Tijd voor een nationaal kabinet
Verrukkelijk vond Henk het. Ook Henk wil anderen graag flink de waarheid zeggen in de kroeg. Maar dat loopt nooit goed af. Ze worden boos en er vallen soms klappen. Of ze ratelen een onzinnige preek af, en Henk vindt niet zo snel de juiste woorden om ze terug te pakken en stamelt wat. Vernederend. Zo niet bij Geert! Als die in zijn Haagse buurtkroeg aan het Plein een verbale treffer uitdeelt, worden de anderen ook boos, maar Geert laat zich daardoor niet uit het veld slaan. Echt niet! Hij heeft altijd meteen een grote bek terug en zet de anderen lekker in de hoek. Prachtig!
Hoe meer het Kamerdebat de kroeg imiteert, des te populairder wordt Geert. De andere partijen gaan er slechts van schutteren. Als enige vrouw in een club macho's die sek-sistische grappen maken - of enige Turkse Nederlander tussen de kaaskoppen met racistische humor. Je bent hoe dan ook een dweil dan. Als je niks zegt, als je boos wordt, als je beleefd vertelt dat je het niet zo leuk vindt. Je bent nooit zo vlot en swingend als de grapjassen, want voor jou staat er iets op het spel, voor hen niet.
Waarom hiermee doorgaan? Als CDA en VVD Wilders er niet uitgooien, stapt hij er zelf uit, maar dan op zijn moment en met zijn tekst. Hij is daar te allen tijde op voorbereid. Hij blijft gedoogpartner precies zolang als hij er voordeel van heeft, geen dag langer. Nu stijgt zijn populariteit en identificeren zijn kiezers zich met zijn brutaliteit. Maar zodra dit toneelstuk hapert, trekt hij, inderdaad, de stekker eruit.
Waarom daarop wachten? Het was al een hachelijk avontuur maar nu is het onverkort onverantwoord. De crisis vereist verstandig bestuur, geen gescheld in de kroeg. Het wordt tijd om Wilders beleefd te bedanken en over te gaan tot een nationaal kabinet van VVD, CDA en PvdA. Zoiets overweegt men alleen in crisistijd. Precies, daar leven we nu in. Wat moet er nog meer gebeuren om dat door te laten dringen?
Zo nieuw is zo'n kabinet trouwens niet. Deze drie partijen regeren namelijk al decennia lang ons land. Tot en met vandaag. Er is geen enkele grote wet of hervorming waar ze niet alle drie in gekend zijn en hun reuksporen in hebben mogen nalaten. Op papier regeerden ze natuurlijk niet samen: slechts twee ervan zaten officieel in de regering, de derde voert oppositie. Die slaat daar verontwaardigde taal uit. Best gemeend en ook wel boeiend. Maar in grote besluiten telt die derde partij bijna volledig mee.
De voorbereiding duurt vaak al enkele kabinetten, dus doorgaans heeft elk van de drie partijen zich er al als regeringspartij tegenaan mogen bemoeien. In de Tweede Kamer heeft die derde partij bij grote besluiten ook veel stille invloed: haar moties en amendementen worden uiterst serieus genomen. En buiten de Kamer zijn er legio conferenties, adviesorganen en expertmeetings waar die derde stem voluit klinkt en invloed heeft.
Daar hebben de twee regerende partijen ook alle belang bij, want de kans is al te groot dat de derde partij deel uitmaakt van de volgende regering. Je moet dus voorkomen dat zo'n zwaarwichtig besluit meteen aan de straat gezet wordt.
Twintig jaar euthanasiewet voorbereiden die bij de eerste de beste regeringsdeelname van het CDA meteen sneuvelt, daar heb je niks aan. Een kwart eeuw voorbereiding van een zorgverzekeringswet waar de PvdA meteen gehakt van zou maken als ze in de regering komt, daar doe je het ook niet voor.
De laatste maanden is onze driepartijen-regering beter zichtbaar dan ooit, grappig genoeg juist doordat Wilders de hele tijd voor het beeld springt. Met zijn drieën zetten zij de financiële en Europese koers uit en de koers voor de sociale zekerheid. Het is vaak gememoreerd deze dagen: de echte gedoogsteun komt van de PvdA, niet van de PVV. Politieke debatten gaan nauwelijks over de gedoogonderwerpen. Wie maakt zich druk om een nationale canon of burka als de euro aan de rand van de afgrond staat?
Aan de PVV hebben CDA en VVD niks, ze hebben er alleen maar last van. De gedoogpartner is slechts object van irritatie en schaamte. Internationaal moeten ze malle dingen zeggen die hun onderhandelingspositie ondermijnen. De stekker er uit dus, Mark en Maxime! Dit gedoogkabinet is bedacht voor een heel ander tijdperk met heel andere problemen. Hervind je verstand en ga regeren, met een echte politieke partij die snapt in welke riskante globaliserende tijden we leven.
Evelien Tonkens is bijzonder hoogleraar actief burgerschap. www.vk.nl/evelientonkens
undefined
