Nieuws
Smog en fijnstof liggen op de loer deze winter: consument hamstert haardhout uit angst voor gastekorten
De luchtkwaliteit dreigt komende winter te verslechteren. Nederlanders met een open haard kopen massaal hout in uit vrees voor gastekorten en torenhoge energieprijzen. Een landelijk verbod op houtstook bij smog, zoals experts bepleiten, lijkt er voorlopig niet in te zitten.
Het stoken van haarden en houtkachels levert veel schadelijk fijnstof en overlast voor mensen met longklachten op. Komende winter dreigt de vervuiling nog groter te worden, doordat Nederlanders massaal hout inslaan voor hun open haard. Ook worden meer kachels aangeschaft.
De Stichting Nederlandse Haarden- en Kachelbranche (NHK) ziet de verkoop van open haarden en pelletkachels sterk groeien. Sinds vorige zomer, toen de gasprijzen gestaag begonnen op te lopen, is de verkoop van hout- en pelletkachels met ongeveer 30 procent gestegen. De verkoop van veel schonere gashaarden en -kachels daalde juist sterk, aldus een woordvoerder.
De vraag naar houtkachels en haarden is inmiddels zo sterk dat de branche tekorten ziet. ‘Er zijn leverproblemen met materialen en opschalen is door personeelstekorten ook hier niet mogelijk.’
Luchtverontreiniging
Het RIVM ziet de populariteit van houtstook met lede ogen aan. ‘De verkoop van hout is gekoppeld aan het verbruik en de verwachting is inderdaad dat dit geen positieve invloed zal hebben op de luchtverontreiniging’, aldus een woordvoerder.
Het instituut onderzoekt momenteel welke maatregelen genomen kunnen worden om de luchtkwaliteit te verbeteren, en kijkt daarbij ook naar ‘sfeerverwarming’. Maar het RIVM zegt niet specifiek te kijken naar de mogelijke gevolgen die de recordverkopen van haardhout heeft op de luchtkwaliteit komende winter.
Fenna Swart, voorzitter van Comité Schone Lucht, spreekt van een ‘ontwikkeling met desastreuze gevolgen voor de toch al slechte staat van de luchtkwaliteit’. Volgens Swart is de vele houtstook onder meer een gevolg van het ontbreken van goede overheidsvoorlichting over de ernstige gevolgen voor de volksgezondheid.
Tot voor kort was het kabinet hoopvol dat het de goede kant opging met vervuiling en overlast. Het rekende er zelfs op dat de emissies konden afnemen. Of dat nog steeds mogelijk is nu er juist meer gestookt zal worden, is niet te zeggen, aldus een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Komend najaar worden de uitkomsten van een groot onderzoek bekend en het ministerie zegt hierop niet te willen vooruitlopen.
Schone Lucht Akkoord
In april was er nog goed nieuws. Toen meldde staatssecretaris Heijnen aan de Tweede Kamer dat uit een tussentijdse meting was gebleken dat emissies en negatieve gezondheidseffecten van houtstook met ongeveer 30 procent waren gedaald. ‘Wel zitten er onzekerheden in die cijfers, bijvoorbeeld met betrekking tot de gasprijzen die stijgen’, aldus de staatssecretaris destijds. Inmiddels heeft de gasprijs extreme hoogten bereikt door het knijpen van de aanvoer door Rusland.
Volgens het Schone Lucht Akkoord dat Rijk, provincies en gemeenten ruim twee jaar geleden hebben getekend, moeten de emissies door houtstook in 2030 lager zijn dan die in 2016. Heijnen zegt dat dit streven gehandhaafd blijft en zegt hierover in het najaar meer te kunnen melden.
Nederland kent geen stookverbod op dagen waarop smog dreigt. Het RIVM kan wel een waarschuwing versturen, maar eigenaren kunnen deze negeren. Experts op het gebied van gezondheid en luchtkwaliteit pleitten begin juni in de Tweede Kamer voor een verbod op momenten dat overlast dreigt. Vooral als het in de winter zeer koud is, wordt er meer gestookt en is de kans op smog groter.
