Sissing, Yalom, Schoorl
En dan hier nog honderden uitspraken over het onder-wijs, jazz als inspiratiebron voor dichter John Schoorl, een vegetariër in Zuid-Korea en andere net verschenen titels.
De taak van het onderwijs is om leerlingen voor te bereiden op een wereld die er nog niet is, schreef de Duitse filosoof Peter Sloterdijk, en het is de eerste uitspraak in 3.000 jaar Denkers over onderwijs onder redactie van Henk Sissing (Boom, euro17,50). Het boek bestaat uit een paar honderd uitspraken over onderwijs en opvoeding en ze zijn vaak nog reuze actueel, maar soms ook helemaal niet: 'Veel mensen denken dat hun jeugd de fijnste en beste tijd van hun leven is, maar dat is niet het geval. Het is de minst aangename tijd, want we zijn onderworpen aan een strenge discipline, kunnen zelden onze vrienden kiezen, en beschikken heel zelden over enige vrijheid (Immanuel Kant, 1724-1804).
Bestsellerauteur en psychiater Irvin D. Yalom (Nietzsches tranen, Het raadsel Spinoza) is inmiddels in de tachtig, maar schrijft lekker door. Deze week verscheen de Nederlandse vertaling van zijn laatste boek; Eendagsvlinders en andere verhalen uit de psychotherapie (Balans, euro19,95). Tien gevallen, tien verhalen en één therapeut die tevens schrijver is: 'Er zijn veel meer patiënten die met existentiële kwesties worstelen dan over het algemeen wordt aangenomen. De patiënten in deze verhalen zijn bezig met de angst voor de dood, angst voor het verlies van dierbaren en uiteindelijk het verlies van zichzelf, met de vraag hoe je een betekenisvol leven moet leiden, moet omgaan met ouder worden en afnemende mogelijkheden, met keuzes, en met het feit dat een mens in de grond alleen is.'
In Keflavik leven de mensen dicht bij de dood. Toen de president van Ijsland in november 1944 Keflavik bezocht, waren zijn eerste woorden: 'Het doet me genoegen op de donkerste plek van het land te zijn aangekomen'. In Keflavik, waar drie windstreken zijn - de wind, de zee en de eeuwigheid - speelt zich de nieuwe roman van Jón Kalman Stefánsson af, Vissen hebben geen voeten (Ambo Anthos; euro 21,99), vertaald uit het IJslands door Marcel Otten.
Jazz, in het bijzonder het album Search for the New Land (1966) van Lee Morgan, vormde de inspiratie voor Hoor de zieltrein (Van Gennep; euro 17,90) van John Schoorl, verlucht met linoleumsnedes van Willem Snitker, die overigens tien jaar lang gastpresentator was van het North Sea Jazz Festival. 'om je heen blazen, schuiven, hoor de zieltrein, wrijf het ventiel, ga/ naar je hoofd, charisma caramba.'
De veertiende druk alweer van De haas met de amberkleurige ogen (The House of Books; euro 15,-) van de Engelse auteur en keramist Edmund de Waal, dat verdient toch een aparte vermelding. In december 2014 namelijk betoogde Erik van den Berg in Sir Edmund dat de vertaling van Willeke Lemmens 'rampzalig' was, en adstrueerde dit oordeel met krasse voorbeelden. 'The cliff face of Rouen Cathedral' werd de 'steile rots tegenover de Kathedraal'. In stilte is de vertaling intussen aangepast, zo blijkt onder meer uit de bedoelde passage, die nu luidt: 'de kathedraal van Rouen die als een klif opdoemt.'
undefined
Helder communiceren is de sleutel tot een goede relatie, schrijft psycholoog en relatietherapeut Jean-Pierre van de Ven in Waarom luister je niet? (Ambo Anthos, euro18,99). De vraag is wat een relatie precies is. 'Niemand die aan een relatie begint, stelt zich deze vraag, want dan is een relatie gewoon datgene wat je doet als je samen bent. Maar mensen met relatieproblemen vragen zich heel concreet af: hoe definiëren we onze relatie? Wat betekent het feit dat we een stel vormen, dat we verbonden zijn met elkaar, dat we van elkaar houden?' Volgens Van de Ven zeggen vrijwel alle mensen die bij hem in de praktijk komen, dat ze niet met elkaar kunnen communiceren. In zijn boek wisselt hij theorieën over communicatie af met voorbeelden uit zijn eigen praktijk.
In Zuid-Korea is het een daad van rebellie om geen vlees te eten. Als de trouwe echtgenote Yeong-hye zomaar vegetariër wordt, betekent dat prompt een ramp in het huwelijk. Ze eet geen vlees meer, en ook geen vis, ze leeft alleen op groente. Haar schoonvader komt langs om haar te dwingen vlees te eten, in de roman De vegetariër (Nijgh & Van Ditmar; euro 19,99) van Han Kang (1970), oorspronkelijk verschenen in 2007, nu vertaald door Monique Eggermont.
Als zijn ouders zijn gescheiden, krijgt William Grove's moeder in 1941 het advies haar zoon naar Dorset Academy te sturen, een kostschool in Connecticut. Elke jongen krijgt persoonlijke aandacht, volgens de directeur. 'Dorset gelooft in het individu, zei hij. Klinkt dat niet als een perfecte school voor jou?' Hij zit er net op als Amerika betrokken raakt bij de Tweede Wereldoorlog. Zo begint de roman Een goede school (De Arbeiderspers; euro 18,95) van Richard Yates (1927-1992), die postuum succes kreeg met Revolutionary Road. Vertaald door Marijke Emeis.
