Selfmade atleet verrast omgeving met drugshandel: dreef geldnood hem tot deze actie?

Wat drijft de 'doodgewone Hollandse jongen’, sprinter Roelf B. om opzichtig drugs te gaan verkopen in Hongarije? Collegasporters en Ad Roskam van de Atletiekunie tasten in het duister. Mogelijk zijn hij en de eveneens met drugs opgepakte atlete Madiea G. gedreven door geldgebrek.

De aankondiging komt voor iedereen als een verrassing. Sprinter Roelf B. is die ochtend in de zomer van 2018 gewoon naar de training gekomen op Papendal. Stipt op tijd, zoals altijd, en gehuld in zijn gebruikelijke sportoutfit.

‘Dit is mijn laatste training’, zegt hij tegen de atleten van het talententeam op Papendal. En dat is het dan: de carrière van de 21-jarige sprinter die in 2017 nog de estafette liep met Churandy Martina, lijkt voorbij.

^{Wilt u dit verhaal liever beluisteren? Hieronder staat de door Blendle voorgelezen versie.}

‘Hij had vier maanden op Papendal getraind’, zegt technisch directeur Ad Roskam van de Atletiekunie. ‘Maar van de ene op de andere dag zei hij: ik zie hoe groot het verschil is tussen mij en de absolute top. Ik denk niet dat mijn lichaam het in zich heeft om op zo’n hoog niveau te komen.’

Een jaar na zijn onverwachte aankondiging zorgt Roelf B., die onlangs tot verbazing van zijn oude trainmaten weer opdook bij de NK atletiek, opnieuw voor een verrassing. Maar dan van een heel andere orde: samen met zijn jeugdvriend Gert-Jan N. (22) zou hij in Hongarije grote hoeveelheden drugs hebben verkocht op het bekende muziekfestival Sziget.

De twee hebben hun handel nauwkeurig voorbereid: met uitgeprinte prijslijsten lokken ze klanten naar hun tent; voor één xtc-pil of een voorgedraaide joint vragen ze 15 euro, voor een gram wiet 25 euro. Aan hun kortstondige verkoopsucces komt abrupt een einde als de beveiliging van het festival, gealarmeerd door de grote bedrijvigheid bij de tent, een controle houdt.

In hun auto treft de politie later nog eens 17 kilo drugs aan, met een totale straatwaarde van 300 duizend euro. Het festival rept van ‘de grootste drugsvangst ooit in de geschiedenis van het evenement’. Met het strenge Hongaarse antidrugsbeleid riskeren de mannen een jarenlange gevangenisstraf die kan oplopen tot levenslang als ze ook worden aangeklaagd voor drugssmokkel.

Roelf deed veel zelf

Wat drijft Roelf B., een op het eerste oog doodgewone Hollandse jongen, om zo opzichtig drugs te verkopen in Hongarije? Wie is hij? En heeft zijn motief iets te maken met de karige bedragen die topsporters in de atletiek verdienen, zoals sommige collegasporters suggereren?

Volgens technisch directeur Roskam van de Atletiekunie is B. een nuchtere noorderling die zijn beslissing om te stoppen zonder veel omhaal nam. ‘Wij zouden die beslissing pas in het tweede jaar hebben genomen, maar hij had niet lang lopen wikken en wegen.’ Wel strookte het met de bevindingen van de coaches. Roskam: ‘Hij was een goede loper en hij had een sterk lichaam. Hij was toegewijd, gedisciplineerd, altijd aanwezig en nooit te laat. Maar hij was geen extreem talent, geen flyer.’

B. begint zijn hardloopcarrière in Papendal in elk geval doortastend. In het voorjaar van 2018 stapt hij zelf naar de coaches in het atletiekdorp met de vraag of hij fulltime mee kan trainen. Dat mag. Vanaf dat moment staat de jongen uit het Groningse Stadskanaal vijf à zes dagen per week op de atletiekbaan. Daarnaast volgt hij een mbo-opleiding werktuigbouwkunde. Hij woont op zichzelf in Apeldoorn, de weekenden brengt hij door bij zijn ouders.

‘Zijn carrière had een atypisch verloop’, zegt Roskam. ‘Hij zat niet in de buurt van een club met ervaren coaches die hem naar de top konden helpen. Hij had ook geen vaste trainer. Maar hij kwam er wel: Roelf deed veel zelf.’

B. heeft volgens medesprinter Joris van Gool, die nog altijd bij het talententeam van Papendal traint, een introvert karakter. ‘Hij trok graag zijn eigen plan. Na de training gingen we weleens wat met de groep eten of chillen, maar dan was Roelf al weg. Hij ging dan zelf ergens eten en kwam daarna weer terug naar de volgende training.’ Volgens Van Gool zat B. ‘niet complex in elkaar. Als je hem iets vroeg, dan vond hij het altijd prima.’

120 euro in de maand

In zijn kinderjaren lijkt B. nog niet voorbestemd voor een hardloopcarrière. Hij basketbalt fanatiek, totdat hij op vijftienjarige leeftijd met een vriend meegaat naar de atletiekbaan. Er is een zomerstop ingelast en hij wil per se fit blijven voor het komende basketbalseizoen. B. valt direct op door zijn talent en besluit zich voortaan op atletiek te storten.

Vanaf dat moment traint hij vrijwel onophoudelijk, tien tot twaalf keer per week. Hij neemt de sport zo serieus dat hij zelfs het eindexamengala overslaat om zijn trainingsschema niet te verstoren.

Zijn doorbraak beleeft B. in de zomer van 2017, als hij meedoet aan de Gouden Spike, een internationale atletiekwedstrijd. Zijn tijd is zo goed dat de bondscoach hem vraagt of hij een week later reserve wil zijn op het EK voor landenteams in Lille. B. moet er een paar dagen vrij voor vragen van zijn baantje bij de slachterij.

B. heeft geluk: hij mag de zieke Solomon Bockarie vervangen. Onervaren verschijnt hij in de startblokken. ‘Net voor de race kreeg ik stickers in mijn hand geduwd’, zei hij erover. ‘Ik had geen flauw idee wat ik ermee moest. Churandy heeft mij uitgelegd dat ik die op mijn broekje moest plakken.’

Twee jaar later lijkt zijn carrière voorgoed voorbij. Opmerkelijk genoeg wordt vlak daarvoor ook al een Nederlandse atleet gearresteerd wegens drugsbezit. Topatlete Madiea G. blijkt tijdens een routinecontrole in Duitsland voor 2 miljoen euro aan xtc-pillen en crystal meth in haar kofferbak te hebben. Ze moet binnenkort voorkomen.

‘Hoe zijn deze mensen tot hun daad gekomen?’, schrijft de Nederlandse atleet Jerrel Feller op Facebook. Hij vraagt zich af of dit misschien iets te maken heeft met het feit dat de meeste atleten van weinig geld moeten rondkomen. Ondanks vele uren op de atletiekbaan in Papendal hield Feller na aftrek van zijn vaste lasten nauwelijks iets over aan zijn sportcarrière – naar eigen zeggen 120 euro per maand. Atleten die reageren op zijn bericht, beamen de lastige combinatie van topsport, studie of werk.

Voor jonge atleten zonder A-status, zoals Roelf B., is het geen vetpot, zegt ook Roskam van de Atletiekunie. ‘Roelf kon gratis trainen op Papendal, maar hij kreeg verder niet betaald. Atleten zoals hij moeten zelf in hun onderhoud voorzien: ze leven van hun studiebeurs, van het geld van hun ouders of van een sponsor. Als je het echt niet kunt betalen, zijn er wel mogelijkheden. Maar daar heeft Roelf B. nooit om gevraagd.’