Teruglezen - Rutte bij VN-Veiligheidsraad: IS raakt Nederlandse veiligheid

23.33 uur - Rutte
Zojuist is premier Rutte aan het woord geweest bij de VN-Veiligheidsraad. Hij heeft in een korte toespraak de Nederlandse bijdrage uiteengezet. Volgens Rutte levert IS is een direct gevaar voor de veiligheid in Nederland op. 'Het dreigingsniveau in Nederland is 18 maanden geleden verhoogd naar substantieel, het op één na hoogste niveau', zegt Rutte.

De situatie in de landen waar de terroristen van IS nu strijden is zeer alarmerend, zegt Rutte. 'Het is onze plicht als internationale gemeenschap om daartegen in actie te komen.'

Verder roept Rutte op om goed te monitoren of de gemaakte afspraken ook daadwerkelijk worden nageleefd. 'De resolutie, waar Nederland achter staat, zendt een sterk signaal uit dat we schouder aan schouder moeten staan om terrorisme te bestrijden', besluit Rutte.

Overigens steunt Nederland vooralsnog alleen een operatie in Irak, zo benadrukte Rutte. Wanneer in de nabije toekomst sprake is van genoeg juridische basis in het volkenrecht voor militair ingrijpen in Syrië, maakt Nederland een nieuwe afweging om ook in te grijpen in dat land. Het is nog niet zeker of Nederland dan ook daar gaat optreden tegen strijders van Islamitische Staat (IS).

'Als Nederland hebben we strikte opvattingen over een militaire bijdrage en de noodzaak van een volkenrechtelijk mandaat. Volgens mij moeten we heel precies zijn. In Irak is er een volkenrechtelijk mandaat. In Syrië is het er niet.'

Voordat Rutte aan zijn toespraak begon maakte Kerry bekend ook te moeten vertrekken. Hij bood zijn excuses aan.

23.07 uur - Obama vertrekt
Nog lang niet alle VN-landen zijn aan het woord geweest, premier Rutte zal naar verwachting pas rond middernacht spreken, maar de Amerikaanse president Barack Obama moet de VN-raad voortijdig verlaten wegens andere verplichtingen. Zijn voorzitterschap van deze raad wordt overgenomen door minister van Buitenlandse Zaken John Kerry. Obama bedankt alle aanwezigen nog eens en spreekt de wens uit dat de woorden die vandaag zijn uitgesproken ook worden omgezet in daden.

De livestream van het Witte Huis is ook gestopt met uitzenden, de livestream kan nu hieronder worden bekeken:

22.58 uur - Kamerdebat
De Kamer debatteert naar verwachting volgende week donderdag met het kabinet over de militaire bijdrage van Nederland aan de strijd tegen IS in Irak. Mogelijk worden de Kamerleden maandag eerst bijgepraat door onder meer militairen over allerlei technische aspecten aan de missie, waaraan acht F-16's en 380 Nederlandse militairen meedoen. De vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken neemt daarover morgenochtend een besluit.

22.45 uur - Nieuwe bombardementen op Syrië
De VS en hun Arabische bondgenoten hebben zojuist nieuwe bombardementen uitgevoerd op doelen van Islamitische Staat (IS) in Syrië. Dit is van officiële Amerikaanse bronnen vernomen. Tot de doelen die zijn aangevallen, behoren olie-installaties die gecontroleerd worden door IS.

Het Pentagon, het ministerie van Defensie in Washington, komt later met details.

22.10 uur - Argentinië eist actie VN tegen 'aasgieren'
De Verenigde Naties moeten in actie komen tegen de 'aasgieren' aan de beurzen die met hun speculatie landen in de problemen brengen. De 'sprinkhanen' (speculanten) zijn 'economische terroristen', aldus de Argentijnse presidente Cristina Fernández in zijn toespraak voor de Algemene Vergadering van de VN.

'Niet alleen degenen die bommen leggen, zijn terroristen', aldus het staatshoofd van het Zuid-Amerikaanse land. 'Terroristen zijn ook zij die de economie van een land destabiliseren door de zonde van de speculatie.' De economische terroristen brengen de landen die ze aanvallen 'armoede, ellende en honger'.

22.00 uur - Zes vragen
De deelname aan de missie tegen IS in Irak kan 'leiden tot een hogere terroristische dreiging tegen Nederland en een hoger risico van aanslagen in en tegen Nederland', schrijft het kabinet in zijn zogeheten artikel 100-brief waarin de missie aan de Tweede Kamer wordt gemeld.

Waarom mengt Nederland zich in dit conflict? Lees hier een uitleg aan de hand van zes vragen.

21.30 uur - VN-raad live
De VN-Veiligheidsraad in New York is live te volgen via YouTube. De zitting wordt voorgezeten door de Amerikaanse president Barack Obama. Rond 22.30 uur zal premier Rutte aan het woord komen.

21.17 uur - V-raad eist actie tegen jihadistenstromen
Staten moeten krachtige nationale wetgeving aannemen om de stroom van jihadisten te stoppen die de wereld rond reizen om in brandhaarden te vechten. Dat heeft de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties woensdag geëist tijdens een zitting die werd voorgezeten door de Amerikaanse president Barack Obama.

De resolutie is unaniem aangenomen. Tevens maakte de raad gebruik van hoofdstuk 7 van het Handvest van de VN. Daarin is vastgelegd dat de raad resoluties kan aannemen die voor alle 193 VN-lidstaten bindend zijn, als de raad van mening is dat vrede en veiligheid in de wereld in gevaar zijn. Naleving van zo'n resolutie kan worden afgedwongen met geweld of economische sancties.

Staten moeten het vertrek naar het buitenland om met militante groepen te vechten tot een ernstige misdaad maken. Ook het rekruteren van anderen voor de jihad en het financieren van jihadisten moet in alle landen strafbaar worden.

Volgens deskundigen zijn zo'n 12.000 strijders uit meer dan 70 landen naar Syrië en Irak gereisd om daar te vechten met organisaties zoals Islamitische Staat (IS) en het al-Nusrafront, de Syrische tak van terreurnetwerk al-Qaeda. De resolutie spreekt de vrees uit dat 'buitenlandse terroristische strijders de intensiteit, duur en onhandelbaarheid van conflicten vergroten'.

21.12 uur - NCTV: deelname in belang van veiligheid
'Het is in het belang van de veiligheid van Nederland om deel te nemen aan de coalitie tegen de extremistische beweging Islamitische Staat. Nederland doet mee juist om de dreiging die van terroristische organisaties als ISIS uitgaan, te verminderen', verklaarde Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof woensdagavond. IS noemde zich voorheen ISIS.

Het dreigingsniveau voor een terreuraanslag in Nederland is momenteel substantieel, het op een na hoogste peil. Dat betekent dat de kans op een aanslag in Nederland 'reëel' is. Dat blijft zo. 'Zolang er geen concrete aanwijzingen voor een ophanden zijnde aanslag zijn, zal het dreigingsniveau niet verhoogd worden', aldus Schoof.

21.07 uur - Militaire vakbond: meer dan aan onze taks
Anne-Marie Snels, voorzitter militaire vakbond AFMP: 'Dit is een grote missie voor Nederlandse begrippen. Het is passen en meten, maar het moet lukken. Ik sluit niet uit dat er prioriteiten gesteld moeten worden, aangezien we ook deelnemen aan andere missies. We zitten iets meer dan aan onze taks. We wachten de artikel 100-brief af (de brief van het kabinet waarin duidelijk wordt gemaakt aan welke voorwaarden de missie moet voldoen en met welk mandaat ze wordt uitgevoerd). We begrijpen nu dat de training in gebieden met weinig spanningen zal plaatsvinden en ook de F-16's niet in gevaarlijk gebied zullen worden gestationeerd.'

20.55 uur - Koerden: Turkije helpt IS-strijders
De Turkse regering steunt de strijders van de terreurbeweging Islamitische Staat (IS) die in Syrië tegen de Koerden vechten. Dat heeft de Unie van Koerdische Gemeenschappen vandaag gezegd, een organisatie die de gedetineerde PKK-leider Abdullah Öcalan tot zijn ereleden telt. Volgens de Unie brengt de regering in Ankara met haar beleid het bestand in gevaar dat in maart 2013 met de Koerden overeen werd gekomen. Turkije 'voert oorlog tegen het Koerdische volk', aldus de organisatie, die zwoer haar 'strijd' op te voeren.

20.44 uur - Timmermans pleit voor verzamelen bewijs
Het is belangrijk dat bewijs voor gruweldaden in Syrië goed wordt verzameld, zodat de daders voor de rechter kunnen komen. Daarom helpen Nederland en een paar andere landen de organisaties die dat bewijs in kaart brengen. De landen bieden onder meer hun kennis aan, zodat het bewijsmateriaal voldoet aan internationale normen. 'Dan kan het materiaal later ook daadwerkelijk worden gebruikt in rechtszaken', verklaarde minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) vanuit New York.

De steun komt van landen als Nederland, Duitsland, de Verenigde Staten, Australië en Denemarken en is onder meer bestemd voor een onderzoekscommissie van de Verenigde Naties. In die commissie zit onder anderen Carla del Ponte, voormalig hoofdaanklager van het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag. Ook het Syria Justice and Accountability Center krijgt hulp.

20.40 uur - Reactie Sjoerd Sjoerdsma van D66
'Goed dat het kabinet kiest voor een robuuste bijdrage aan de strijd tegen IS. D66 heeft hier eerder al om gevraagd. Er is sprake van een dreiging voor de regio, voor Europa en voor Nederland. D66 begrijpt de zorgen over de terughoudendheid met betrekking tot ingrijpen in Syrië door het ontbreken van een volkenrechtelijk mandaat. Wel leidt dit voor D66 tot vragen over in hoeverre dit werkbaar is voor onze militairen in de praktijk', zegt Sjoerd Sjoerdsma van D66.

Geert Wilders, fractieleider van de PVV, zegt: 'Luchtsteun is prima, maar wel de binnenlandse veiligheid garanderen: grenzen dicht en jihadisten uitzetten. Binnenlandse terreurbestrijding is belangrijker dan in buitenland. Helaas snurkt incompetente Opstelten verder.'

20.15 uur - Reactie VVD-Tweede Kamerlid Han ten Broeke
'Het kabinet stelt een substantiële bijdrage voor aan de bestrijding van ISIS. De VVD-fractie heeft eerder aangegeven dat zij dit van groot belang acht voor onze veiligheid en de stabiliteit in de regio. Wij zullen het kabinetsbesluit constructief behandelen en ons daar spoedig over uitspreken', zegt Tweede Kamerlid Han ten Broeke van de VVD.

VoorNederland 'steunt de beslissing dat Nederland militair zal bijdragen aan de bestrijding van de terroristen van ISIS'. 'Wel is het teleurstellend en kinderlijk naïef dat Nederland slechts ingrijpt in Irak en niet in Syrië. Terroristen kennen geen grenzen, dus die moeten wij in dit geval ook niet trekken.' Kamerlid Joram van Klaveren: 'Het is absurd om een F-16 te laten omkeren boven de grens met Syrië.'

20.10 uur - Reactie PvdA-leider Diederik Samsom
'De PvdA steunt het besluit van het kabinet om deel te nemen aan de brede internationale missie ter bestrijding van ISIS in Irak. Deze missie is bedoeld om de opmars van ISIS te breken en de Iraakse burgerbevolking te beschermen. De Iraakse autoriteiten hebben verzocht om militaire steun en daarmee is er een heldere rechtsgrond voor de militaire inzet', zegt PvdA-leider Diederik Samsom.

'Voor Syrië geldt een andere situatie. Er is op dit moment geen eenduidig volkenrechtelijk mandaat voor de bestrijding van ISIS in Syrië. Bovendien bestaan er nog veel vragen over de doelstelling en strategie voor acties in het land dat al ruim drie jaar geteisterd wordt door een vreselijke burgeroorlog. Daarom steunt de PvdA het kabinet in zijn besluit niet deel te nemen aan militaire acties in Syrië. Zoals gebruikelijk zal de PvdA-fractie de artikel 100-brief nu zorgvuldig bestuderen en aan het einde van het debat een definitief oordeel uitspreken', aldus Samsom.

20.07 uur - Persconferentie
De hele persconferentie van vicepremier Lodewijk Asscher en minister Jeanine Hennis-Plasschaert van Defensie over de Nederlandse deelname aan de strijd tegen IS staat inmiddels op het kanaal van de minister-president op YouTube en is hieronder terug te kijken:

20.00 uur - Brief
Zojuist is ook de artikel-100-brief naar de Kamer gestuurd. Deze omvat elf pagina's met specifieke informatie over de missie.

19.58 uur - ChristenUnie
Joël Voordewind, Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie, zegt over de Nederlandse deelname aan de strijd tegen Islamitische Staat: 'Wij dringen hier al langer op aan. Het is begrijpelijk dat Nederland zich op dit moment beperkt tot Irak vanwege het onduidelijke volkenrechtelijk mandaat en strategie als het om Syrië gaat. Wij hopen dat er snel duidelijkheid komt over het volkenrechtelijk mandaat voor Syrië.'

'Gevluchte minderheden alleen laten terugkeren naar hun dorpen is geen oplossing, omdat ze geen bescherming geboden kan worden. Daarmee blijven ze doelwit van IS(IS). Terwijl we juist die miljoenen ontheemden perspectief moeten geven.'

19.50 uur - Geen mandaat voor Syrië
Er is internationaal geen overeenstemming over een 'adequaat volkenrechtelijk mandaat' voor militair ingrijpen tegen Islamitische Staat in Syrië. Voor ingrijpen in Irak biedt een (herhaald) verzoek om steun van de legitieme Iraakse regering 'afdoende mandaat' voor de Nederlandse inzet, zei vicepremier Lodewijk Asscher tijdens de toelichting op het kabinetsbesluit om mee te doen met de strijd tegen IS in Irak, maar niet met de strijd in Syrië.

Het kabinet is zich er 'uiteraard' van bewust dat IS zich kan verplaatsen van Irak naar Syrië. De Amerikanen proberen dat met een offensief te beperken. Het kabinet heeft begrip voor dat Amerikaans ingrijpen, 'ook al trekken wij de conclusie dat Nederland daar niet aan meedoet'.

Minister van Defensie Jeanine Hennis voegde daaraan toe dat Nederland zich op dit moment beperkt tot acties boven het grondgebied van Irak. Maar de deur voor operaties boven Syrië zit niet op slot, aldus Hennis. 'We volgen de internationale ontwikkelingen op de voet. Ook in Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland. We sluiten voor de nabije toekomst helemaal niets uit. Vooralsnog beperken we ons tot het grondgebied van Irak.'

19.30 uur - Nederlandse bijdrage
Nederland gaat alleen in Irak meedoen aan militaire acties tegen de terreurorganisatie Islamitische Staat (IS). Het kabinet levert daarvoor het komende jaar zes F-16-gevechtsvliegtuigen en twee reservetoestellen. Nederlandse militairen gaan bovendien Iraakse en Koerdische militairen trainen.

Aan de militaire missie doen in totaal 380 militairen mee, onder wie 130 voor het trainingsdeel. In Syrië, waar IS ook actief is, zal Nederland zich beperken tot humanitaire en diplomatieke steun. Dat hebben vicepremier Lodewijk Asscher en minister Jeanine Hennis-Plasschaert van Defensie zojuist aangekondigd na afloop van een extra ministerraad.

Morgen vertrekken er twee verkenningsteams. Eén team gaat naar Jordanië, het andere naar Irak, aldus minister Hennis. De Nederlandse F-16's kunnen over een week in actie komen. De gevechtsvliegtuigen gaan waarschijnlijk vanuit Jordanië opereren, maar dat moet de komende dagen echt duidelijk worden.

Volgens Asscher beperken de 'gruweldaden van IS, die op ons netvlies staan gebrand' zich niet tot Irak, Syrië of de regio, maar de organisatie wil zijn terreurdaden uitbreiden naar de hele wereld. Ook Nederland loopt gevaar. 'Hierom is er nationaal en internationaal breed draagvlak om de opmars van IS te stoppen.'

De missie kost het eerste jaar 150 miljoen euro, aldus Hennis.

18.44 uur - Alleen in Irak
Volgens de NOS zal Nederland zes F-16's sturen - plus twee reserve-toestellen - maar zullen deze alleen in Irak worden ingezet. In Syrië zal Nederland alleen humanitaire en diplomatieke steun bieden bij de strijd tegen IS.

Er zullen volgens de NOS 250 militairen worden ingezet voor de F16's en 130 militairen voor training en ondersteuning. Dit zal volgens de NOS zo meteen bekend worden gemaakt op de persconferentie van vicepremier Asscher. Deze begint om 19.30 uur.

18.25 uur - Ministerraad afgelopen
De speciale ministerraad over Nederlandse deelname aan de internationale strijd tegen IS is zojuist afgelopen. In een persconferentie zal het besluit bekend worden gemaakt.

Het tijdstip van de persconferentie volgt later. De persconferentie zal in ieder geval te volgen zijn via NPO Nieuws.

Premier Mark Rutte was niet aanwezig bij de extra ministerraad, omdat hij in New York is bij de Algemene Vergadering van de VN. Vicepremier Lodewijk Asscher leidde daarom het overleg. Ook de ministers Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) en Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) zijn in New York.

18.13 uur - België zet F-16's in
Het Nederlandse besluit over deelname aan de strijd tegen IS kan ieder moment bekend worden gemaakt. In België is het besluit zojuist bekendgemaakt. België stuurt zes F-16's en het nodige ondersteunend personeel. Dat heeft de Belgische minister van Defensie Pieter De Crem vandaag aangekondigd in de verenigde Kamercommissies Buitenlandse Zaken en Defensie. De Belgische toestellen worden alleen boven Irak ingezet, niet boven Syrië.

Het gaat om een operatie van één maand, waarna een evaluatie volgt, op basis waarvan er eventueel een verlenging komt. Er zullen geen Belgische grondtroepen in Irak ingezet worden.

17.24 uur - 'Franse gijzelaar Gourdel onthoofd'
De door moslimextremisten in Algerije ontvoerde Fransman Hervé Gourdel is onthoofd. Dat heeft de terrorismemonitor SITE vandaag gemeld. Gourdel was in handen van de groepering Jund al-Khilafa; de Soldaten van het Kalifaat. De groepering heeft een video vrijgegeven van de onthoofding.

Gourdel werd zondag ontvoerd aan de voet van het Djurdjura gebergte, ruim 100 kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Algiers. Algerijnse media meldden vandaag dat de militairen de hele streek uitkamden. Zijn ontvoerders dreigden hun slachtoffer te vermoorden als Frankrijk de deelname aan de strijd in Irak tegen Islamitische Staat niet onmiddellijk stopte. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Laurent Fabius, heeft dat afgewezen.

17.09 uur - Syrische leger vernietigt IS-doelen
Het Syrische leger heeft ten noordoosten van Aleppo IS-doelen aangevallen en vernietigd, meldt persbureau Reuters op basis van staatsmedia in Syrië. De aanval vond plaats nadat de VS voor de tweede dag luchtaanvallen uitvoerde tegen IS.

Volgens de staatstelevisie zijn IS-strijders aangevallen bij de plaatsen al-Bab en al-Qabasein. Meerdere 'terroristen zouden zijn uitgeschakeld'. Na de eerste luchtaanvallen van de VS van dinsdag beloofde het Syrische leger IS-strijders en andere rebellen te zullen aanvallen.

16.56 uur - Obama wil wereldwijd normbesef
De wereld moet met een internationaal normbesef een nieuwe wereldorde opbouwen. Dit heeft de Amerikaanse president Barack Obama in zijn toespraak tot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties gezegd.

Hij heeft daarbij aangedrongen op 'een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om de wereldwijde problemen op te lossen'. Daar is de laatste tijd veel te weinig van te merken, vindt Obama. Hij zei dat 'we allemaal, grote en kleine naties, onze verantwoordelijkheid moeten nemen om internationale normen in acht te nemen en te laten gelden'.

16.46 uur - Rutte spreekt vanavond voor VN-Veiligheidsraad
Premier Mark Rutte spreekt vanavond (Nederlandse tijd) in New York de VN-Veiligheidsraad toe over de bijdrage die Nederland gaat leveren in de strijd tegen terreurbeweging Islamitische Staat (IS). Rutte doet dat op uitnodiging van de Amerikaanse president Barack Obama, bevestigt de permanente Nederlandse vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties vandaag.

Rutte zal rond 22.30 uur Nederlandse tijd spreken. Dat is naar verwachting ruim na een besluit van de ministerraad in Den Haag over de Nederlandse bijdrage aan de strijd tegen IS.

Bronnen in Den Haag meldden eerder dat Nederland waarschijnlijk zes F-16's gaat inzetten in de strijd tegen IS. Dat gebeurt echter alleen in Irak. In Syrië zal alleen humanitaire en diplomatieke steun worden gegeven.

Verder wordt gekeken naar een bijdrage aan de training van het Iraakse leger. Eerder stuurde Nederland al 1000 helmen en scherfvesten naar de Koerden in het noorden van Irak. Minister Lilianne Ploumen (Ontwikkelingssamenwerking) kondigde onlangs 10 miljoen euro noodhulp voor Noord-Irak aan.

16.40 uur - Obama: IS wordt ontmanteld
De Verenigde Staten zullen een coalitie opbouwen om het 'netwerk des doods' van terreurbeweging IS te ontmantelen. Dat heeft de Amerikaanse president Barack Obama gezegd tijdens de opening van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Obama zei dat 'de enige taal die deze moordenaars begrijpen is kracht'. Diegenen die zich bij IS hebben gevoegd kunnen beter 'het strijdveld verlaten, nu het nog kan', zei Obama.

De VS voeren al weken luchtaanvallen uit op stellingen van IS in Noord-Irak, dit op verzoek van de Iraakse regering. Ook Frankrijk voerde bombardementen uit. Deze week werd bekend dat de VS, in samenwerking met vijf Arabische Landen, IS ook in Syrië onder vuur hebben genomen. Ook gaat het ministerie van Defensie van de VS gematigde Syrische rebellen steunen.

16.29 uur - Paspoort Nederlandse Syriëganger ingetrokken
Het Nederlandse paspoort van de jihadganger in Syrië die zich Muhajiri Sháám noemt, is vandaag ingetrokken. Dat heeft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Dick Schoof vandaag gedaan, meldt hij aan het ANP. Ook is Sháám uitgeschreven uit de gemeentelijke basisadministratie. Zijn financiële tegoeden waren al bevroren. Vanmorgen stond een interview met Sháám in de Volkskrant.

Het Openbaar Ministerie is inmiddels een strafrechtelijk onderzoek naar hem begonnen. Sháám, alias Abu Mohammed, riep dinsdag in een filmpje op Facebook zijn broeders in onder meer Nederland op tot 'een sterke, stevige daad tegen de Nederlandse overheid'. Want Nederland is volgens hem een land dat steun geeft aan Amerika, het land dat luchtaanvallen uitvoerde bij Aleppo in Syrië, waarbij drie Nederlandse jihadgangers werden gedood. 'Sta op en onderneem iets', was zijn boodschap.

Volgens Sháám bevindt hij zich in Aleppo en is hij daar met 'broeders' uit Nederland en België. Hij benadrukt dat hij geen deel uitmaakt van IS. Sháám is aangesloten bij het aan al-Qaeda gelieerde al-Nusra Front.

16.11 uur - 'IS is een bedreiging voor elke natie'
Zie hieronder het interview terug dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, vanmiddag gaf aan CNN.

De Syrische president Bashar al-Assad heeft alle legitimiteit verloren, zei Kerry. 'Maar het gaat nu niet om Assad, het gaat om IS.'

Kerry kreeg ook de vraag voorgelegd of de leider van de aan Al Qaida gelieerde terreurgroep Khorasan, Muhsin al Fadhli, is gedood. Gisteren gingen hierover geruchten de ronde. 'Ik kan dit persoonlijk niet bevestigen', zei Kerry.

15.48 uur - 'Rustige dag'
Muhajiri Sháám, een Nederlandse jihadstrijder die in Aleppo zit, meldt op Twitter dat het vandaag rustig is. 'Zelfs de straaljagers v Bashar niet gehoord, vast vrijaf gekregen van Uncle Sam', schrijft hij.

15.30 uur - Ook luchtaanvallen op Irak
De Verenigde Staten hebben vandaag niet alleen luchtaanvallen op het noorden en oosten van Syrië uitgevoerd. Er zijn ook twee aanvallen geweest ten zuidwesten van Erbil (Irak) en nog eens twee ten westen van Bagdad. Dat hebben regeringsbronnen bevestigd.

undefined

15.00 - Regime Assad 'tevreden' over luchtaanvallen
De Syrische regering is te spreken over de luchtaanvallen van de VS. Minister Ali Haidar van Nationale Verzoening heeft tegen persbureau Reuters gezegd dat het 'de goede kant op gaat.' Er waren volgens hem geen bombardementen gericht tegen het Syrische leger en burgers.

Door de aanvallen van gisteren en vandaag zijn waarschijnlijk vele tientallen jihadisten van onder meer Islamitische Staat om het leven gekomen.

14.55 - Rutte gooit programma om
Premier Rutte, die op dit moment in New York is vanwege de VN-klimaattop, gooit onverwachts zijn programma om. Hij heeft zijn persgesprek afgezegd en zal de beurs van New York niet sluiten - zoals gepland.

Dit zou te maken kunnen hebben met de besluitvorming van het kabinet over de strijd tegen IS. De ministerraad onder leiding van vicepremier Asscher komt om 16.00 uur samen om te beslissen over een Nederlandse militaire bijdrage aan de internationale coalitie tegen de terreurbeweging.

14.34 - Vrouwelijke pilote
Op Twitter is een foto van majoor Mariyam al Mansouri gedeeld, een vrouwelijke pilote die haar duim opsteekt voordat ze met haar gevechtsvliegtuig opstijgt om doelwitten in Syrië te bestoken.

De pilote is afkomstig uit de Verenigde Arabische Emiraten, een van de vijf Arabische landen die samen met de Verenigde Staten luchtaanvallen uitvoert op IS in Syrië.

14.25 - Gematigde rebellen wantrouwen VS
Gematigde rebellen die in Syrië tegen het regime van Bashar al-Assad vechten, argwanen de motieven van de Verenigde Staten. Ze vrezen dat de luchtaanvallen het regime in Damascus in de kaart spelen.

Acht rebellengroeperingen (die verspreid over heel Syrië actief zijn) eisen dat de troepen van Assad ook een doelwit moeten zijn. Onder hen bevinden zich ook groeperingen waar Washington juist op rekent: zij zouden op de grond met IS moeten afrekenen.

John Kerry, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken benadrukt op CNN dat de aanvallen om IS gaan, niet om Assad.

13.35 uur - 'Militaire bases ontruimd'
Het aan Al Qaida gelieerde Al Nusra en de salafistische strijdgroep Ahrar al-Sham, onderdeel van het Islamitisch Front, hebben orders gegeven om hun militaire bases te ontruimen. De hoofdkwartieren zouden zijn verplaatst naar geheime locaties en strijders zouden geen internet mogen gebruiken.

Al Nusra evacueert onder meer bases in bevolkte delen op het platteland van Idlib, melden strijders van Al Nusra in een verklaring.

undefined

12.34 uur - 'Nieuwe gifgasaanval nabij Damascus'
Brown Moses, pseudoniem voor de Britse blogger en journalist Eliot Higgings, maakt op Twitter melding van een gifgasaanval op Adra, een stadje ten noordoosten van Damascus. Op YouTube staan videobeelden van omgekomen oppositiestrijders.

De nieuwszender Al Arabiya meldt dat bij de aanval zeven strijders zijn omgekomen. Ook zouden er veel gewonden zijn. Op de video's is te zien dat strijders met ademhalingsproblemen het ziekenhuis worden binnengebracht.

Volgens de oppositie zit het Syrische regeringsleger achter de aanval.

12.18 uur - Mogelijke aanval op al-Hasakah
Onderstaand YouTube-filmpje toont (volgens de bron die het heeft geplaatst) beelden van een door Amerika geleide luchtaanval op al-Hasakah, in het noordoosten van Syrië.

12.05 uur - 'Wij willen een islamitische staat'
Op YouTube is een video verschenen waarin te zien is hoe mensen in Idlib strijders van IS toejuichen. 'We willen vrijheid', roepen ze in koor. Gevolgd door: 'Wij willen een islamitische staat.'

11.57 uur - 'IS rukt verder op'
Bronnen binnen IS melden enkele overwinningen rondom de stad Kobane, dichtbij de Turkse grens. Onder meer de Koerdische dorpen Robey als Tel Ghazal zouden door de jihadisten veroverd zijn.

'Wij houden van oranje'
De Nederlandse jihadstrijder Muhajiri Sháám, die zich bij Al Nusra in Aleppo heeft aangesloten, heeft op Twitter gereageerd op het nieuws dat de Nederlandse overheid mogelijk vier F16's in gaat zetten tegen de jihadisten van IS. 'Nederlands volk jullie overheid heeft zojuist een doelwit v jullie grmaakt', schrijft hij.

11.41 uur - Visuele kaart
The New York Times heeft een visuele kaart gemaakt waarop staat aangegeven welke plaatsen in Syrië tot nu toe zijn gebombardeerd.

11.24 uur - Extra strijders naar Kobani
Volgens een Koerdische bevelhebber heeft Islamitische Staat extra strijders en tanks naar de buitenwijken van Kobani, nabij de Turkse grens, gestuurd.

De Koerdische grensstad Kobani (ook wel bekend als Ayn al-Arab) werd vorige week ingenomen door strijders van IS. Koerdische troepen proberen de strijders te verdrijven.

11.11 uur - 'Nederland zet vier F16's in'
Nederland gaat waarschijnlijk vier F-16-gevechtsvliegtuigen inzetten in de strijd tegen IS. Dat melden ingewijden aan het Binnenhof vandaag. Later op de dag is er een extra ministerraad waarin wordt besloten over de militaire interventie.

Het is nog niet zeker of de vliegtuigen ingezet worden in zowel Irak als Syrië. Daarover moet in het kabinetsberaad duidelijkheid komen. Het aanvallen van IS-doelen in Irak is niet omstreden omdat de Iraakse regering daar om gevraagd heeft, maar bij Syrië ligt het gevoeliger. De PvdA wil het liefst een volkenrechtelijk mandaat voor een ingrijpen in Syrië, voor de VVD is dat niet per se nodig.

Lees hier ons nieuwsbericht over de inzet van F16's.

11.02 uur - Syrische vrouw in niqaab filmt Raqqa
Een gesluierde Syrische vrouw is met een geheime camera de straat op gegaan om het hedendaagse leven in IS-bolwerk Raqqa te filmen. Haar verslag is uitgezonden op France 2. Het straatbeeld wordt bepaald door gewapende IS-strijders. De vrouwen zijn allemaal gehuld in een allesbedekkende niqaab. Sommige vrouwen dragen een wapen bij zich.

10.47 uur - 'Turkse luchtruim niet gebruikt'
Turkije ontkent dat vanuit zijn luchtruim aanvallen zijn uitgevoerd. Vanochtend meldde het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten dat toestellen vanuit Turkije aanvallen hebben uitgevoerd nabij de door IS ingenomen grensstad Kobani.

Turkse medewerkers van premier Ahmet Davutoglu beweren nu dat de zuidelijke Turkse luchtmachtbasis in de stad Incirlik, die door de VS wordt geleid, niet is ingezet.

10.30 uur - Rebellen moeten IS-gebied gaan overnemen
Defensiespecialist van de Volkskrant, Stieven Ramdharie, schrijft vandaag in zijn analyse dat de luchtoorlog op de langere termijn moet overgaan in een grondcampagne. 'Omdat Obama de inzet van Amerikaanse grondtroepen heeft uitgesloten, zullen de bewoners van Noord-Syrië geduld moeten betrachten. Minimaal vijfduizend gematigde rebellen, die in de komende tijd getraind worden in onder andere Saoedi-Arabië, moeten het IS-gebied straks overnemen.

'Het klaarstomen van de eerste 5.400 rebellen gaat volgens de Amerikaanse chef-staf Martin Dempsey acht maanden tot een jaar duren, terwijl hij denkt dat 12 duizend strijders nodig zijn om de jihadisten te bevechten. Ter vergelijking: de CIA schat het IS-leger op 20- tot 30 duizend man. Het overgrote deel, zo'n tweederde, bevindt zich in Syrië. Daarom is tijd winnen sinds dinsdag het devies, zodat straks op de grond definitief kan worden afgerekend met IS.'

10.15 uur - Extra ministerraad
De ministerraad komt vanmiddag in een extra zitting bijeen om te praten over Nederlandse deelname aan de internationale strijd tegen IS. Dat heeft de Rijksvoorlichtingsdienst laten weten.

10.00 uur - 'Ik zei tegen m'n zusje: kam je haar, je wordt gefilmd'
Raqqa, de hoofdstad van het door IS uitgeroepen kalifaat, was gisteren het voornaamste doelwit van de door Amerika geleide luchtaanvallen. Naar verluidt zijn dertig strijders in de stad omgekomen. Maar wat vinden inwoners eigenlijk van de aanvallen?

The Guardian heeft enkele inwoners gesproken. 'Er zijn geen woorden om de bombardementen te beschrijven', zegt de 20-jarige student Hiba. 'Het was een aanblik die ik mijn ergste vijand niet zou toewensen. Ik was op het balkon met mijn kleine zusje en we konden het geluid van vliegtuigen horen. Ik maakte een grapje en zei tegen haar: kam je haar en lach, je wordt gefilmd.'

Hiba is blij met de luchtaanvallen. 'Het succes ervan is al zichtbaar. IS-strijders beginnen de stad te verlaten, hun familie achterna, die ze een tijd geleden al geëvacueerd hebben.'

Er is ook kritiek. Inwoners betwisten het succes van de aanvallen omdat veel IS-strijders tijdig zijn gevlucht. De laatste weken zou militair materieel door IS-militanten zijn verplaatst en belangrijke gebouwen zijn ontruimd.

Lees hier meerdere ooggetuigenverslagen van The Guardian.

9.45 uur - Vijf aanvallen
Vanmorgen hebben er vijf luchtaanvallen op IS-stellingen in Syrië, dichtbij de Iraakse grens, plaatsgevonden. Dat zegt Rami Abdulrahman van het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten, dat in Londen zetelt.

Plaatsen rondom de grensstad Albu Kamal (provincie Deir al-Zor) zijn daarbij geraakt, aldus het Observatorium.

Onduidelijk is wie de aanvallen heeft uitgevoerd, maar het gaat vermoedelijk om de alliantie en niet om de Syrische luchtmacht.

9.37 uur - Interview met Nederlandse jihadstrijder
De Nederlandse jihadstrijder Muhajiri Sháám, alias Abu Mohammed, gaf gisteren een videoboodschap uit waarin hij 'broeders' in Nederland en België opriep tot 'een sterke en stevige daad tegen de Nederlandse overheid.'

Sháám (niet zijn echte naam) heeft zich aangesloten bij de aan Al Qaida gelieerde beweging Al Nusra in Aleppo. Gisteren is een verblijfplaats van strijders in de stad geraakt. In de videoboodschap is de enorme verwoesting goed zichtbaar. 'Veel martelaren zijn gevallen', aldus Sháám.

In een interview met de Volkskrant zegt de Nederlandse jihadstrijder dat Nederland niet gespaard zal blijven. 'Nederland klopte wel erg snel aan toen Amerika die nieuwe alliantie bekendmaakte. Het wilde maar al te graag een bijdrage leveren aan de oorlog tegen de islam en de moslims.'

Het woord 'aanslagen' wil hij nog niet in de mond nemen. 'Ik kan me niet volledig uiten, totdat Jabhat al-Nusra een duidelijke verklaring naar buiten brengt over de aanpak van Amerika en de alliantie die is gevormd.'

Justitie is een strafrechtelijke onderzoek tegen Sháám begonnen.

9.09 uur - Aanvallen vanuit Turkije
Gevechtsvliegtuigen hebben vanuit Turkije luchtaanvallen uitgevoerd op IS in Syrië. Stellingen van IS-strijders even buiten de plaats Kobani, ook wel bekend als Ayn al-Arab, aan de grens met Turkije werden bestookt. Het ging volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten niet om Syrische toestellen.

De aanvallen volgen op een toezegging van de Turkse president Tayyip Recep Erdogan dat zijn land militaire of logistieke steun zal geven aan luchtacties tegen IS in het buurland Syrië. Koerdische leiders in Kobani hebben de VS vorige week gevraagd of de IS-strijders rond hun stad konden worden gebombardeerd.

8.45 uur - Strijd kan 'jaren duren'
Hoewel IS in Syrië gisteren zwaar is geraakt door Amerikaanse en Arabische luchtaanvallen, zal het misschien nog jaren duren voordat de strijd echt gestreden is. Dat zei admiraal John Kirby, een woordvoerder van het Amerikaanse leger, vandaag tegen de BBC.

Hij noemde IS een 'serieuze bedreiging' die niet 'binnen enkele dagen of maanden' de kop is ingedrukt. 'Het gaat alle betrokkenen veel moeite kosten. We denken dat het jaren kan duren.'

undefined

8.32 uur - Overzicht belangrijkste gebeurtenissen:
- De VS begonnen gisternacht (2.30 uur Nederlandse tijd) met luchtaanvallen op IS-doelen in Syrië. Vijf Arabische bondgenoten, Bahrein, Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar en Jordanië, hebben de Amerikanen bijgestaan.

- Zeker 70 IS-strijders en 50 leden van andere aan Al Qaida gelieerde groepen zijn gedood. De meesten waren buitenlandse strijders. Ook zijn drie Nederlandse jihadstrijders in Aleppo omgekomen. Zij hadden zich aangesloten bij de radicale beweging Al Nusra.

- Naast IS en Al Nusra is ook de terreurgroep Khorasan, waarvan het bestaan nog maar net bekend is, doelwit van de luchtaanvallen. Volgens de VS stond deze aan Al Qaida gelieerde beweging op het punt om terroristische acties uit te voeren tegen het Westen.

- Waarschijnlijk sluiten zich spoedig meer landen aan bij de coalitie tegen IS. De verwachting is dat de Britse premier David Cameron vanavond in New York bekend maakt dat zijn land zich aansluit. De Nederlandse politiek is verdeeld over het al dan niet leveren van militaire steun aan de strijd tegen terrorisme.

undefined