Staat de cartoon echt zo onder druk? ‘Ik denk niet dat onze media daarvoor zwichten’

Jos Collignon, cartoonist voor De Volkskrant

‘Bij elke cartoon over Israël krijgen redacties het verwijt antisemitisch te zijn. Eigenlijk verbaast het me niets dat The New York Times hier nu aan toegeeft. Het nationalisme heeft de wind in de zeilen. Er zitten een paar columnisten bij die krant die uitgesproken pro-Israël zijn.

^{Wilt u dit verhaal liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.}

‘Ook in Nederland is de Israël-lobby sterk. Ik denk dat die de druk op kranten op gaat voeren, nu dat in de Verenigde Staten succes heeft gehad. Maar ik denk niet dat onze media daarvoor zwichten. Die zijn over het algemeen erg liberaal.’

Cortés, cartoonist voor GeenStijl en Eindhovens Dagblad

‘De manier waarop mensen met elkaar communiceren is veranderd. Binnen een mum van tijd heb je nu een rel via sociale media. Kranten hebben daar nog geen eeltlaag tegen ontwikkeld. Ze moeten leren die reacties met een korrel zout te nemen.

‘Ik ben nog niet echt in dit soort relletjes terechtgekomen, al krijg ik hier en daar wel eens een opmerking. Maar dat is ook de bedoeling. Ik wil dat mijn cartoons schuren. Als ik er een zou tekenen om iedereen te pleasen, doe ik echt iets fout.’

Joep Bertrams, cartoonist voor De Groene Amsterdammer

‘Die tekening met Trump en Netanyahu was onhandig. Waarom moest Trump een keppeltje op? Als je als cartoonist zo gaat beginnen, gaan lezers in alles iets zien. Dan ga je de mist in. Toch is het een rare stap om als krantenredactie cartoonisten over de gehele linie te schrappen. Daarmee krijgen de critici wel heel erg hun zin.

‘Laten we vooral niet te snel op de zaken vooruitlopen. Misschien zoekt The New York Times andere manieren om cartoons te brengen. Daar heb ik zelf ook nog wel ideeën over. Nee, die ga ik nu niet uit de doeken doen.’

Bas van der Schot, cartoonist voor De Volkskrant

‘Wat is er zo antisemitisch aan die cartoon van Antonio Antunes Moreira? Politici als dieren afbeelden, dat moet kunnen. Het is geen goede tekening, maar het gaat veel te ver om daarom met alle cartoonisten te stoppen.

‘Er is een nieuw klimaat ontstaan. Cartoons leveren door sociale media veel meer reacties op dan vroeger. Bij tekeningen over Forum voor Democratie lopen die bijvoorbeeld al snel in de honderden. Ik had daar vorige maand nog mee te maken nadat ik Baudet liggend op een doodskist had afgebeeld. Dit naar aanleiding van zijn verkiezingscampagne, die na de moordaanslag in Utrecht gewoon doorging. In de reacties zeiden ze dat ik opriep tot moord.’

Saskia van Loenen, voorzitter van de Inktspotprijs (beste politieke tekening van het jaar)

‘Het valt mij op dat er de laatste jaren weinig echt harde tekeningen voor de Inktspotprijs worden ingestuurd. Vroeger gebeurde dat vaker, bijvoorbeeld met de cartoons van Gregorius Nekschot, maar de afgelopen jaren heb ik daar een stuk minder van gezien.

‘Via sociale media krijgen cartoonisten bij kritische tekeningen tegenwoordig meteen een heel trollenleger achter zich aan met agressieve reacties. Dat kan heel intimiderend zijn. Daar komt nog bij dat je als cartoonist natuurlijk wel beseft dat bij bepaalde onderwerpen je veiligheid gevaar zou kunnen lopen. Dat zal er wellicht mee te maken hebben dat er momenteel minder scherpe cartoons verschijnen. Dat is zo zonde. Een goede, scherpe cartoon zet je aan het denken.’