'Shownieuws gaat de mist in door nepbericht'
AMSTERDAM - Het VARA-programma Rambam heeft de afgelopen weken nep-persberichten verstuurd waarvan er meerdere zijn overgenomen in de media. Het programma wilde onderzoeken hoe goed journalisten hun bronnen checken, als ze dat überhaupt al doen. In veel gevallen bleek dat niet het geval, zo bleek uit de uitzending van maandagavond.
Zo maakte Shownieuws een item over Joan Franka, wier winnende nummer voor het Nationaal Songfestival zou zijn gekopieerd van een Kroatische artiest. Later bleek dat de artiest niet bestond en dat het nummer door Rambam was opgenomen. 'In plaats van het bericht te verifiëren', zegt maker Jelte Sondij, 'halen ze deskundigen erbij om de berichten van quotes te voorzien.'
Volgens Sondij gaat het te ver om te zeggen dat de Nederlandse journalistiek niet deugt, maar 'je ziet wel dat door haast sommige media onzorgvuldig zijn'. Hoe ongeloofwaardiger het bericht was, hoe sneller het zich verspreidde, aldus Sondij. Zo stond het bericht dat er een ton subsidie was uitgetrokken voor een kunstproject van olifantenpoep als 'nieuws' op de websites van de Volkskrant, AD en Elsevier.
Een persbericht over een fictief onderzoek naar de politieke voorkeur en seksualiteit van mensen sloeg ook goed aan. Het nieuws dat CDA'ers meer vreemdgaan, werd overgenomen door Spits en De Pers. PowNews en Man Bijt Hond maakten er een item over. Sondij deed zich in Het Parool en op Radio Veronica voor als de wetenschapper Richard Versteeg, om het neponderzoek toe te lichten.
'In dit geval waren het onschuldige berichten', zegt Sondij, 'maar bij ernstige verhalen zou het wel degelijk schadelijk kunnen zijn.' Het was niet de eerste keer dat een dergelijke grap is uitgehaald. Het Vlaamse Basta, waaraan het programmaformat van Rambam is ontleend, maakte een gelijksoortige aflevering in België.
Een belangrijke conclusie van het onderzoek is volgens Sondij dat nepberichten snel worden ontmaskerd op Twitter en op internetfora. Hij sloot de uitzending gisteren af met de woorden: 'Al is de leugen nog zo snel, Twitter achterhaalt haar wel.'
undefined
