Stresstest banken verdeelt Europa

In een verklaring na afloop werd niets gezegd over een stresstest, waarbij het benodigde kapitaal van de banken wordt vastgesteld. Ook werden geen duidelijke uitspraken gedaan over de levensvatbaarheid van de financiële instellingen, behalve dat ‘landen actie moeten ondernemen om de soliditeit van de banken te verzekeren’.

In mei voerden de Verenigde Staten een stresstest uit bij de 19 grootste banken van het land. Hieruit bleek dat tien banken bijna 75 miljard dollar aan extra kapitaal nodig hadden.

Sommige Europese landen hebben wel stresstests uitgevoerd, maar willen de uitkomsten daarvan niet bekendmaken. Met name Duitsland ligt dwars. Berlijn vreest dat de openbaarmaking het beginnende economische herstel kan ondermijnen. De VS en Groot-Brittannië vinden daarentegen dat alleen via openbare stresstests voor banken het vertrouwen in het financiële systeem kan worden hersteld.

De bijeenkomst in Lecce was een voorbereiding van de G8-top van de wereldleiders die volgende maand in L’Aquila, niet ver van Rome, gehouden zal worden.

In een verklaring na afloop van het overleg stelden de ministers van Financiën dat er tekenen zijn van stabilisatie in de wereldeconomie, zoals blijkt uit de stijging van de aandelenkoersen, de oplopende rente en de terugkeer van het consumentenvertrouwen. Maar het is nog te vroeg om te spreken van een herstel.

‘De situatie blijft onzeker en er blijven wezenlijke risico’s voor de economische en financiële stabiliteit’, aldus de verklaring. Daarnaast moet rekening worden gehouden met verder stijgende werkloosheid, zelfs als de productie weer op stoom komt.

De Amerikaanse minister van Financiën Geithner riep de landen op voorlopig door te gaan met het stimuleren van de eigen economie: ‘De wereldeconomie is nog lang niet terug op zijn mogelijkheden en er zijn nog belangrijke uitdagingen.’

Wel erkende Geithner dat de regeringen van de G8 elkaar moeten beloven de begrotingen op orde te brengen na de crisis. Hij ontkende dat binnen de G8 grote meningsverschillen bestonden over het terugbrengen van overheidstekorten in de toekomst. ‘Iedereen zit ongeveer op dezelfde lijn.’

Hij onderstreepte dat de VS in 2011 al willen beginnen met de gezondmaking van de overheidsfinanciën door uitgavenbeperkingen en belastingverhogingen. Geithner maakte bekend dat de G8 het IMF zal vragen een analyse te maken voor een ‘exitstrategie’ als de crisis voorbij is.

Internationaal is er groeiende onrust over de gevolgen voor de dollar van het snel gestegen Amerikaanse overheidstekort. Rusland maakte deze week bekend 10 miljard aan Amerikaans schuldpapier om te zetten in IMF-obligaties. Maar de Russische minister van Financiën Alexei Kudrin ontkende dat Rusland het vertrouwen in de dollar als reservevaluta aan het verliezen is.

Alistair Darling, de Britse minister van Financiën, zei dat voor een definitief herstel veel zal afhangen of landen erin slagen de balans van hun banken op orde te brengen en de volatiliteit van de grondstoffenmarkt, met name die van olie, terug te brengen. Darling waarschuwde Duitsland en Frankrijk dat hun onvermogen het banksysteem te bevrijden van giftige producten ook het herstel in Groot-Brittannië nadelig zal beïnvloeden. De stresstests die in de VS en Groot-Brittannië zijn uitgevoerd, zijn volgens hem essentieel voor het herstel van de financiële markten in het bankwezen.

Maar binnen de eurozone is nog grote verdeeldheid over een gecoördineerde en transparante aanpak van stresstests. De Italiaanse minister van Financiën Tremonti verklaarde dat ‘we in Europa nog niet begonnen zijn met het overleg over een gecoördineerde aanpak’.

Duitsland voelt tot nu toe weinig voor stresstests voor individuele banken en geeft de voorkeur aan een test voor het hele financiële systeem. ‘Het doel moet niet zijn de banken te identificeren die meer geld nodig hebben, maar de risico’s voor de financiële sector als geheel te onderkennen’, aldus de Duitse minister van Financiën Steinbrück.