Nieuws
Sinds de militaire staatsgreep in Myanmar groeit de wetteloosheid, én de opiumproductie
De productie van opium in Myanmar is sinds 2021 sterk toegenomen. De teelt van papaver, de ruwe grondstof van opium, steeg afgelopen jaar met eenderde als gevolg van de verslechterde economische situatie en algehele wetteloosheid in het door burgeroorlog verscheurde land.
Myanmar is de tweede opium- en heroïneproducent van de wereld. Het landbouwareaal van de papaver die wordt verbouwd is in 2022 (het eerste volledige groeiseizoen sinds de coup) met 33 procent gestegen tot ruim 40.000 hectare, aldus de drugs- en criminaliteitsafdeling van de Verenigde Naties UNODC, op basis van satellietbeelden.
De opiumopbrengst per hectare in 2022 schat de UNODC op 20 kilo, een stijging van meer dan 40 procent in vergelijking met het jaar ervoor. De totale opiumproductie in Myanmar vorig jaar zou daarmee zo’n 870 ton bedragen. Een duidelijke trendbreuk na zes jaar van afnemende opbrengsten tot 440 ton in 2020.
De UNODC wijt de toename van de opiumteelt direct aan de politieke en economische chaos die in Myanmar ontstond nadat het leger in februari 2021 de democratisch gekozen regering van Aung San Suu Kyi afzette. De staatsgreep leidde tot een semi-burgeroorlog tussen de militaire junta en de oppositie, waarbij het leger volgens mensenrechtenorganisatie Assistance Association for Political Prisoners (AAPP) al meer dan 2.810 mensen heeft gedood en zeker 17.427 mensen gevangengezet.
Geen andere keus
‘Verslechteringen van de economie, het openbaar bestuur en de veiligheid na de militaire coup van februari 2021 hebben elkaar versterkt. Boeren in afgelegen, veelal conflictueuze gebieden in de noordelijke Shan State en andere grensgebieden hadden hierdoor weinig andere opties dan weer over te stappen op opium’, aldus Jeremy Douglas, de regionale vertegenwoordiger van de UNODC, in Bangkok.
De expansie van de opiumproductie gaat volgens Douglas dan ook in wezen over groeiende armoede en plattelanders die reageren op een economische crisis. Tegelijkertijd hebben de militaire autoriteiten minder aandacht voor de bestrijding van de opiumteelt, en geen mensen en materieel om drugsbendes aan te pakken. In 2022 werd 1.403 hectare aan papaverakkers verwoest, 70 procent minder dan het jaar ervoor.
De totale waarde van de opiumproductie in Myanmar wordt geschat op 660 miljoen tot 2 miljard dollar per jaar, afhankelijk van de hoeveelheid opium die lokaal wordt verkocht, en het deel dat tot heroïne en andere veel duurdere drugs wordt verwerkt. De meeste opium wordt geëxporteerd naar China en Vietnam. De heroïne naar een groot aantal landen in de regio, van Japan tot Australië, en daarbuiten.
Gouden Driehoek
De papaverteelt vindt vooral plaats in het noorden en oosten van Shan State, een instabiel deel van Myanmar dat grenst aan China, Laos en Thailand. Dit gebied is onderdeel van de befaamde Gouden Driehoek, vanouds het hart van de opiumproductie in Zuidoost-Azië. Hier was de toename van de papaverteelt vorig jaar ook het grootst, met 39 procent. In dit gebied bevinden zich ook de meeste heroïnelaboratoria.
In de lijst met grootste opium- en heroïneproducenten ter wereld, moet Myanmar alleen Afghanistan boven zich dulden. Het land produceerde vorig jaar volgens de UNODC zo’n 6.200 ton opium, goed voor 80 procent van alle heroïne wereldwijd.
Behalve de opiumteelt bloeit in Myanmar ook de productie van methamfetamine en andere synthetische drugs. Vorig jaar september namen autoriteiten in Laos bij een enkele actie 33 miljoen uit Myanmar afkomstige methamfetaminetabletten en 500 kilo crystal meth in beslag.
Geuzenpenning naar AAPP
De eerder genoemde AAPP ontvangt dit jaar de Nederlandse Geuzenpenning omdat de organisatie zich al sinds 2000 inzet om het lot van de duizenden politieke gevangenen in Myanmar te verbeteren, sinds de militaire coup vooral vanuit buurland Thailand. De Geuzenpenning beoogt hedendaagse vrijheidsstrijders en mensenrechtenactivisten te eren en te steunen. De prijs wordt 13 maart uitgereikt in Vlaardingen.
