Stadsbios

Het moest begin vorige eeuw een avenue worden van internationale allure. Het werd een verkeersader van onbestemd karakter. Met het klassieke stadhuis en de glanzende hoogbouw van het World Trade Center erlangs en de Koopgoot er dwars doorheen.

Maar in januari krijgt de 'bekendste straat van Rotterdam' weer een reden om over te flaneren. Dan verandert de Coolsingel vijf weken lang in een soort openluchtbioscoop.

'Inderdaad staan op een of twee plekken stoelen', zegt curator Laurie Cluitmans (29), die op verzoek van de stichting Sculpture International Rotterdam (SIR) het programma samenstelde. 'Maar het gaat om kunstfilms, videowerk, waarbij het beeld in eerste instantie in een oogopslag communiceert. Dat je langsfietst of -loopt en denkt: wat gebeurt daar nou?'

Dat kunst wordt ingezet om de gefragmenteerde straat, met her en der leegstaande kantoren, te verlevendigen, ziet Cluitmans niet als probleem. 'De videowerken doen niet aan mooimakerij. Ze voegen echt een nieuwe laag toe aan deze fascinerende, chaotische straat.'

Samen met SIR koos Cluitmans een aantal werken. De ene serie gaat over de magie van de grote stad, maar ook over de geschiedenis en de littekens. Die laten zien hoe de Coolsingel door oorlog, crisis en veranderende opvattingen getekend werd. In de tweede verhaallijn steekt ze grotestadsbewoners een hart onder de riem. 'Ik wil laten zien dat de stad niet alleen van hogerhand wordt gevormd, maar juist tot leven komt door de diversiteit aan individuen die in die stad wonen, winkelen en werken'.

Het spectaculairste onderdeel van de manifestatie - de projectie - was tegelijk het lastigste. Soms meters hoog en breed, op gevels en ramen van gebouwen, van het Hiltonhotel en een winkelbouwput tot het WTC. 'In een museum kun je op elke muur projecteren. Hier ben je afhankelijk van de architectuur van de stad. Niet elk gebouw is geschikt. Je hebt zowel een groot vlak nodig als een plek waar de projector kan staan.'

Dat laatste had nog veel voeten in de aarde, erkent Cluitmans. 'Ook omdat de apparatuur buiten het bereik van mogelijke vandalen moet staan.'

Cluitmans hoopt dat men door deze buitententoonstelling weer even anders gaat kijken naar de grote stad in het algemeen en naar de Coolsingel in het bijzonder. En dat hun verborgen schoonheid zo wordt herontdekt.

Of ook andere grote steden het Rotterdamse voorbeeld volgen en in de winter veranderen in openluchtbioscoop? 'Ik denk het niet. Door zijn weidsheid en hoge gebouwen is juist Rotterdam bij uitstek geschikt voor projecties. Dat is het mooie.'

Francis Alÿs

Paradox of Praxis 1, Sometimes Making Something Leads To Nothing, 1997, vijf minuten.

In dit wereldberoemde videowerk duwt de Belgische, in Mexico wonende kunstenaar Francis Alÿs een enorm ijsblok door de straten van Mexico Stad. Hij sjokt net zo lang door de straat tot het ijs is gesmolten. Alÿs speelt op lichtvoetige, geestige wijze met Utopia, vindt Cluitmans, met het ingesleten idee van vooruitgang op weg naar een almaar betere wereld. Die weg leidt bij de kunstenaar tot niets en nergens. Het beeld van een volwassen man en een ijsblok werkt vervreemdend en is hoopvol. 'Het laat ook zien hoe een individu zich staande houdt in de drukte van de grote stad.'

Mark Lewis

Beirut, 2011, acht minuten.

Lewis zweeft met zijn camera door de wijk Al Hamra in Beiroet. Langzaam tast hij de gebouwen af, van het imposante Napoleonhotel tot het May-flowerhotel. Van de straat zwenkt de camera omhoog, naar de bovenkant van de stad en naar de daken, waar een vrouw baantjes trekt in een zwembad. Net als Rotterdam is Beiroet een gehavende stad, die voortdurend verandert. Cluitmans: 'Ik vind het fascinerend dat een stad zowel de sporen in zich draagt van het verleden als zich constant aanpast aan het heden. Ontroerend ook, dat in dat decor mensen hun plek vinden en toch het leven vieren.'

Filmladder

De plekken van het eerbetoon aan de Coolsingel: v Hiltonhotel: Song Tao, 4.7G-01 (Three Days Ago). v Hiltonhotel: Klara Liden, Paralyzed. v MAB Bouwput: Adrian Paci, Turn On. v Stadhuis: Fischli & Weiss, Der rechte Weg. v Gulden Interieur: Mark Lewis, Gladwell's Picture Window. v De Slegte: Arnoud Holleman, Untitled (Staphorst). v De Slegte: Francis Alÿs, Paradox of the Praxis 1 (Sometimes doing something leads to nothing). v McDonald's: Erik van Lieshout, EMMDM. v WTC: Catherine Yass, Descent. v John Edwards: Han Hoogerbrugge, Dow Jones II. v Bijenkorf: Coolsingel Archief. v C&A: Mark Lewis, Beirut. v De Poppenkast, John Smith, The Girl Chewing Gum.

John Smith

The Girl Chewing Gum, 1976, twaalf minuten.

Een iconische en hilarische film met de sfeer van een oude filmset, volgens curator Laurie Cluitmans. De experimentele filmmaker Smith dreigde even in de vergetelheid te raken, maar kwam daar onlangs weer uit. De film gaat over macht in de publieke ruimte. Aanvankelijk lijkt een Big Brotherstem mensen op straat commando's te geven. Maar de video wordt steeds absurder, totdat blijkt dat niet Big Brother de baas is, maar de mensen zelf. Cluitmans: 'Een mooie gedachte. Bewoners en passanten hebben vaak meer invloed dan zij denken. Het succes van stedenbouwkundige plannen staat of valt immers bij het publiek dat van de stad gebruik maakt.'

Eerbetoon aan een avenue, 8/1 t/m 9/2, dagelijks gratis, van zonsondergang tot zonsopgang. Met wandelingen en stadstours. sculptureinternationalrotterdam.nl; eerbetoonaaneenavenue.nl.

undefined