Schoolbanken vol sporters

OM TIEN UUR moet het college consumentengedrag op de onderwijslocatie 'la Vie' in Utrecht beginnen. Maar ruim een kwartier voor de les zitten bijna alle dertig sporters al in het lokaaltje. Zelfs dammer Harm Wiersma die uit Friesland was gekomen. 'Ik moest al om zes uur op', verzucht hij.

De studenten gebruiken de extra tijd om even bij te kletsen. 'Hij liep onwijs honken te stelen', roept Derk Fontein tegen discuswerper Erik van Vreumingen. Honkballer Eddie Dix, vorig weekeinde Nederlands kampioen geworden met zijn club Neptunus, moet lachen om de opmerking van de roeier.

Wiersma legt uit dat onderling wel gelet wordt op de prestaties van de medestudenten. 'Vorige week liep ik de klas in en kreeg ik applaus omdat ik de Europse titel had gewonnen. Dat was wel leuk, maar uiteindelijk zit je op de Topsportacademie voor jezelf.'

De keuze voor een plekje in de schoolbanken was voor de meeste sporters snel gemaakt. 'In december kregen we een envelop van Randstad in de bus met de plannen voor de opleiding. Het leek mij meteen leuk', zegt Fontein.

De roeier vertelt bewust gekozen te hebben voor de Topsportacademie en niet voor de Johan Cruyff University. 'Van de Cruyff University had ik nog niet gehoord. Maar als ik nu voor de keuze zou staan, ging ik toch weer naar de Topsportacademie. De opleiding van Cruyff lijkt mij massaler en leidt alleen maar op voor banen in de sport. Ik wil zoveel mogelijk uit mijn sport halen, maar daarna wil ik zeker uit de sportwereld.'

Wiersma noemt het feit dat de Topsportacademie onder de koepel valt van Randstad en het NOCNSF de voornaamste reden om voor de opleiding commerciële economie te kiezen. De lessen worden verzorgd door de Hogeschool voor Economische Studies in Rotterdam. Met colleges en tentamens in Utrecht.

Voor zwemmer Benno Kuipers was vooral dat laatste belangrijk: 'Ik kom uit Ede. Dit is voor mij dichterbij dan Cruyff.'

De drie probeerden eerder al eens een studie op te pakken, maar konden dat niet combineren met hun sportieve aspiraties. 'Als ik een les gemist had, raakte ik steeds meer achterop. Begreep ik de volgende ook niet meer.' Volgens de zwemmer raakt een sporter op een gegeven moment in een spiraal waar hij niet meer uitkomt. 'Dat is slecht voor je motivatie.' Fontein knikt. 'Het is dikwijls of studie of sport. Het is heel moeilijk beide dingen te doen en dan merk je dat je gaat compenseren. Het gaat niet goed met de studie, dan ga ik maar meer tijd besteden aan sport.

'Veel sporters van een jaar of achttien, negentien komen voor de keuze te staan: studie of sport', vertelt Wiersma. 'Bijna elke sporter in Nederland maakt zijn middelbare school af. Daarna beginnen de problemen pas.'

Bovendien blijken studerende sporters dikwijls last te hebben van onbegrip van hun niet-sportende medeleerlingen. Kuipers: 'Hier begrijpen ze waarom je een tijdje weg bent geweest.' Fontein is het met de zwemmer eens. 'Krijg je geen rare opmerkingen over een gebruind hoofd midden in de winter.'

Tijdens het college consumentengedrag wordt de invloed van de maatschappij besproken. De attitudes, ideeën, wensen en doeleinden van mensen, kortom hun cultuur en subcultuur, staan daarbij centraal. De klas luistert aandachtig. De helft van de studiepunten wordt met de colleges verdiend. Actief deelnemen aan de lessen is dus belangrijk. Het houten hamertje waarmee de docent de orde moet handhaven, blijft dan ook de gehele les ongebruikt.

De docent geeft voorbeelden uit de sportwereld. 'Elke sport heeft een eigen subcultuur. Alle aanwezigen hier blijven sporters, maar Benno Kuipers maakt met zijn zwemmaatjes deel uit van een andere subcultuur dan bijvoorbeeld Teun de Nooijer en de hockeyers.'

De sporters begrijpen hierdoor de leerstof beter. Wiersma noteert driftig in zijn schrift. Vooral als het over cultuur en marketing gaat blijkt de dammer één en al oor. 'Allerlei vragen borrelen dan bij mij op. Daar wil ik antwoord op. Anders blijf ik er alleen maar mee zitten.' Fontein en Kuipers daarentegen moeten regelmatig tot de orde worden geroepen.

TERWIJL ALLE andere sporters druk aan de slag zijn met een case over subcultuur en sociale klasse in de golfsport wisselen de roeier en de zwemmer anekdotes uit. 'Dat is een voordeel van sporters onder elkaar', zegt Kuipers. 'Alle studenten hier hebben een koffer vol ervaringen. Hebben veel gereisd en mensen ontmoet.'

Volgens Wiersma biedt de Randstad Topsportacademie een ideaal studieklimaat voor de topsporters. 'De mensen zijn hier erg gemotiveerd, ambitieus. Dat is typisch voor sporters.'

Fontein verklapt zelfs een wedstrijdelement te zien als het om cijfers gaat. 'Ik kijk toch wel wat de anderen bij een tentamen gescoord hebben. Zeker als het een vak is dat mij ligt wil ik wel een hoger cijfer halen. Ik ben al blij als ik de tentamens haal', zegt Kuipers.

Fontein is verheugd dat hij roeien én studeren kan combineren. 'Niet alleen vanwege de studie maar ook voor de sociale contacten. 'Zo ontmoet ik ook andere mensen dan altijd maar roeiers.' Bovendien vindt de roeier het helemaal niet erg als hij op trainingskamp moet studeren. 'Krijg ik van ploeggenoten zoals Nico Rienks die ook gestudeerd hebben wiskundige berekeningen mee.'

Kuipers houdt zich nu intensief bezig met de opleiding. Straks als zijn voorbereiding begint op de Spelen met buitenlandse toernooien en hoogtestages zet hij zijn studie op een laag pitje: 'Je moet nog steeds studeren, maar je mag tentamens verschuiven. Uittreksels van lessen die je hebt gemist worden nagestuurd.'

'En verslappen kunnen we niet', lachen beide sporters. 'Je moet je 21 studiepunten halen. Dat is toch een stok achter de deur.'