Stiltesensatie

Hij leek zelf nog het meest verbijsterd. De Berlijner Nils Frahm stond zich op het podium van Paradiso in Amsterdam ogenschijnlijk af te vragen waar hij het allemaal aan had verdiend, die stampvolle en tot de bovenste balkons opgestapelde grote zaal, het heldenonthaal bij opkomst en het uitbundige gejuich tussen zijn instrumentale pianosessies door tot het geschreeuw om een toegift.

Het was ook moeilijk te vatten: pianomuziek, en dan de meest verstilde variant, werd zaterdagavond de sensatie van het vijfdaagse club- en dancefestival 5 Days Off. Daarmee had niemand rekening gehouden.

Nils Frahm en de hele stroming achter hem van neoklassieke minimal en 'rustmuziek' zijn in korte tijd nogal populair geworden. Het is gissen naar de oorzaak en het wordt al snel gepsychologiseer. Onzekere en vooral onrustige smartphone-tijden? Terug naar de stilte?

Frahm loopt voorop in het genre dankzij mooie albums als Felt en het recente Spaces, waarop hij minimal pianomuziek van Philip Glass laat samenkomen met voorzichtige dub en nostalgische retrosynthesizers.

Live maakte Frahm een spektakel van zijn pianowerk. Hij nam plaats in een cockpit tussen een pianola, twee elektrische piano's, een vleugel en een stapel elektronica en zette zich aan een aantal bedwelmende muziekstukken rond karige beats en dub-effecten, maar vooral tingelende en repeterende minimalpatroontjes. Nooit kitscherig, daarvoor was het livespel van Frahm als eenmansband te dynamisch en waren de pianoklanken te dwars. Minutenlang gehamer op dezelfde toets, rasperige geluidseffecten, percussie in het binnenwerk van de vleugel met twee wc-borstels: Frahm wil niet alleen behagen. Die durft. Zijn show was spannend tot de laatste toetsaanslag en kan worden bijgeschreven als memorabel Paradiso-momentje.

Zo werd 5 Days Off 2014 een opvallende editie. Bij de programmering van de lange clubnachten kon gedurende het festival worden geconstateerd dat er even niet zo veel gaande is in de dansmuziek. Er werd teruggeblikt met nachten vol techno, house en zelfs een revival van drum 'n' bass, dat ritmische breakbeatgenre uit de jaren negentig. Daarnaast gaf het festival een podium aan de dromerige kanten van de elektronische muziek, alsof het publiek zich daar, in de betrekkelijke luwte, dan maar moest ophouden in afwachting van betere tijden.

Dat dromen dus ook opwindend kunnen zijn, bewees op de openingsavond al het project Darkside van de Amerikaanse danceproducer en zanger Nicolas Jaar en de roots-gitarist Dave Harrington. De muziek van het tweetal, opgebouwd uit zwoel omgevingsgeluid, donker brommende bassen en broeierige bluesgitaarloopjes, wist de Melkweg bij het nekvel te grijpen, vooral dankzij onderkoelde manoeuvres richting bonkende bassdrums. De zo rustieke ambientmuziek van Darkside, zoals die klinkt op de recente plaat Psychic en zoals die eind vorig jaar nog ingetogen maar saai werd vertolkt in de Grote Zaal van het Amsterdamse Concertgebouw, werd in de popzaal Melkweg gelukkig weer echte dance: zinderend en meeslepend, zoals dansmuziek altijd zou moeten zijn.

De trend van de laatste jaren om deftige dance te programmeren in al net zo deftige concertzalen kon met het optreden van Darkside in de zweterige Melkweg weleens worden gekeerd. Een les van 5 Days Off: dance hoort toch echt in de danceclub. Hopelijk blijft Nils Frahm daar ook nog even hangen.

5 Days Off, van 05/03 t/m 09/03, Melkweg en Paradiso.

undefined