'Terminator' belooft grote schoonmaak Californië

Over de huidige gouverneur, de Democraat Gray Davis, was de acteur duidelijk: hij moet het veld ruimen. 'Ook politici moeten hun werk goed doen. Anders is het: hasta la vista, baby', zei Arnold Schwarzenegger, die met dat citaat uit de film Terminator 2: Judgement Day een duidelijk gebaar maakte naar de vele Spaanstalige stemgerechtigden in Californië.

De liefde van de Hollywoodster voor de politieke macht staat niet op zichzelf. Sterker: de Amerikaanse filmindustrie schuurt zich graag tegen de politiek aan. En andersom. Het is traditie dat iedere Amerikaanse president, óók Bill Clinton, zich laat fotograferen in een klassieke John Wayne-pose: als een cowboy op een paard, met op het hoofd een witte hoed, het hoofddeksel dat in westerns louter is voorbestemd aan de good guys.

Het bekendste voorbeeld van een fusie tussen macht en glamour is Ronald Reagan, die tussen 1981 en 1989 uitgroeide tot de president die het communisme temde. Ook Clint Eastwood gebruikte zijn verbale vermogen voor politieke doeleinden; hij werd in 1986 burgemeester van zijn woonplaats Carmel.

'In Amerika wordt iemand met succes ook vanzelfsprekend maatschappelijk gerespecteerd', zegt schrijver Leon de Winter, die in Los Angeles als filmproducent heeft gewoond en gewerkt. 'In Europa wordt geworsteld met rijkdom, met mensen die het gemaakt hebben.' De Winter noemt Schwarzeneggers beslissing een logische stap. 'Hij is een voorbeeld van wat de Amerikaanse droom wordt genoemd. Als een Oostenrijkse immigrant kwam hij het land binnen. Vervolgens bouwde hij een eigen imperium op. Nu kan de Terminator gouverneur worden.'

Celebrities hebben in de Verenigde Staten dezelfde status als in Nederland mensen met koninklijk bloed. Ze zijn financieel onafhankelijk, bereizen de wereld en zijn on speaking terms met de groten der aarde. Toen voormalig president Clinton tijdens de Lewinsky-affaire onder vuur kwam te liggen, liet hij zich geregeld zien met de acteurs Kevin Spacey en Robert de Niro. Hun sterrenstatus, zo hadden spin doctors bedacht, zou de wereldleider opnieuw glans geven. De Winter: 'In Amerika is de vorm gelijk aan de inhoud. Acteurs zijn volgens die maatstaven uitstekende politieke woordvoerders, terwijl Clinton het als acteur ook goed had gedaan.'

Schwarzeneggers carrièresprong bevestigt volgens Amerika-deskundige Ruth Oldenziel de almaar nauwer wordende relatie tussen de politiek, de film en de televisie. 'De politiek maakt veelvuldiger gebruik van de regels van het entertainment, terwijl het entertainment politiseert; het politieke nieuws bereikt de Amerikanen via talkshows of showprogramma's.'

De vervroegde verkiezingen in Californië, afgedwongen door ontevreden burgers, zullen uitgroeien tot een grootschalige media-gebeurtenis, verwacht Oldenziel, en dat komt niet alleen doordat behalve Schwarzenegger ook pornokoning Larry Flynt meedoet. 'Voor president George Bush is dit een prestigeslag. Hij gebruikt Arnold Schwarzenegger om de Democraten op eigen terrein te verslaan.'