Teruglezen - Dag zeven van de Maagdenhuisbezetting

Nu bekend is dat de General Assembly tot diep in de nacht duurt en de bezetters langzaam in slaap vallen, zal er de komende uren weinig nieuws uit het Maagdenhuis komen. Dit blog wordt daarom gesloten. Morgen staat de landelijke actiedag op het programma. Op universiteiten in het hele land zal worden gedemonstreerd. Klik hier voor het programma van morgen.

Onder meer in Wageningen, Utrecht, Groningen, Nijmegen, Rotterdam, Leiden en Maastricht zijn acties gepland die bedoeld zijn om te sympathiseren met de bezetters van het Maagdenhuis.

Anders dan bij de eerste dagen van de bezetting van het Maagdenhuis wordt de General Assembly niet meer in het atrium gehouden. Het galmt te veel in de hal van het Maagdenhuis, waardoor de nachtrust van de bezetters wordt verstoord. De bezetters zijn vermoeid na de vele, lange dagen actievoeren.

Door de vergadering naar een achterzaaltje te verplaatsen, krijgen de bezetters kans te slapen. Er ligt een stapel kussens en slaapzakken in het atrium die eerder zijn gebruikt door de bezetters van het Bungehuis.

De General Assembly is inmiddels begonnen en zal tot diep in de nacht duren. Tijdens de vergadering wordt onder meer besproken of minister Bussemaker welkom is om ergens in de komende dagen met de studenten te komen praten.

Een vlaag van opwinding gaat door de zaal als wordt gezegd dat de mediagenieke financieel geograaf Ewald Engelen contact heeft gehad met David Graeber, een van de drijvende krachten achter de Occupy-beweging.

Graeber zou wel een bezoek willen brengen aan het Maagdenhuis, maar is ook druk met zijn studenten aan de London School of Economics.

Er hangt een gemoedelijk sfeertje in het Maagdenhuis vanavond. Mensen kletsen gezellig met elkaar en drinken blikjes bier. De Amsterdamse studentenvakbond heeft twee schalen couscous gebracht. 'Wel vegetarisch, niet veganistisch. Er zit fetakaas', zegt een grappende student.

Achter de balie zitten drie beveiligers van de UvA te praten over koetjes en kalfjes. Iedereen maakt zich op voor de nationale actiedag van morgen.

Vanmiddag gaf kunstenaar Jonas Staal een lezing in het Maagdenhuis. Staal is docent aan het Sandberg instituut, verbonden aan de Rietveld Academie. Staal zal met zijn studenten kunst ontwikkelen waarmee De Nieuwe Universiteit mensen aanspreekt van buiten de academische wereld. Zo wil hij een universiteitspas maken die uitgedeeld kan worden op straat. Dit moet ervoor zorgen dat meer mensen komen luisteren naar de lezingen die in het atrium van het Maagdenhuis worden gegeven. 'Wat mij betreft blijven de studenten en docenten hier nog lang zitten', zegt Staal.

Volgens hem staat de universiteit te ver van de samenleving, en is dat een belangrijke oorzaak van de recente onvrede bij de studenten.

Staal is van plan om met 25 studenten een soort studentenkaart te ontwikkelen, die hij gratis wil uitdelen aan mensen. Zo moet de drempel lager worden voor mensen om lezingen in het atrium van het Maagdenhuis bij te wonen. 'En dan voelen ze zich ook eerder betrokken mee te doen met de actie', aldus Staal.

Verder zoekt hij naar de juiste slogan bij de actie. Er hangen wel spandoeken in het Maagdenhuis, maar de slogans zijn nog niet goed genoeg om ook buitenstaanders te inspireren, meent Staal. Maar het moet ook niet te abstract worden, een slogan staat voor een politiek programma. 'Obama had goede slogan's als 'Change' en 'Forward', maar dat had net zo goed een Pepsi-reclame kunnen zijn.'

Vrijdag komt Staal met zijn studenten weer naar het Maagdenhuis. Dan gaan ze de hele dag, van 's ochtends tot 's avonds samen met studenten en docenten werken aan de beeldtaal van De Nieuwe Universiteit.

Touraj Eghtesad (24), antropoloog, werkte tot vier dagen geleden als junior-onderzoeker aan de VU. Zijn contract liep af en hij protesteert nu onder meer tegen het hoge aantal flexcontracten bij de universiteit. Tijdens de nationale actiedag van morgen houdt hij een veiling. Bij wijze van grap worden er docenten, studenten en universiteitsgebouwen geveild. De veiling begint om 15.30 uur op het bordes van het Maagdenhuis.

De federatie van Turkse democratische arbeidersverenigingen, het DIDF, is met vijf man sterk vertegenwoordigd in het Maagdenhuis. Rahmi Siri (foto) is blij dat studenten in beweging komen. 'Er waren al demonstraties tegen het afschaffen van de basisbeurs, maar nog niet eerder waren er zulke grote acties als het bezetten van het Bungehuis, en nu dus het Maagdenhuis. Studenten worden gezien als profiteurs die alleen maar bier willen drinken. Maar ze moeten hard werken voor hun studie en met hun bijbaantjes.

'Het DIDF staat voor een maatschappij met gratis gezondheidszorg en gratis onderwijs. We zijn solidair met dit soort initiatieven en daarom zijn we hier vanavond.'

Op de muur in het Maagdenhuis worden krantenartikelen gehangen.

Ook in Maastricht worden morgen acties georganiseerd, zo is zojuist bekendgemaakt. Naast Amsterdam worden er dus in ieder geval acties gehouden op universiteiten en hogescholen in Maastricht, Utrecht, Groningen, Rotterdam, Leiden, Wageningen en Nijmegen. De acties worden hier aangekondigd.

Volgens het mediacentrum is er ook een verzoek vanuit het MBO binnengekomen om mee te doen aan de acties. Dit wordt positief ontvangen door de actiegroep De Nieuwe Universiteit.

Hoewel er op dit moment geen ontruiming is aangekondigd, zijn de actievoerders er wel op voorbereid. Bij de geïmproviseerde informatiebalie bij de ingang van het Maagdenhuis liggen flyers over wat te doen bij arrestaties.

‘Wij hebben een arrestantengroep en een advocaat paraat staan. Als je wordt opgepakt, vraag dan meteen om je advocaat en blijf ook om hem vragen, ook al probeert de politie je wijs te maken dat ze hem niet kunnen bereiken’.

Jeff (57) uit de Verenigde Staten is naar het Maagdenhuis gekomen om films te vertonen. Donderdag vertoont hij de film 'Jonas will be 25 in the year 2000'. 'Dit gaat over hoe educatie zou moeten zijn. Ik ben een cultureel activist. Ik denk dat dit een belangrijke gebeurtenis is. Studenten moeten tijdens hun studententijd vrijelijk kunnen uitzoeken wie ze zijn, waarom ze dat zijn en waar ze naartoe willen. Ze moeten de controle niet van bovenaf opgelegd krijgen, maar de controle weer terugkrijgen.'

Het symbool van het studentenprotest is een rood lapje. ‘Dit is spontaan ontstaan. We zochten tijdens een bijeenkomst een middel om onze solidariteit te betuigen, en er lag toevallig een lap rood vilt. Nu hebben we dit symbool maar gehouden.’ Het rode lapje is overigens niet uniek voor het Maagdenhuisbezetting, ook in eerdere protesten - zoals tijdens een studentenprotest in de Canadese stad Quebec.

'Allemaal verzamelen voor de foto', klinkt het door de centrale hal. 'We gaan solidariteit betuigen met hongerstakende studenten in Turkije, er moeten zoveel mogelijk mensen op de foto', roept iemand. Een klein groepje verzamelt zich met een haastig gemaakt bord. 'Oké bedankt jongens, en weer door.'

Paul (21) en Scarlett (20) uit Groningen willen niet hun echte namen geven 'want we zijn hier slechts op bezoek bij een vriend'. 'Ik vind het heel vet dat ze dit doen hier. De vriend die we hier bezoeken hield ons steeds op de hoogte, en dan wil je ook wel met je eigen ogen zien wat er gaande is. Het is toch een imposante gebeurtenis', zegt Scarlett. Paul: 'Via de media krijg je toch niet echt een beeld van hoe het echt is. We hebben impulsief besloten om op de trein te stappen. Het is alleen jammer dat er op dit moment niet zoveel gebeurt'.

De twee studeren aan de Kunstacademie in Groningen. Paul: 'De onafhankelijkheid van kunstacademies staat onder druk, maar over ons onderwijs hebben we niets te klagen. Als we klagen over iets, wordt er meestal vrij snel iets aan gedaan. Maar ik ben nog maar eerstejaars, misschien denk ik er over een tijdje anders over.' Gaan ze in Groningen meedoen aan de nationale actiedag? Scarlett: ‘Ik hoorde er net pas over. Maar wie weet, dat zien we morgen wel weer’.

De studenten die het Maagdenhuis bezetten, hebben woensdag uitgeroepen tot nationale actiedag. In ieder geval op universiteiten en hogescholen in Utrecht, Groningen, Rotterdam, Leiden, Wageningen en Nijmegen zal worden gedemonstreerd voor democratisering van de universiteit en tegen het rendementsdenken. Over het programma is nog weinig bekend.

Jarmo Berkhout (22), student filosofie en een van de initiatiefnemers van Humanities Rally zegt dat er nog niet veel duidelijkheid is over wat er morgen gaat gebeuren. ‘Daar gaan nog een aantal vergaderrondes overheen.’

Jaap Oosterwijk (24), student politicologie, weet ook nog niet wat het programma is. ‘Er is daar geen landelijke afstemming over. Wel weet ik dat er mensen uit Leuven naar Amsterdam komen om te zien hoe wij onze acties organiseren’, zegt Oosterwijk. Kan het zijn dat de studenten niets over hun acties willen zeggen omdat er daardoor beveiliging kan worden ingeschakeld? ‘Ook dat kan een overweging zijn’, zegt Oosterwijk.

Gunnar de Haan (28), student geschiedenis en voorzitter van de facultaire studentenraad geesteswetenschappen denkt niet dat er in Amsterdam nog een gebouw bezet gaat worden. ‘Of dat elders in het land nog gebeurd weet ik oprecht niet’, zegt De Haan. Er worden woensdag in het Maagdenhuis door docenten veel lezingen en workshops gegeven. ‘De docenten komen van veel verschillende faculteiten’, aldus De Haan.

Wel is bekend dat er een ‘happening’ plaats gaat vinden in Amsterdam, bij het beroemde standbeeld Het Lieverdje op het Spui – symbool van de provo’s. De happening is ook een knipoog naar de provobeweging, die dit jaar zijn 50-jarig jubileum viert. ‘We maken van te voren niet bekend wat er gebeurt, het is een ervaringsprotest, je moet erbij zijn om het te ervaren. Alle medestanders krijgen een rol, zegt ‘mediawoordvoerder’ Malcolm (24).

Verder bekend: in Rotterdam zal het standbeeld van Erasmus worden geblinddoekt als protest tegen de sloop van de Erasmus Universiteit: zodat hij niet de afbraak van zijn eigen universiteit hoeft te zien. In Utrecht en Nijmegen worden debatten georganiseerd. ‘Daar sympathiseren ze met onze acties, maar ze moeten eerst hun eigen lokale standpunten vaststellen’, zegt Malcolm.

Ondertussen wordt in het geïmproviseerde mediacentrum in het Maagdenhuis plannen gemaakt voor de agenda van de dag. ‘Het zou zo cool zijn als Jett Rebel Louise komt zingen’, zegt een actievoerder. ‘We moeten een werkgroep muziek oprichten’, zegt een ander, en meteen wordt er druk gebeld voor zaaltjes en muzikanten. ‘Pas op dat het geen Band Aid-bedoeling wordt: Heal the world’, wordt haar nog nageroepen.

‘Yes. Pakhuis de Zwijger doneert alle overgebleven broodjes’, joelt een studente in één van de werkkamers van het Maagdenhuis. Op dit moment leven de studenten van de donaties van onder andere politieke partijen en organisaties. Zo heeft FNV honderd pizza’s laten bezorgen en heeft GroenLinks Indisch eten af laten leveren.

De studenten zijn bezig met de kantine. De eigenaar van het bedrijf dat de kantine van de UvA huurt is bereid de keuken open te stellen, zodat studenten kunnen koken. Ook gaat een werkgroep langs verschillende lokale winkels en supermarkten. ‘Van een bakker krijgen we al het brood dat niet wordt verkocht. Dat soort donaties hebben we liever, dat is veel duurzamer dan iedere dag pizza’s laten bezorgen’, zegt ‘mediawoordvoerder’ Malcolm.

Door het hele Maagdenhuis liggen matjes en slaapzakken. ‘Stilte, hier slapen mensen. Ook overdag’, staat er op briefjes door het hele gebouw. Slaapgebrek is een groot probleem, zegt een student die maar een uurtje heeft geslapen. Tijdens de nacht worden studenten aangewezen om te surveilleren door het pand.

De studenten hebben vandaag ontdekt dat er één douche in de kelder van het gebouw is, waar de actievoerders nu dankbaar gebruik van maken. 'En hij is nog warm! We hebben douchegel en handdoeken nodig, roept een studente uit'.

‘Veel studenten gaan regelmatig naar huis gaan tussendoor om zich op te frissen’, zegt Malcolm (24) - hij wil zijn achternaam niet geven. Hij is afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en heeft vrijgenomen van zijn dagelijkse werkzaamheden als freelancer om te helpen bij het protest. ‘Soms komen vrienden langs om schone sokken te brengen’, zegt Malcolm. ‘Maar om de dag ga ik ook naar huis om even te douchen.'

Niet alle aanwezigen in het Maagdenhuis zijn studenten of docenten. Julius Werner (16) is al een paar keer 'gewoon langsgekomen om de situatie te proeven'. 'Ik vind de sfeer hier heel fijn. De mensen hier doen gewoon hun eigen ding, ze studeren tussen de vergaderingen door. Het is geen losgeslagen studentenbeweging met feesten, maar een weloverwogen en helder initiatief. Ik vind het heel mooi hoe hier kleur wordt gegeven aan het kader van wat studeren eigenlijk is'.

De General Assembly (GA) is de belangrijkste vergadering waar over allerlei besluiten wordt gesproken en gestemd. Voorafgaand aan de GA was er een discussie over of de verslaggever van de Volkskrant de vergadering mocht bijwonen. 'Zo kunnen we minder open praten over strategische beslissingen', zegt de een. 'Een GA behoort open te zijn', zegt de ander. De verslaggever mag blijven, zo wordt besloten na stemming.

Bij de GA van deze middag kwam onder meer de nationale actiedag die voor morgen staat gepland aan bod: er worden verschillende dingen gepland, waarover gedetailleerder wordt gesproken in de verschillende werkgroepen. Naast strategische beslissingen - 'in hoeverre gaan we de krakersbeweging steunen?', ‘gaan we onze eisenlijst aanpassen zodat de FNV ons steunt’ - wordt er gesproken over meer triviale zaken. 'Kunnen er briefjes op de deuren dat er mensen slapen in ruimtes? Misschien kunnen er oordopjes beschikbaar worden gesteld' en 'kan iedereen zijn vuilnis opruimen?' en 'kunnen we ons logo op Facebook aanpassen, deze is onduidelijk?'.

Er wordt een lange discussie gevoerd over het weghalen van posters van bepaalde actiegroepen, zoals een poster van de radicaal-linkse groep Anti Fascistische Actie (AFA). 'We kunnen niet zomaar posters gaan verwijderen, dan ontstaan er ruzies. En: 'Waar ligt de grens voor wat voor posters we wel en niet willen hebben?', zegt een deelnemer. Er wordt niet over gestemd. 'Als een poster je tegen de borst stuit, hang er dan een tegenposter naast', is het voorstel.

Er begint zich enige structuur te ontwikkelen in beweging. Op het raam in de centrale hal is een overzicht waarop staat uitgewerkt hoe de democratische structuur functioneert. Spil daarin is de General Assembly, waar de grote besluiten worden genomen. Daaronder hangen de werkgroepen, op dit moment tien, waarin zaken als mediacontacten, veiligheid en de strategie worden uitgewerkt.

'Dit is hard nodig, anders ontaard je in de tirannie der structuurloosheid', zegt Ewout van den Berg (29), die een half jaar geleden zijn studie internationale betrekkingen afrondde en nu actief is bij de Internationale Socialisten. Hij deed ervaring op bij de Occupy Beweging en probeert nu enige structuur aan te brengen in de studentenbeweging. 'We zijn een organisatie zonder hiërarchie, zonder leiders, maar er moeten wel besluiten genomen worden. Er is behoefte aan structuur. Het gaat langzaam, maar er is vooruitgang.'

Studenten van de Universiteit van Amsterdam hebben gisteren een gesprek gehad met leden van het college van bestuur van de universiteit. Studente Harriët Bergman, woordvoerster van de beweging de Nieuwe Universiteit, noemde het gesprek na afloop 'onbevredigend'. Het is de bedoeling dat de studenten vanaf deze week iedere week in gesprek kunnen gaan met het bestuur. Lees hier meer.

De moeder aller Maagdenhuisbezettingen vond plaats in 1969. De bezetting was toen veel politieker geïnspireerd dan bij de huidige bezetting. Toch zijn er ook overeenkomsten. Net als toen is de onvrede tegen het bestuur van de universiteit gericht. Lees hier meer.

De woordvoerder, de hardliner en de samenbinder - dit zijn de leiders van de Maagdenhuisbezetting:

Jaap Oosterwijk (24), student politicologie, niet verbonden aan een van de groepen, vervult de rol van voorzitter van de General Assembly. Hij laat zich inspireren door Joop den Uyl. 'Die wilde spreiding van kennis, inkomen en macht. Nog steeds een goed plan.'

Nummer elf (20) is student sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hij is het gezicht van actiegroep De Nieuwe Universiteit, de groep die pleit voor democratisering van de universiteit. Hij wil dat niemand in het Maagdenhuis zijn naam kent.

Tivadar Vervoort (23), student filosofie, voorman van Humanities Rally. Onder deze naam verenigen de initiatiefnemers het protest tegen de bezuinigingen op de faculteit der Geesteswetenschappen aan de UvA. Met drie studiegenoten begon hij een Facebookpagina die op dag één al 2.000 likes kreeg. Hiermee verenigde hij studenten.

(Lees hier meer over de drie leiders en hun eisen)

De afgelopen dagen zijn er meerdere opiniestukken over het Maagdenhuis in de Volkskrant verschenen. Jurjen van den Bergh, werkt bij denktank Kennisland en was vice-voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, schrijft: 'Studenten moeten meer betalen en willen beter onderwijs. Dat kan, maak de masteropleidingen zoals ze ooit waren bedoeld.'

Gunnar de Haan, voorzitter en Stephanie Kramer, oud-vicevoorzitter facultaire studentenraad der Geesteswetenschappen aan de UvA schrijven: 'De bewegingsvrijheid van studenten, docenten en onderzoekers die nodig is voor kritische wetenschap wordt de academische gemeenschap ontzegd.'

Victor Pak, student politicologie, pleit in een ingezonden brief voor een herwaardering van de intellectueel: 'Het idee van zelfontplooiing is totaal verdwenen, in zowel het onderwijs als in de maatschappij.'

Volkskrant-commentator Sander van Walsum vindt: 'De studenten moeten zich meer richten op het wezenlijke probleem: de stelselmatige bevoordeling van bètastudies'.

Morgen is een belangrijke dag voor de actievoerders. Op universiteiten in het hele land zal worden gedemonstreerd voor democratisering van de universiteit en tegen het rendementsdenken.

Er komt mogelijk ook een docentenstaking. Docenten van de UvA en de VU bespreken donderdag met vertegenwoordigers van de vakbonden plannen om in actie te komen tegen het toenemende aantal flexcontracten.

Lees hier meer over de nationale actiedag.

De bezetting in beeld door fotograaf Guus Dubbelman:

Vorige week woensdag drong een groep studenten 's avonds het Maagdenhuis aan het Spui binnen. Boze studenten trapten de deur van het bestuurscentrum van de Universiteit van Amsterdam (UvA) in na een protestmars vanuit het Bungehuis.

De studenten willen dat het college van bestuur (cvb) van de UvA aftreedt en ze eisen meer inspraak in het beleid van de universiteit. Geld speelt een te grote rol bij veel beslissingen van universiteitsbesturen, vinden de studenten en ook een groep docenten.

Het cvb heeft aangifte gedaan van lokaalvredebreuk, maar stuurt vanwege de gesprekken die gaande zijn nog niet aan op een ontruiming. Burgemeester Eberhard van der Laan zei eerder dat er een 'vreedzame uitzetting' komt zoals in het Bungehuis, maar wanneer dat zal zijn, is nog niet duidelijk.