Nieuws
Tata Steel aangeklaagd door omwonenden: ‘Directeuren doen vaak alsof de fabriek een soort natuurverschijnsel is’
Omwonenden van Tata Steel in IJmuiden klagen samen met andere belanghebbenden de staalfabrikant en leidinggevenden van het bedrijf aan wegens het moedwillig en opzettelijk schaden van mens en dier. Ze hebben voor hun aangifte advocaat Benedicte Ficq in de arm genomen.
Ficq heeft de afgelopen tijd bewijzen en getuigen verzameld en hoopt dat zich in de komende weken nog meer personen en belanghebbenden zullen aansluiten bij de aangifte. ‘Het gaat nu om tientallen omwonenden en een aantal stichtingen. Maar ik hoop bijvoorbeeld dat ook scholen zich aansluiten als belanghebbenden. De schade die dit bedrijf veroorzaakt is ook een groot probleem voor die generatie, de basisschoolleerlingen.’
De aangifte tegen Tata Steel draait om het ‘structureel overtreden van de regels’ door het staalbedrijf, waarbij het opzettelijk gevaarlijke stoffen in de lucht en de bodem dumpt, aldus Ficq. Dat is strafbaar volgens artikel 173a van het Wetboek van Strafrecht. Ook tegen het bedrijf Harsco, dat op het terrein van de hoogovens restproducten verwerkt en verantwoordelijk is voor de zogeheten grafietregens, wordt aangifte gedaan.
Stofexplosies
Tata Steel is de afgelopen twee jaar onder vuur komen te liggen. Keer op keer veroorzaakte het bedrijf grote overlast in de nabije omgeving en werden vergunningen overtreden. Zo veroorzaakte het bedrijf Harsco enorme stofexplosies bij het verwerken van restproducten, waardoor de omgeving onder een dun laagje stof en grafiet bedekt werd. Uit onderzoek bleek dat in deze grafietregens zeer zorgwekkende stoffen zaten.
Tata Steel laat in een reactie weten dat ze het ‘voornemen om aangifte te doen’ hebben vernomen. Het bedrijf stelt dat het de zorgen van de buren ‘zeer serieus’ neemt en altijd met de omgeving in gesprek wil. ‘We streven ernaar om de impact van onze bedrijfsprocessen op de omgeving tot een minimum te beperken en investeren daarin honderden miljoenen euro’s. Wij handelen naar eer en geweten.’
Kankerverwekkende stoffen
Vorig jaar zomer ontstond er opnieuw grote onrust in Wijk aan Zee nadat uit RIVM-onderzoek was gebleken dat, ondanks de maatregelen die tegen de grafietregens waren genomen, de hoeveelheid kankerverwekkende stoffen in het dorp enorm waren toegenomen. Het aantal gevallen van longkanker in de omgeving van Tata Steel is veel hoger dan het gemiddelde in Nederland, bleek eerder al uit onderzoek.
Vanwege het achterstallig onderhoud en de verouderde fabrieken haakte onlangs het Zweedse bedrijf SSAB af als potentiële koper van Tata Steel in IJmuiden. De Indiase eigenaar wil van het bedrijf af en de Zweden toonden serieuze interesse, maar na onderzoek bleek dat de verduurzaming van staalfabriek veel te veel geld zou gaan kosten.
Natuurverschijnsel
Naast al die vervuiling faalt ook het toezicht van de overheid op het bedrijf. Dat bleek vorig week nog eens uit een rapport van de Randstedelijke Rekenkamer. Zo was de toezichthouder Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, die namens de provincie Noord-Holland optreedt, soms te laat met het actualiseren van vergunningen, greep de dienst niet tijdig in bij overtredingen en werden dwangsommen niet tijdig geïnd, waardoor ze vervielen.
Advocaat Ficq hoopt over een aantal weken genoeg getuigenissen en bewijs in handen te hebben om een goede en uitgebreide aangifte bij het OM te kunnen doen. ‘Zo heb ik ook allemaal uitlatingen van directeuren van Tata verzameld die ze hebben gedaan op bijeenkomsten met omwonenden. Daar doen ze vaak alsof de fabriek een soort natuurverschijnsel is, dat ze niet volledig kunnen beheersen en controleren, het ontembare monster. Dat ondersteunt onze aangifte.’
Geen empathie
Ficq noemt dat soort uitlatingen stuitend. ‘Je ziet afstand tussen het bedrijf en de omwonenden. Die willen weten hoe ongezond alles is. En het bedrijf zegt dan alleen maar: wij zijn geen artsen. Totaal gebrek aan empathie.’
Nadat er aangifte is gedaan, moet het OM beslissen of een onderzoek volgt, voor het tot een eventuele vervolging over kan gaan. Volgens Ficq, die eerder namens verschillende partijen een zaak aanspande tegen de tabaksindustrie, kan dat wel anderhalf tot twee jaar duren.
Het OM besloot vorig jaar oktober zelf ook om Tata Steel strafrechtelijk te vervolgen, vanwege de grafietregens. Het bedrijf wordt hierbij verdacht van het overtreden van de milieuvergunning. De beslissing om het bedrijf te vervolgen, werd toen mede genomen vanwege de onrust die de grafietregens in de omgeving veroorzaakten. De milieuvergunning is er juist om de omgeving leefbaar te houden, zei het OM toen.
Lees ook
Het toezicht op staalfabrikant Tata Steel faalt, blijkt uit rapport Randstedelijke Rekenkamer.
Het waait niet meer over, die zwarte regen, zeggen de inwoners van Wijk aan Zee. Ze vechten tegen twee ‘Goliaths’: Tata Steel en de overheid. ‘Tata Steel is een ontembaar monster’.
Doodziek, na jaren tussen het asbest. Het overkwam tientallen oud-werknemers van Tata Steel. Velen procederen tot de dood erop volgt.
Door stofexplosies bij de verwerking van restproducten van Tata Steel raken omliggende dorpen geregeld met grafiet bedekt. Grafietregens worden uitgestoten zonder de juiste vergunning.
De hoeveelheid kankerverwekkende stoffen in het dorp Wijk aan Zee, onder de rook van Tata Steel, is enorm toegenomen.
Het Openbaar Ministerie gaat staalfabrikant Tata Steel strafrechtelijk vervolgen wegens de grafietregens.
Fotograaf Dirk-Jan Prins legt de lozingen van afvalwater door Tata Steel vast. Die zijn vervuilender dan volgens Europese normen is toegestaan, zo blijkt uit onderzoek van de Volkskrant.
