als gevolg van de enorme werkdruk.

De NZa zegt voor haar standpunt nu te luisteren naar de zorgverleners. ‘Voor verdere opschaling dan 1.350 bedden moet draagvlak zijn en het moet haalbaar zijn. We hebben niet het beeld gekregen dat dat het geval is. Dan is voor ons 1.350 bedden de max’, zegt een woordvoerder. Het gevaar is, vindt de NZA, dat nog meer bedden openen een nog grotere uitstroom van verpleegkundigen tot gevolg heeft, wat uiteindelijk zou leiden tot een averechts effect op de beschikbaarheid van zorg.

Wel gaat de NZa, samen met zorgverzekeraars en zorgaanbieders, kijken hoe een efficiëntere organisatie van de zorg die binnen zes weken moeten plaatsvinden – de kritieke planbare zorg – kan leiden tot extra ic-capaciteit.

Een jaar geleden waren de plannen van de ziekenhuizen er nog op gericht in het uiterste geval te kunnen opschalen tot 1.700 bedden, bijna een kwart meer dan nu. Maar gedwongen door de hoge uitstroom kwamen de ic-artsen en -verpleegkundigen deze zomer met een nieuwe versie van het opschalingsplan. Gevolg: 350 bedden minder.

Nieuw plan

Dat was tegen de wil van het ministerie. Dat stuurde anderhalve week geleden een brief aan het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), met daarin de boodschap dat het opschalingsplan ‘schuurt met de praktijk’. De prognoses wijzen uit, zo schreef de hoogste ambtenaar op het gebied van curatieve zorg, dat in december mogelijk meer dan 1.350 patiënten ic-zorg nodig hebben. En dus ‘willen [we] dat er in december verder opgeschaald kan worden’. De extra ic-zorg zou daarbij moeten worden geconcentreerd op een paar plekken in het land. Aanstaande woensdag moet het LNAZ, onder leiding van Ernst Kuipers, het hernieuwde plan inleveren.

Nu ook de NZa zich tegen verder opschaling keert, is de kans uiterst klein dat het ministerie zijn zin krijgt. ‘Wij roepen al anderhalf jaar in Den Haag dat het probleem is dat er niet genoeg personeel is’, zegt een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. ‘De wil is er, maar ik weet eerlijk gezegd niet of we die 1.350 bedden wel gaan halen.’

Ook Diederik Gommers, voorzitter van de ic-artsen, is daar niet zeker van. ‘We schalen alleen op als het echt noodzakelijk is. Eerst van 950 naar 1.150. Dat doen we liever niet, want dan moeten we alle planbare zorg voorlopig weer afzeggen. Alleen in een absolute noodsituatie, voor een korte periode, kunnen we dan naar 1.350. Maar er zijn nu al ziekenhuizen die aangeven dat zij hun aandeel dan niet kunnen leveren, de uitstroom aan verpleegkundigen is bij hen te groot.’