Strijders te kijk in gênante show
Het lijkt wel een goedkope show. Zwaar bewapende mujahedin leiden de gevangenen een voor een voor, zetten hen een minuutje op het touwbed in het midden van de binnenplaats zodat fotografen en cameralieden opnames kunnen maken, en nemen de mannen daarna weer mee naar de modderhut waarin ze worden opgesloten....
Daar is de eerste. Een man van midden twintig met een verband om zijn hoofd die ruw op het bed wordt neergezet en naar de grond staart. De tweede krijgsgevangene, zo te zien nog een tiener, gaat met de armen over elkaar naast zijn lotgenoot zitten en kijkt boos om zich heen. Drie nieuwe gevangenen worden aangevoerd. Ze steken hun gezicht in een shawl of de kraag van hun jassen. En nog eentje - die bijna niet meer vooruit kan komen en hinkend naar het touwbed wordt gesleurd.
Dit zijn ze dan, de Al Qa'ida strijders die gevangen zijn genomen. Het Grote Boze Kwaad ziet er plotseling uit als een stel arme drommels die voor het oog van de wereldpers vernederd worden. 'Ik vind het niet leuk', zegt een mujahedin die erbij staat te kijken. 'Vier jaar geleden vochten we samen tegen de Russen en nu dit. . .'
Ze zijn vandaag en gisteren gevangengenomen, dus ze zien er niet zo slecht uit omdat ze mishandeld zijn door de Afghaanse oppositiesoldaten. Ze hebben net wekenlang in tunnels gezeten die constant werden bestookt door Amerikaanse bombardementen en Afghaanse artillerie.
Deze show is een gênante vertoning. Zodra journalisten te horen krijgen dat er eindelijk iets te zíen is, rennen ze door de velden naar het dorp waar de krijgsgevangenen zullen worden voorgeleid en vertrappen daarbij de jonge stekjes die de boeren een week geleden geplant hebben. Vervolgens verdringen ze elkaar op een modderige binnenplaats.
'U mag géén vragen stellen', zegt commandant Zhair voor de show begint. 'Dat is verboden volgens de Conventies van Genève.' En dus moet de schrijvende pers het doen met een beschrijving van de mannen. 'Wat staat er op de trui van nummer drie?'
Commandant Zhair laat weten dat deze mannen zich niet zonder verzet hebben overgegeven en nog 'geweren en bommen in hun handen hadden toen we ze overmeesterden. Zónder hulp van de Amerikanen', voegt hij er trots aan toe.
Wat hij met ze gaat doen, weet hij nog niet. De twee andere commandanten die het Afghaanse leger hier aanvoeren, hebben toegzegd 'hun' krijgsgevangenen over te dragen aan de nieuwe interim-regering in Kabul, die zaterdag wordt geïnstalleerd. Ze verwachten dat deze de strijders over zal dragen aan de Amerikanen. Maar Zhair lost het vraagstuk liever op z'n Afghaans op. 'Binnen een paar dagen zullen we een raad van wijze mannen bijeenroepen. Zij zullen besluiten of we ze overdragen of zelf berechten.'
