SP wint fors, CDA blijft grootste
De SP van Jan Marijnissen heeft woensdag bij de Tweede Kamerverkiezingen een enorme overwinning behaald. De partij ging van 9 naar 26 zetels. De PvdA verloor een kwart van haar kiezers aan de SP...
Ook de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders behoort tot de grote winnaars van de verkiezingen. Hij ging van 1 naar 9 zetels. De VVD verloor 6 zetels en kwam op 22.
SP-leider Marijnissen reageerde euforisch op zijn overwinning. ‘De SP is groot geworden, de SP doet ertoe. Wij zullen er voor zorgen dat het socialer en menselijker wordt in Nederland.’
Ook PvdA-lijsttrekker Bos toonde, naast teleurstelling over zijn eigen resultaat, enthousiasme over de ruk naar links die de uitslag laat zien. ‘Nederland heeft massaal nee gezegd tegen het koude en kille Nederland waaraan CDA en VVD zo graag samen nog een paar jaar door wilden bouwen.’ Toch overheerste bij de PvdA de teleurstelling.
Premier Balkenende legde de uitslag anders uit. ‘Het CDA heeft een tocht door de woestijn gemaakt. Het was niet makkelijk. Maar Nederland is weer toekomstbestendig geworden en opnieuw zijn we de grootste partij. Wie had dat gedacht?’
Balkenende wilde niet op de formatie-onderhandelingen vooruitlopen. Wel verwacht hij dat het lastig wordt, nu zelfs CDA en PvdA samen niet genoeg Kamerzetels hebben om te gaan regeren. Balkenende noemde de uitslag ‘ingewikkeld’, zoals de meeste politieke leiders.
ChristenUnie-leider André Rouvoet zinspeelde op samenwerking met CDA en PvdA. ‘Dat zou een christelijk-sociaal kabinet kunnen worden.’
Zeker is dat Balkenende twee andere partijen moet zoeken die met het CDA willen regeren. Voormalig CDA-minister Donner, in 2002 en 2003 informateur, sprak van een situatie die veel ‘hoofdbrekens’ zal veroorzaken. Vice-premier Gerrit Zalm (VVD) noemde de uitslag uitzonderlijk. ‘Rechts is versplinterd en links is buitengewoon versplinterd.’
Geert Wilders constateerde dat bijna 600 duizend kiezers op hem hebben gestemd. Dat zijn er veel meer dan de opiniepeilingen hadden voorspeld. ‘Vanaf vandaag is de Partij voor de Vrijheid niet meer weg te denken uit dit land. We hebben een uniek geluid, voor meer fatsoen, lagere belastingen en minder islam.’
De Lijst Pim Fortuyn, in 2002 nog de grote winnaar, is woensdag verdwenen uit de Kamer. Voormalig partijleider Mat Herben toonde zich gedesillusioneerd. ‘Het is een sombere dag voor Nederland.’ Ook Eén NL van Marco Pastors komt niet in de Kamer. Zijn tweede man, Joost Eerdmans, kondigde meteen zijn afscheid van de politiek aan.
De Partij voor de Dieren van Marianne Thieme komt met twee zetels de Kamer in. Thieme sprak van een historische doorbraak. ‘De mensen zijn het zo zat dat er alleen rekening wordt gehouden met korte-termijnmensenbelangen.’
Thieme concludeerde dat de Kamer ook een diervriendelijke meerderheid krijgt, met een aantal grote linkse partijen, D66 en de ChristenUnie. ‘Wij zullen die partijen aan hun beloften houden.’
Zoals voorspeld moest ook D66 van Alexander Pechtold een nederlaag incasseren: van zes naar drie zetels. Het is voor de Democraten de vierde nederlaag op rij.
