Shell helpt klanten klimaatneutraal autorijden door het planten van bomen in Peru en Indonesië

Volgens directeur Marjan van Loon van Shell Nederland betekent dit dat automobilisten klimaatneutraal kunnen autorijden. Het geld van de deelnemers wordt gebruikt om in Peru en Indonesië bossen te beschermen en bomen te planten.

Het plan van Shell lijkt op de CO₂-compensatie die bijvoorbeeld luchtvaartmaatschappijen aanbieden. Tal van organisaties bieden dergelijke compensatieprogramma’s aan. Voor een vlucht betaalt de reiziger dan enkele euro’s, hooguit enkele tientjes. Een fonds wendt dat geld aan om bomen te planten of om zonnepanelen te plaatsen en zo de uitstoot van CO₂ elders te verminderen.

Ook bij Shell is deelname aan de compensatie vrijwillig. Shell denkt er zakelijk voordeel mee te kunnen halen. Van Loon: ‘We nemen zo de klant mee die dit interessant vindt. Nu betreft het de compensatie, straks het laden voor elektrische rijders.’

Shell werkt hard aan een groener imago. Het kondigde als eerste oliemaatschappij aan dat het zijn CO₂-voetafdruk voor 2050 zal halveren, en maakte de bonussen van zijn werknemers afhankelijk van de mate waarin dat lukt. Het stapt uit een lobby-club die zeer kritisch is op klimaatbeleid.

Shell kondigde ook aan nog eens tweehonderd snelladers te zullen bouwen in Nederland. Maandag maakte de club van kritische aandeelhouders Follow This al bekend Shell dit jaar te ontzien en geen klimaatresolutie te zullen indienen bij de aandeelhoudersvergadering. Dat gebeurt wel bij andere grote oliemaatschappijen.

Het concern biedt zijn zakelijke klanten, zoals leasemaatschappijen en andere autoparkbeheerders, al jaren de mogelijkheid van CO₂-compensatie. Zo sloten Shell en transportonderneming Nedcargo eind vorig jaar een overeenkomst waarbij Nedcargo extra betaalt voor zijn brandstof. Shell gebruikt dat extra budget om in Peru bossen te beschermen. Met dat programma compenseert Nedcargo naar eigen zeggen de complete uitstoot van zijn vrachtvloot: het bedrijf houdt evenveel CO₂ uit de lucht in Peru als het in Europa uitstoot. Directeur-eigenaar Diederik Antvelink zegt dat hij eigenlijk liefst zijn hele vloot om stroom of op waterstof zou laten rijden, maar zo ver is de techniek nog niet. ‘Maar wat ik wel kan doen is de uitstoot van de vrachtwagens compenseren.’ Volgens hem kost die compensatie het bedrijf jaarlijks 40 duizend euro, ‘en dat is op een omzet van honderd miljoen niet veel.’

Bamboe in Ghana

Shell is niet de enige partij die in bossen de oplossing ziet van het klimaatprobleem (althans een flink deel daarvan). Al jarenlang propageert de stichting Barbarugo het aanplanten van bamboe in marginale landbouwgebieden in Ghana. Volgens deze stichting neemt bamboe sneller CO₂ uit de lucht dan bomen, en bovendien is bamboe goedkoper te planten.

Pieter Hoff, schrijver van het boek Treesolution, pleit al jaren voor het planten van miljoenen bomen in gebieden die nauwelijks interessant zijn voor landbouw. Volgens hem een veel goedkopere manier om het broeikasgas te verminderen dan het verminderen van de CO₂-uitstoot in eigen land. Hij wijst er op dat het ondergronds opslaan van CO₂ rond 60 euro per ton kan kosten, terwijl het planten van bomen in buitenlanden maar 6 euro per opgenomen ton CO₂ zou kosten. Zijn plan werd nieuw leven ingeblazen door de Britse ecoloog Thomas Crowther, die voorstelt 1,2 miljard bomen te planten. Veel efficiënter dan enige andere methode om het klimaat te redden, stelt de ecoloog.

Bosbouw wordt gezien als potentieel een van de effectiefste methodes om CO₂ uit de lucht te halen. Volgens een Amerikaanse studie uit 2017 kan hiermee 37 procent van de Parijse klimaatdoelen van 2030 worden gehaald. Dus niet door minder auto te rijden of staal te produceren, maar door door ontbossing tegen te gaan, herbebossing en door moerassen te beschermen. Deze methoden zouden ook heel goedkoop zijn, en voor een groot deel voor een prijs onder de 10 dollar per ton kunnen worden uitgevoerd.

Shell in Peru

Een van de projecten waar Shell het CO₂-compensatiegeld naartoe sluist, is Cordillera Azul. Dit project is ontwikkeld door het Althelia Fund, en beschermt 1,6 miljoen hectare bosgebied waarin 520 lokale gemeenschappen wonen. Het project is een zogenaamd REDD-project (REDD is de Engelse afkorting voor Reductie van Emissies door Ontbossing en Degeneratie van Bos). Kern van het project is dat de lokale bevolking wordt betaald per ton vermeden CO₂.

Tot nog toe leverde een boom alleen iets op voor wie hem omhakte om illegaal te verkopen of voor niet-duurzame landbouw. Maar nu verdient de lokale bevolking geld met het laten staan en beschermen van de bomen. Want hoe meer CO₂ er blijft opgeslagen, hoe hoger de beloning. In totaal moet dit rond de $100 miljoen opleveren, gefinancierd door partijen zoals Shell. Dat geld wordt geïnvesteerd in scholing, herstel van de natuur en het scheppen van duurzame banen. Met name educatie voor lokale boeren is belangrijk. Zo kunnen bestaande roofbouwmethodes van de lokale landbouwers (slash and burn) worden veranderd in een duurzame aanpak.

Volgens Wouter Drinkwaard van Shell is 1 cent per liter benzine voldoende om de volledige compensatie te betalen. De uitgespaarde CO₂ heeft gewoon een marktprijs: die ligt op dit moment rond 4 a 5 dollar per ton. En die ene cent per liter komt volgens hem hiermee overeen.

Nederlandse essen

Shell maakte ook bekend de aanplant van 5 miljoen bomen in Nederland te financieren. Het gaat om essen, een boomsoort die zwaar te lijden heeft onder de essentaksterfte. Deze schimmelziekte heeft al 80 procent van de Nederlandse essen aangetast.

‘Het is de grootste bomenplantoperatie van de afgelopen honderd jaar’, zegt Shell-directeur Marjan van Loon. Staatsbosbeheer plant de bomen en Shell financiert dat met 17,5 miljoen euro. Het bedrijf wil hiermee zijn imago drastisch vergroenen. ‘We willen duidelijk maken dat de boom een van de pilaren is waar Shells strategie op is gebaseerd’, zegt ze.