Spelverruwing in voetbal neemt hand over hand toe

Fortuna Sittard-speler Rolf Landerl heeft bij de politie aangifte gedaan tegen Vitesse-speler Dejan Stefanovic wegens mishandeling. De Joegoslaaf schopte op 18 september opzettelijk in het gelaat van de Oostenrijker die daaraan een gekneusde oogkas overhield. Vitesse neemt het niettemin voor zijn speler op en gaat in beroep tegen het voorstel van de aanklager betaald voetbal om Stefanovic voor acht wedstrijden te schorsen.

De aanklager kwam tot dat voorstel op basis van bestudering van tv-beelden. Het bekerduel Fortuna - Vitesse werd in samenvatting door SBS 6 uitgezonden. De tv-beelden van de aanslag zijn ook door Vitesse bestudeerd. 'Wij vinden de straf te hoog en hebben intern al een daad tegen Stefanovic gesteld', zegt woordvoerder Huizinga van Vitesse.

Op de tv-beelden is de trap van Stefanovic, hoewel de bal elders is, goed te zien, zegt hoofd sport Lex Muller van SBS 6. 'Dankzij een superslomo. Je moet beeldje voor beeldje afdraaien. Het probleem is dat er een speler in de weg staat. Maar achter de rug van die speler zie je op een gegeven moment de schoen van Stefanovic die het hoofd van Landerl raakt.'

Wat de 'daad' van de Vitesse-leiding tegen de verdediger behelst is onduidelijk. Vitesse wil de zaak 'intern houden', aldus de woordvoerder. De Arnhemmers hoopten dat het incident geen aandacht kreeg: de bekerwedstrijd werd op een Champions League-avond gespeeld en Fortuna was in euforische stemming wegens het winnen van de bekerwedstrijd.

Vitesse-trainer Koeman, die net als arbiter Vink het incident ontging, zei na afloop van de wedstrijd: 'Als de tv-beelden uitwijzen dat van natrappen sprake is, zal ik Stefanovic alsnog straffen.'

Afgelopen zaterdag, in de topper tegen PSV, speelde de Joegoslaaf echter gewoon mee bij de winnende Arnhemmers. Ook slachtoffer Landerl speelde zaterdag weer nadat hij dagenlang met zware hoofdpijn had rondgelopen en met een dicht linkeroog.

Ruim een maand geleden werd ook door eerstedivisiespeler Kenneth Goudmijn (Cambuur) aangifte gedaan wegens mishandeling. De dader was Haarlem-speler Rogier Koordes die vanaf de reservebank het veld inholde en Goudmijn tegen de vlakte sloeg. Koordes is door de KNVB voor acht wedstrijden geschorst. Hij en zijn club gingen niet in beroep tegen die sanctie.

Dat het er dit seizoen in het betaald voetbal steeds gewelddadiger aan toe gaat, is ook bondscoach Louis van Gaal opgevallen. 'Ik heb de indruk dat er iets aan de hand is dat niet goed is. Ik vind dat er héél veel overtredingen worden gemaakt die nergens op slaan.'

Vooral het aantal elleboogstoten lijkt toe te nemen, evenals de slidings waarbij de knie van de tegenstander getroffen moet worden. Afgelopen zondag deelde Ajax-spits Zlatan Ibrahimovic al na drie minuten een (onbestrafte) elleboogstoot uit aan FC Groningen-verdediger Melchior Schoenmakers. Alleen al in de eredivisie werden zes rode kaarten uitgedeeld terwijl de meeste elleboogstoten niet door de scheidsrechters worden waargenomen.

Ook Willem II-trainer Hans Westerhof signaleert de toegenomen spelverruwing en het gebrek aan respect op de voetbalvelden. 'Als coach moet je daar ook wat aan doen. Ik probeer altijd eerst in een persoonlijk gesprek mijn speler erop te wijzen dat hij veel te ver is gegaan. Als dat niet werkt, haal ik er meer geschoolde mensen bij. In zo'n geval als Stefanovic vind ik het onbegrijpelijk dat Vitesse zelf geen maatregelen treft.'

Het opzettelijk blesseren van tegenstanders heeft in het voetbal een steeds hogere vlucht genomen. 'Beroemd' is de elleboogstoot waarmee Oranje-speler Jan Wouters in 1993 Engels international Paul Gascoigne een gebroken jukbeen bezorgde. Die bewust uitgevoerde actie bleef onbestraft, ook na de wedstrijd.

Jong Oranje-bondscoach Mark Wotte over de Nederlandse competitie, die in het Algemeen Dagblad van gisteren de 'Rambo League' wordt genoemd: 'Er worden hier af en toe ongecontroleerde overtredingen gemaakt, maar het is nog niks in vergelijking met het brute gewld in het buitenland. Maar daar is de accceptatie groter, omdat ze eraan gewend zijn.'

'Je mag best agressief spelen, maar wel met je verstand. Ik heb een speler van Jong Oranje na afloop van een oefeninterland wel eens gezegd: ''Als de scheidsrechter had gezien wat ik allemaal heb waargenomen, had je al twee keer rood gehad''. Ik noem geen naam, maar die speler heb ik de volgende wedstrijd niet opgeroepen.'

Met al dat voetbal op tv raakt ook de jeugd besmet, concludeert Wotte. 'Vervelende trucjes krijgen navolging. Zo zag ik tot mijn verbazing mijn eigen zoontje bij zijn debuut op het voetbalveld, zo'n twee weken geleden, drie keer spugen op de grond. Had hij gezien op tv. Hij is zes!'

Wotte junior is vermoedelijk te jong om vorige week woensdag naar PSV - Lazio Roma te hebben gekeken. In die wedstrijd ging erkend recidivist Fernando Couto opzettelijk op de op de grond liggende PSV-spits Mateja Kezman staan en introduceerde de Portugees ook nog een nieuwe techniek om een tegenstander het ziekenhuis in te trappen: nog tijdens een luchtduel schopte Couto, onderwijl de bal wegkoppend, Kezman snoeihard in de zij. Couto kreeg slechts geel.

Volgens Wotte is de kopieerdrang onder jeugdige spelers groot. Niet alleen passeerbewegingen vinden navolging, ook grove charges worden steeds vaker geïmiteerd. 'Alles wat op tv is, vindt navolging. Daarom gaat het er nu soms intenser aan toe en zie je spelverruwing, maar ik denk niet dat we dit soort dingen structureel gaan zien in de Nederlandse competitie.'

Aanslagen als elleboogstoten worden nogal eens gemist door scheidsrechters. In 1942 ontging het de scheidsrechter dat spits Jan Bens van Feijenoord (toen nog met ij gespeld) slaags raakte met de Ajax-doelman. Zo niet aanvoerder Bas Paauwe. Die stuurde zélf zijn ploeggenoot uit het veld. Feijenoord speelde de wedstrijd met tien man uit.