'Thuiszorg heeft hulp voor het blok gezet'
DEN HAAG Het leven van duizenden hulpbehoevende burgers en van zo’n tienduizend alfahulpen wordt dit jaar een stuk simpeler. Deze alfahulpen krijgen weer een contract bij een thuiszorgbedrijf....
Dit is het gevolg van een wetswijziging. Al zesduizend alfahulpen zijn in vaste dienst gekomen bij een thuiszorgbedrijf, zegt staatssecretaris Jet Bussemaker (PvdA) van Volksgezondheid. Zij verwacht dat in totaal tienduizend alfahulpen weer een contract krijgen bij een thuiszorgbedrijf.
Wat doet een alfahulp?
‘Huishoudelijke verzorging bij hulpbehoevende burgers, zoals ouderen of chronisch zieken. In de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is geregeld dat gemeenten daarover contracten afsluiten met thuiszorgbedrijven.’
Wat is het probleem met alfahulpen?
‘In de praktijk blijken veel thuiszorgbedrijven en gemeenten de afgelopen jaren te goedkope contracten te hebben afgesloten – vaak onder de kostprijs. Veel thuiszorgbedrijven hebben toen hun medewerkers voor het blok gezet: als je je baan wilt houden, moet je alfahulp worden. Een alfahulp is niet in vaste dienst, heeft geen sociale zekerheid, geen pensioen en een laag inkomen, maar is formeel wel in dienst van de cliënt. Als de alfahulp tijdens het ramen lappen van het trapje valt, moet de cliënt het loon doorbetalen, terwijl er geen recht is op vervangende zorg. Dat zijn twee onbedoelde effecten van de WMO: dat de werknemer erop achteruitging en de cliënt onbedoeld werd opgezadeld met verantwoordelijkheden. Let wel: ik heb niets tegen alfahulpen, zolang ze uit eigen wil voor die positie kiezen.’
Wordt de thuiszorg nu weer duurder?
‘Veel gemeenten hebben de afgelopen jaren te goedkope contracten afgesloten. Dat is ook een leerproces. De aanbesteding moet niet alleen om de prijs draaien. Gemeenten kunnen ook kwaliteitseisen stellen. Ze kunnen ook eisen stellen aan het sociaal beleid van het thuiszorgbedrijf door mee te laten wegen of medewerkers in vaste dienst zijn. In 2009 heb ik afspraken met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten gemaakt over een reeks zaken. In dat pakket van 257 miljoen zat ook extra geld voor de thuiszorg om de effecten van deze wetswijziging te betalen.’
De SP heeft een initiatiefwetsvoorstel ingediend om te stoppen met de openbare aanbesteding van de thuiszorg door gemeenten. Is dat een optie?
‘Ik ben niet ten principale voor de aanbesteding, maar bij dit soort contracten moeten we ook kijken naar regelgeving van de Europese Unie. De aanbesteding moet daarmee niet in strijd zijn.’
