Nieuws
Stress krijgt vat op onoverwinnelijke turnster Simone Biles: na teamwedstrijd laat ze ook meerkamp schieten
Simone Biles wilde vijf gouden medailles winnen in Tokio. Vlak na het begin van haar eerste turnonderdeel besloot Biles dinsdag niet verder te gaan. De meerkamp van donderdag schrapt ze ook. ‘Ik moet niet mijn lichaam en welzijn in gevaar brengen.’
Wie niet fris in het hoofd is, moet niet de sprongoefening in het turnen maken. ‘Dan is het bepaald risicovol, gevaarlijk zelfs’, zegt de Nederlandse oud-turnster Céline van Gerner die in Tokio de turnwedstrijden van tv-commentaar voorziet. Het is die andere en risicovolle kant van de mentale problemen waar superster Simone Biles dinsdagavond in de olympische finale van de landenwedstrijd mee kampte.
De Amerikaanse verdween na haar half gelukte sprong, de eerste van vier toestellen in de strijd met Rusland en Groot-Brittannië, naar de kleedkamer en kwam als supporter en cheerleader, in trainingspak, terug op de vloer. Zij staakte de wedstrijd. Er was geen publiek, anders had het gebouw van de Ariake Arena op de grondvesten geschud. Biles out, de GOAT, de grootste aller tijden volgens Amerikaanse media. NBC vreesde voor de kijkcijfers, de sportvolgers waren vooral bezorgd.
Woensdag maakte USA Gymnastics bekend dat Biles donderdag ook niet zal beginnen aan de meerkamp. Het besluit over deelname aan de toestelfinales, volgende week, valt later.
Simone Biles, de vleesgeworden perfectie, werkelijk, kon het daar mis mee zijn? Bestond niet, betoogden turnsters van allure. De Europees kampioen Melanie Jesus dos Santos uit Frankrijk: ‘Dit zijn we niet gewend van Simone Biles. Maar ik wil benadrukken dat het niet gemakkelijk is om Simone Biles te zijn, met de hele wereld die naar je kijkt.’
Het opmerkelijke was dat Biles (24) na afloop gewoon aantrad voor de huldiging, het Amerikaanse zilver in plaats van het abonnement (sinds 2004) op goud, en ook in de catacomben over haar worsteling vertelde. ‘In de hoogste piek van stress raak je van slag en weet je niet meer hoe je al die emoties moet ordenen, zeker op de Olympische Spelen. Ik moet mij op mijn geestelijke gezondheid richten en niet mijn lichaam en welzijn in gevaar brengen.’
Later, op Instagram, zei de viervoudig olympisch kampioen van Rio dat zij het gewicht van de hele wereld op haar schouders voelde. ‘Ik kan wel doen alsof ik dat van van me af laat glijden en dat druk mij niet raakt, maar het is heel erg moeilijk.’
De door al die buitenaardse verwachtingen onderuitgehaalde Biles nam de juiste beslissing door te stoppen, is de geldende mening van de turnwereld. Het is oké om te zeggen dat je niet oké bent. Daar is moed voor nodig. Het zou vaker moeten.
Anderhalve schroef
Biles deed op sprong een gebruikelijke Joertsjenko-techniek (arabier voor de plank, flikflak over het paard), maar in plaats van de tweeënhalve schroef deed zij de anderhalve schroef, een eigenlijk te gemakkelijke uitvoering voor deze sprongkampioen.
‘Ze kapte hem wat af, hoog boven de pegasus (het paard, red.). Ze zat heel hoog, dat zit ze altijd. Ook als ze na de tweede schroef was gestopt, dan was ze op de rug gevallen’, was de beoordeling van Van Gerner. Kortom: Biles redt zich altijd wel.
Turnen op het hoogste niveau vereist kalmte en beheersing in het hoofd. Twijfels mogen niet toegelaten worden. Van Gerner: ‘Maar het gebeurt iedereen wel eens. Ik ken voldoende gevallen daarvan. Dit heeft in elk geval bewezen: Simone Biles is ook een mens.’
Er waren geluiden dat dit onder de oude coaching, van de strenge tot heerszuchtige Martha Karolyi, niet zou zijn gebeurd. Het echtpaar Landi, Cecile en Laurent, hebben een andere benadering. Het turnen is het tijdperk van intimidatie, verpakt als orde en tucht, voorbij.
Vertwijfeling in het Amerikaanse kamp
Broer Ron Biles verscheen op Twitter en zei: ‘Bid voor mijn zus.’ Hij beschreef daarmee de vertwijfeling in het Amerikaanse kamp. De VS hadden op vijf gouden medailles van Biles gerekend. Daarmee zou de recordhoudster aller tijden, de Russin Larissa Latinina, zijn geëvenaard. Bij zes, het maximum in Tokio, ging zij de legende voorbij.
Het eerste goud, een invuloefening, viel na de terugtreding van Biles toe aan Rusland dat onder de afkorting ROC (Russisch Olympisch Comité) in Japan aan de start kwam. De Amerikanen, met hun gemankeerde opstelling, moesten genoegen nemen met zilver. Waarna tal van volgers meldden dat hun ploeg zilver had ‘gewonnen’. Verliezen in de turnarena, het is vooralsnog een onbestaanbaar fenomeen voor het ‘USA, USA’ scanderende volk.
Naomi Osaka
Op dezelfde dag dat Biles zich terugtrok, verloor Naomi Osaka in de derde ronde van het tennistoernooi van Markéta Vondrousova. Eerder sprak ze zich uit over haar depressiviteit.
Osaka, de nummer twee van de wereld, stak een paar dagen geleden de Olympische vlam aan terwijl de hele wereld toekeek. Op haar eigen socialemediakanalen leek ze zowel trots als overweldigd dat deze eer haar te beurt was gevallen.
Een paar maanden geleden trok ze zich op Roland Garros nog terug, nadat ze had aangegeven niet meer mee te willen doen aan de door het toernooi verplicht gestelde persconferenties. In een verklaring naar aanleiding van die beslissing, gaf ze aan te kampen met depressieve gevoelens. Ze liet vervolgens ook Wimbledon schieten. Steun vanuit de tennisgemeenschap kwam maar moeizaam op gang. Osaka’s grote voorbeeld, Serena Williams, schaarde zich uiteindelijk achter haar: ‘Ik wou dat ik Naomi nu kon omhelzen. Ik weet hoe het voelt, ik heb dat soort situaties ook meegemaakt’, zei ze over het scherpe vragenvuur van journalisten, waaraan spelers vlak na een wedstrijd direct aan worden blootgesteld.
Osaka hield zich na afloop van haar onverwachte olympische verlies op de vlakte, en sprak vooral haar teleurstelling uit. Maar in een nieuwe Netflix-documentaire, waarvoor ze enkele jaren werd gevolgd, spreekt ze openlijk over hoeveel zorgen ze zich overal maakt. Over winnen, over het zijn van een goed rolmodel voor andere jonge mensen van kleur, of haar Japans wel goed genoeg is (Osaka is half Japans). Ze is zelfs bang dat ze haar mentor Kobe Bryant, die enkele jaren gelden bij een helikopterongeluk in Los Angeles om het leven kwam, teleurstelt als ze slecht speelt.
Het Amerikaanse tijdschrift Sports Illustrated meent dat Biles en Osaka een nieuw tijdperk inluiden, waarin de mentale gezondheid van sporters als prioriteit wordt gezien. Biles vindt in ieder geval dat het daar hoog tijd voor is: ‘Uiteindelijk is mentale gezondheid belangrijker dan sport.’
