Thriller-thriller loopt met sisser af

Spek, redacteur bij Mankells Nederlandse uitgever De Geus, vindt het een schande dat het blazoen van de Zweedse thrillerschrijver wordt bezoedeld of dat zelfs maar de suggestie wordt gewekt dat Mankell heeft gespeeld. leentjebuur

Die suggestie werd drie weken geleden gewekt door uitgever Signature in Utrecht. Die nam het woord 'plagiaat' niet in de mond, maar verspreidde wel een persbericht met de overeenkomsten tussen Moordkuil van Indridason en Mankells Het Graf het gratis geschenk voor de maand van het spannende boek.

In beide thrillers stuit een oudere politieinspecteur in de tuin van een verlaten huis op een half vergane mensenhand. Die heeft toebehoord aan een man die, zo blijkt later, door zijn zoon om het leven is gebracht. Motief en plot van beide thrillers schurken ongemakkelijk dicht tegen elkaar aan, versterkt door verschillende details, zoals aalbessenstruiken op de plek van de misdaad en aantekenboeken met aanwijzingen.

Spek probeert de verschillen te benadrukken ook op de punten waar de verhalen lijken overeen te komen. Belangrijk is zijn constatering dat Indridasons boek pas in mei 2004 in een Zweedse vertaling is verschenen (het IJslandse origineel dateert van 2001). Tenzij Mankell het IJslands machtig is, kan hij het boek niet hebben gelezen.

'In de rechtspraak ben je pas schuldig wanneer er onomstotelijk bewijs is geleverd', zegt Spek. 'In de literatuur kun je jezelf zonder pardon met naam en toenaam in de krant terugvinden op beschuldiging van plagiaat.'

Bij Signature is men kennelijk geschrokken van het stof dat het persbericht heeft doen opwaaien. Drie weken geleden zei de uitgever nog een advocaat in te schakelen om te zien of er inderdaad plagiaat is gepleegd. 'We hebben besloten af te zien van wat voor soort actie dan ook', laat Joop Boezeman van Signature weten. 'Je verzandt anders zo snel in een welles-nietes-spel.'