Nieuws
Stikstoffabriek in Zuidbroek loopt opnieuw flinke vertraging op, pas gebruiksklaar in het najaar
De oplevering van de stikstoffabriek in het Groningse Zuidbroek, die het staken van gasboringen mogelijk moet maken, heeft opnieuw grote vertraging opgelopen. De fabriek is naar verwachting pas 1 oktober gebruiksklaar, terwijl die afgelopen zomer al had moeten draaien.
Staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) noemt in een brief aan de Kamer de vertraging ‘zeer teleurstellend’. De oplevering werd afgelopen jaren al meerdere keren uitgesteld. De laatste verwachting was dat de fabriek in april open kon, maar door een ‘geëscaleerd conflict’ tussen hoofd- en onderaannemer gaat dat niet door.
De stikstoffabriek is essentieel in het beëindigen van de gaswinning in Groningen. Nederlandse fornuizen en cv-ketels zijn namelijk allemaal afgestemd op het laagcalorische gas uit de Groningse bodem, terwijl het importgas uit bijvoorbeeld Noorwegen hoogcalorisch is. In Zuidbroek moet dat gas worden gemengd met stikstof om het aan te passen aan de Nederlandse standaard, zodat het Gronings gas kan vervangen.
Toch heeft de fikse vertraging volgens Gasunie geen gevolgen voor de afbouw van de gaswinning. Bestaande stikstofinstallaties kunnen vooralsnog voldoende importgas omzetten om aan de vraag te voldoen, schrijft het bedrijf. Er is minder gas nodig doordat de vraag is gedaald door de hoge prijzen, en er is veel vloeibaar aardgas (lng) geïmporteerd om het wegvallen van Russisch aardgas op te vangen.
Pandemie spelbreker
In eerste instantie was de pandemie volgens Gasunie steeds spelbreker in de bouw van de fabriek. Zo was veel personeel ziek en werden belangrijke onderdelen niet geleverd door lockdowns. Maar ook toen de maatregelen vorig jaar overal in de wereld werden opgeheven, bleek keer op keer nieuw uitstel nodig.
De belangrijkste oorzaak is een slepend conflict tussen hoofdaannemer Air Products en onderaannemer Ballast Nedam. De hoofdaannemer verwijt Ballast Nedam dat het zich niet aan de planning houdt en onvoldoende kwaliteit levert. Het kwam tot een rechtszaak, waarna Air Products de samenwerking eerder deze maand opzegde. Door dat besluit zijn er volgens Gasunie sinds december ‘geen significante vorderingen’ gemaakt en kan de fabriek voorlopig niet open.
Staatssecretaris Vijlbrief noemt het handelen van de bedrijven ‘onprofessioneel’. ‘Het is onvoorstelbaar dat zij een project van groot nationaal belang zo uit de hand laten lopen’, schrijft hij in de Kamerbrief.
De komende tijd moet er een nieuwe onderaannemer worden gecontracteerd. De bedoeling is dan dat de eerste stikstofinstallatie, die al voor 97 procent klaar zou zijn, uiterlijk in het voorjaar kan draaien. Vervolgens moet die nog wel uitvoerig worden getest en vanwege de veiligheid in fases worden opgestart om uiteindelijk in het najaar geheel operationeel te zijn.
