Tegenvaller met wachtgelden kost Ritzen 800 miljoen
Minister van Onderwijs J. Ritzen moet op zoek naar ruim 800 miljoen gulden die de komende vijftien jaar nodig is om de te laag geraamde wachtgelden, zoals werkloosheidsuitkeringen in het onderwijs worden genoemd, voor de universiteiten te betalen....
Van onze verslaggever
Jan 't Hart
AMSTERDAM
Het grote bedrag staat in een intern memorandum van de Vereniging voor Samenwerkende Nederlandse Universiteiten. Het ministerie van Onderwijs bevestigt de hoogte van de som. Ook de ambtenaren van het onderwijsministerie hebben 'ruw' berekend wat universiteiten op hun budget tekort komen.
De ambtenaren denken dat de universiteiten vanaf 1995 een jaarlijks tekort hebben van negentig miljoen gulden aflopend tot nul gulden in 2010. Dat levert in die vijftien jaar een totaal op van ruim 800 miljoen. Ritzens berekeningen zijn gestoeld op een beleid dat probeert het aantal wachtgelders terug te dringen.
De universiteiten verwachten daarentegen in 1995 65 miljoen gulden extra nodig te hebben, 25 miljoen gulden minder. Zij verwachten overigens niet zo veel van het beleid van Ritzen om het aantal werklozen in het universitair onderwijs terug te dringen en hebben berekend dat de dalende lijn tot 2010 in het begin minder steil naar beneden loopt. Maar toch: ook zij komen op hetzelfde bedrag van 800 miljoen gulden uit.
Door aanhoudende bezuinigingen hebben universiteiten de afgelopen tien jaar veel medewerkers moeten ontslaan. Sinds 1991 moeten de universiteiten de uitkeringen zelf betalen, daarvoor kon alles worden verhaald op het ministerie van Binnenlandse Zaken. Voor de wachtgelden krijgen de universiteiten een bedrag van de onderwijsminister, maar dat blijkt al enige tijd niet toereikend.
De Algemene Rekenkamer heeft een rapport in voorbereiding waarin staat dat Ritzen het aantal wachtgelders in 1990 veel te laag heeft ingeschat, waardoor universiteiten veel geld te kort komen. Daardoor, en door nieuwe bezuinigingen, moeten ze nog meer personeel ontslaan en ontstaat er een vicieuze cirkel. De Rekenkamer is eveneens van mening dat de universiteiten te weinig doen aan de vermindering van het aantal ontslagen. Voordat de Algemene Rekenkamer met het definitieve rapport komt, heeft de bewindsman zijn prognoses nu flink bijgesteld.
Momenteel zijn de onderhandelingen over de betaling van 800 miljoen gulden in volle gang. Na een vertrouwelijk overleg van een week geleden, zijn beide partijen naar huis gegaan om hun berekeningen opnieuw uit te voeren.
In het interne memorandum dat naar aanleiding van de bijeenkomst is gemaakt, stelt de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten alvast hoopvol dat Ritzen 'verrast' was door de cijfers maar ze wel accepteerde. Dat is volgens een woordvoerder van Ritzen een interpretatie die in ieder geval niet in het officiële verslag van de bijeenkomst is gekomen.
