sterrenkijkdagenOp een keukentrap het heelal bekijken
Overdag zie je vanaf de dijk waarschijnlijk niet meer dan een paar houten gebouwtjes gespiegeld in een waterplas. 's Avonds wordt de route naar sterrenwacht Corona Borealis een zoektocht in het pikkedonker, nabij de Duitse grens. De lantaarns van Zevenaar en van het gehucht Oud-Zevenaar zijn uit beeld als we het inktzwarte pad opdraaien naar de al even duistere locatie. Ideale plek: sterrenkijkers kunnen het daglicht niet verdragen.
Het is inloopavond op de sterrenwacht; een tiental mannen heeft zich verzameld rondom de 40 cm-Newton-telescoop, die niet cilindervormig is zoals een leek zou verwachten, maar bestaat uit een rechthoekige buis met lenzen. Hij staat op een terras waarboven een schuifdak is aangebracht. Om door de telescoop te kunnen kijken, een prachtig stuk techniek, is een doodgewone keukentrap onontbeerlijk.
Maar de hemel zit potdicht deze avond. In het massieve wolkendek komt geen enkele beweging. De mannen wisten dat al dagen natuurlijk, maar al kun je geen sterren zíén, dan kun je er altijd over práten. Nooit raken ze erover uitgesproken. 50 amateur-sterrenkijkers telt Corona Borealis. Hun sterrenwacht is gloednieuw, vorig jaar pas opengegaan. Ze hebben hem zelf gebouwd.
De belangstelling voor sterren en planeten zit in de lift. 'Sterrenwachten krijgen steeds meer bezoek. Vooral onder de jeugd is er veel interesse', zegt Hans Molema, secretaris van de Landelijke Samenwerkende Publieks Sterrenwachten (LPSP). Het aantal bezoekers van de sterrenwachten groeide de afgelopen vijf jaar met dik 15 procent, tot ongeveer 115 duizend. Ook bij planetaria zie je een sprong in bezoekersaantallen. Molema verklaart de groeiende populariteit vanuit een aantal 'leuke ontwikkelingen in de ruimte'. De ontdekking van tientallen exo-planeten (buiten ons zonnestelsel) bijvoorbeeld, en de reizen van de spaceshuttle. Ook zenders als Discovery en National Geographic dragen bij aan de belangstelling voor astronomie, sterren kijken en ruimtevaart.
De landelijke sterrenkijkdagen trekken zowel volwassenen als kinderen. 'Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Wij maken de sterren en planeten voor hen toegankelijk', zegt Molema. Veel amateur-astronomen geven op vrijwillige basis lezingen op scholen en in clubs. Anderen geven cursussen. De sterrenclubs hebben een harde kern van actieve leden.
'Sterrenwachten zijn bij uitstek de plek om van gedachten te wisselen over allerlei zaken die samenhangen met het heelal', zegt Molema. 'Aanhangers van astrologie willen zich weleens verdiepen in de wetenschappelijke kant, en mensen met een meer exacte belangstelling vinden het leuk om wat te horen over ufo's en dergelijke.'
De mannen in Zevenaar organiseren af en toe starparties en gaan soms samen sterrenkijken in Frankrijk.
'Met een goed glas wijn erbij', zegt de een.
'We lijken soms een soort herenclub', zegt een ander.
'Maar wel met vrouwelijke leden', merkt een derde op.
Vanavond in Zevenaar blijven de enige zichtbare sterren die op de laptop van één van de leden, een amateur-astrofotograaf. De groep bestaat uit 'mensen met een brede interesse voor de natuurwetenschappen', volgens een van hen.
Het gezelschap heeft iets weg van een enthousiaste fanclub. De telescoop heeft een koosnaam, de 'Lunas', naar een plaatsje in Frankrijk waar de mannen weleens het heelal bestuderen. Voor Ko Bakker, in de zestig, zijn de sterren een oude liefde. Hij maakte als 14-jarige zijn eerste sterrenkijker met het lensje uit een oud fototoestel, een stuk karton en wat touwtjes.
De mannen zijn er vol van en willen dat graag uitdragen. Corono Borealis - genoemd naar een klein sterrenbeeld aan de noorderhemel - is bezig een sterrenproject op te zetten met Duitse en Nederlandse scholieren. Tijdens de sterrenkijkdagen kunnen bezoekers door de telescoop naar de maan, de sterren en de planeten kijken. En als er geen sterren zijn, als de planeten verscholen blijven achter de wolken, zijn er altijd nog de presentaties over het zonnestelsel, de astro-foto's en de gepassioneerde verhalen.
