Terug naar vijf jaar
TOEN minister Hermans zich in 1999 aan de Bologna-verklaring committeerde, oogstte hij alom lof bij de Nederlandse universiteiten. De bewindsman zelf was daar enigszins verbaasd over, want veel concreets bevatte het document niet....
In de Angelsaksische wereld wordt daaronder verstaan: een brede basisopleiding van drie jaar, gevolgd door een specialisatie (master-) fase die meestal twee jaar beslaat. De Nederlandse universiteiten zagen 'Bologna' dus als een breekijzer waarmee zij de infame studieduurverkorting van het vorige decennium te lijf konden gaan. De 3+2-formule opende perspectieven voor de verlenging van de vierjarige opleidingen.
Aan een ander kenmerk van het model lieten de universiteiten zich overigens minder gelegen liggen. In de landen waar dit model van kracht is, geldt de bachelor's degree als een volwaardig diploma. De Nederlandse instellingen willen daar echter niets van weten. Zij zien de bachelor als een veredelde drop-out, en willen louter masters afleveren. Een selectieve perceptie van het bachelor-master-model is hun dus niet vreemd.
Dat laat onverlet dat hun pleidooi voor het herstel van de vijfjarige studieduur hout snijdt. De verkorting diende eertijds een bezuinigingsoogmerk, en strookt allerminst met het adagium 'levenslang leren'. Van minister Hermans mag derhalve worden verwacht dat hij de verruiming van de studieduur serieus neemt.
Vooralsnog lijkt niets daar echter op te duiden. De minister stelt zich op het zuinige standpunt dat de behoefte aan een vijfde jaar in de praktijk - dus ná invoering van het nieuwe model - moet blijken, en dat een vierjarige opleiding kwalitatief niet hoeft onder te doen voor een vijfjarig traject. Als dat zo zou zijn, is de Nederlandse student niet te benijden.
Het voornaamste argument voor studieduurverruiming is dat Hermans daarmee in de geest van Bologna handelt. Hij ondertekende de verklaring omdat ons onderwijsbestel in het buitenland veel uitleg behoefde. Dat zou het geval blijven wanneer kiest voor een van het buitenland afwijkende masterfase. Om de kosten hoeft Hermans het niet te laten. Met een verruiming van de opleidingsduur is vermoedelijk zo'n 200 miljoen aan extra studiefinanciering gemoeid. Daaraan zouden de studenten zelf best een bijdrage kunnen leveren.
