Spanningen in coalitie over verlenging van WW
De verlenging van de duur van de werkloosheidsuitkering tot maximaal drie jaar veroorzaakt spanning in de coalitie. De VVD blokkeert de reparatie van de uitkering die de vakbeweging juist zo graag wil. Daarom ligt ook het kabinet dwars. De PvdA wil de afspraak met de bonden wel nakomen, al is het maar om een harde confrontatie te voorkomen.
Bronnen in de coalitie bevestigen dat VVD en PvdA lijnrecht tegenover elkaar staan. In het sociaal akkoord gingen vakbeweging en werkgevers in 2013 akkoord met verkorting van de maximum WW-duur tot twee jaar. Nu is dat nog maximaal drie jaar en twee maanden, voor mensen die veertig jaar hebben gewerkt. Meteen spraken zij af dat zij de stapsgewijze beperking zelf zouden repareren, via de cao's. Het kabinet beloofde - tot weerzin van de VVD - deze afspraken vervolgens aan hele sectoren op te leggen, ook aan bedrijven die niet meedoen aan de cao.
Het loopt nu vast op de vraag wie de afspraken uitvoert. Vakbeweging en werkgevers willen het derde WW-jaar regelen via een overheidsinstelling zoals uitkeringsinstantie UWV of de Sociale Verzekeringsbank . De VVD wil daar niet aan meewerken. De liberalen wijzen erop dat het UWV sinds de oprichting in 2000 alleen wetgeving uitvoert. Het zou een breuk met het beleid zijn als het UWV nu wel een aanvulling op wetgeving zou gaan regelen. De VVD voelt niets voor zo'n beleidswijziging. Het zou curieus zijn dat een overheidsinstelling gebruikt wordt om kabinetsbeleid ongedaan te maken. De PvdA voelt daar wel voor.
Verkorting WW-duur
Maandenlange onderhandelingen achter de schermen hebben geen vooruitgang gebracht. Intussen dringt de tijd. De stapsgewijze verkorting van de WW-duur begint in januari 2016. Volgens de FNV zijn al in 228 cao's voor tweeënhalf miljoen werknemers afspraken gemaakt over de reparatie. Die moeten nu uitgewerkt. FNV-voorzitter Ton Heerts zegt dat het kabinet wat hem betreft geen keuze heeft: 'Rutte heeft dit in het sociaal akkoord beloofd. Die belofte moet hij nakomen.'
Vooralsnog lijkt de VVD binnen de coalitie aan het langste eind te trekken. Ook ministers Asscher van Sociale Zaken wijst de publieke route voor reparatie af. 'Dat ligt niet in de rede', schreef hij eerder dit jaar al aan de Tweede Kamer. Als hij daarbij blijft en het kabinet het UWV en de SVB geen toestemming geeft de reparatie te regelen, wordt die vrijwel onmogelijk.
WW-premie
De sociale partners kijken nog of zij een landelijke, private uitvoerder kunnen vinden. Bijvoorbeeld via de pensioenfondsen. Maar dat is duur en omslachtig. Die moeten een aparte verzekeringsmaatschappij oprichten, een administratie opzetten, gegevens opvragen bij het UWV en premie innen. Reparatie wordt ook extra duur omdat daarvoor strenge vermogenseisen worden gehanteerd door de toezichthouder, De Nederlandsche Bank. Bovendien zijn niet alle werknemers aangesloten bij een pensioenfonds, waardoor de WW nooit voor iedereen kan worden gerepareerd.
Er speelt nog een tweede conflict over de uitwerking van het sociaal akkoord. Daarin staat dat ook werknemers weer WW-premie gaan betalen. De vakbeweging hoopt zo weer betrokken te worden bij de uitvoering van de werkloosheidswet. Hiervoor is echter een wetswijziging nodig.
Sinds de Wet uniformering loonbegrip (WUL) uit 2013 betalen alleen werkgevers WW-premie. De vereenvoudiging van het loonstrookje betekende een enorme lastenverlichting voor werkgevers. De VVD voelt niets voor een wetswijziging, de PvdA wel. Het is opvallend dat de WUL werd ingevoerd na een advies van Hans de Boer, die nu als werkgeversvoorzitter pleit voor een maatregel die daar haaks op staat.
