Sociale kerstdwang
Kerst moet een familiefeest zijn, of je daar nou zin in hebt of niet. Je eraan onttrekken is zo goed als onmogelijk; met name moeders verplichten hun kinderen met opmerkingen als 'tja, je kunt je moeder natuurlijk ook alleen laten terwijl iedereen overal samen is' tot gezelligheid.
Dit gedrag is het machtsmiddel van de machtelozen, zegt hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk (Radboud Universiteit Nijmegen). En omdat vrouwen vaak weinig macht hebben, is het een strategie die vooral vrouwen volgen. Vonk: 'Het is slachtoffergedrag, en het werkt omdat het meestal wordt beloond. Zeker met Kerst, want dan is een beroep op schuldgevoel extra effectief. Dit gedrag kun je alleen doorbreken door het niet te belonen en het letterlijk te nemen: je laat je moeder inderdaad alleen zitten. Misschien zegt ze dan gewoon wat ze eigenlijk bedoelt: dat ze het belangrijk vindt dat je komt.'
Vonk lijkt het overigens beter niet al met Kerst te proberen het slachtoffergedrag van moeders te veranderen. Maar voor het nieuwe jaar is het wel een goed voornemen.
