Tijd voor keuzes voor Van Hove
Het had iets onwerkelijks. Alsof King Lear werd opgevoerd bij ontstentenis van de koning. De grote afwezige bij de presentatie van het advies van de Raad voor Cultuur en de Amsterdamse Kunstraad over het Holland Festival was de man om wie het allemaal draait: festivaldirecteur Ivo van Hove....
Een reden waarom Van Hove gisteren niet zelf wilde horen hoe het advies werd ontvangen, werd niet gegeven. Daarom blijft het gissen naar de oorzaken:
- Hij kent het advies, neemt de reacties voor lief en geeft voorrang aan een gepland verblijf elders. Daaruit zou een zeker dédain spreken, omdat de datum van bekendmaking al lang vast lag.
- Hij is vermoeid door het zojuist afgesloten festival en de kritiek daarop, en vindt uitrusten nu even belangrijker dan over de toekomst praten.
- Hij heeft in gedachten al afscheid genomen van het festival, en bereidt zich elders voor op het nieuwe theaterseizoen.
Maar eigenlijk is geen enkele reden goed genoeg om de afwezigheid van de directeur te rechtvaardigen. Tussen de regels van het advies door worden harde conclusies getrokken. De belangrijkste is dat het festival geen visie op de toekomst heeft ontwikkeld. Het festival predikt diversiteit en interdisciplinaire producties, maar komt daarmee niet tot een samenhangende programmering.
Daarnaast wordt een gebrek aan deskundigheid geconstateerd. Op het gebied van theater is die uiteraard ruim voorhanden, maar als het om dans en muziek gaat, lijkt de willekeur in de programmering door gebrek aan kennis veroorzaakt. Wellicht is het nog eerder een gebrek aan tijd dat daaraan ten grondslag ligt. Van Hove is een ambitieus en stellig man, die bij voorkeur vaart op eigen kompas. Het advies trekt echter in twijfel of de festivaldirecteur als het om dans en muziek gaat voldoende is geëquipeerd om de juiste keuzes te maken. Dat zou alleen met een grotere tijdsinvestering te compenseren zijn.
Dit alles hangt natuurlijk nauw samen met de dubbelfunctie van Van Hove. Hij is naast festivaldirecteur ook leider van Toneelgroep Amsterdam, het grootste toneelgezelschap van het land, en heeft vorig jaar tussen de bedrijven door de regie van een musical gedaan. In een eerder stadium ontraadde de Amsterdamse Kunstraad die vermenging van functies. In het nieuwe advies komt men daarop terug. Dat voordeel van de twijfel heeft Van Hove ongetwijfeld aan zijn dadendrang te danken.
In het advies wordt vastgesteld dat het de leiding van het festival schort aan een visie op de lange termijn. Wil het festival zijn bestaansrecht aantonen, dan zal het moeten kiezen tussen quitte of dubbel: hetzij concentratie op één discipline (theater, en waarom dan niet samen met het Theater Festival); hetzij een brede en kwalitatief hoogstaande oriëntatie op een veelheid aan disciplines. Dit lastige proces zal gestalte moeten krijgen onder leiding van een directeur die niet eens de tijd heeft om bij de presentatie van het advies aanwezig te zijn. En ons dus ook niet kan vertellen hoe hij over de toekomst denkt.
Dat heeft iets zeer paradoxaals.