Schiphol slaat onverwacht alarm: tekort aan koffersjouwers en platformmedewerkers

Dit zei interim-topman Ruud Sondag dit weekend tegen Het Financieele Dagblad. De alarmerende boodschap markeert een groot contrast met de situatie twee weken geleden: toen blaakte Schiphol nog van zelfvertrouwen. De luchthaven voorzag een probleemloze zomer nu er steeds meer beveiligers worden geworven. Hierdoor zou de reizigerslimiet kunnen worden opgeheven, zo voorzag Schiphol, de rigoureuze maatregel die het aantal reizigers beperkt.

Nu blijkt dat de luchthaven te vroeg heeft gejuicht. Het zijn ditmaal geen beveiligers waaraan dringend behoefte is, maar medewerkers in de bagage- en passagiersafhandeling, personeel dat koffers sjouwt of reizigers incheckt. Schiphol heeft 300 tot 500 nieuwe mensen nodig, zegt Sondag. Lukt dat niet, dan zullen in de drukke mei- en zomervakantie mogelijk opnieuw reizigersaantallen worden beperkt.

Het tekort komt niet als een verrassing: vakbond FNV wijst al maanden op de situatie bij het grondpersoneel. Dat werd door Schiphol tot op heden onderschat. Dat de luchthaven nu toch alarm slaat, komt volgens een Schiphol-woordvoerder doordat ook werkgevers waarschuwen voor een uittocht. De afhandelingsbedrijven rapporteren aan Schiphol dat het ‘rommelt in de kantines’. FNV ziet de situatie nog somberder in: het verwacht dat de luchthaven maar liefst 800 tot 1.000 nieuw grondpersoneel nodig heeft.

Smalle marges

De luchtvaartsector is niet de enige waar handen tekort zijn. Nederland kampt met een buitengewoon krappe arbeidsmarkt. De meest beproefde methode om toch aan mensen te komen, is het bieden van een aantrekkelijk salaris. Dit bleek ook bij de beveiliging: sinds de lonen zijn verhoogd met 40 procent, is het aantal beveiligers flink toegenomen. Een beveiliger op Schiphol verdient nu 17,10 euro per uur. Daar steekt het salaris van het grondpersoneel schril bij af: een bagage-afhandelaar verdient volgens Sondag 12 euro per uur.

De hele sector is het er zonder uitzondering over eens dat grondpersoneel meer betaald moet krijgen. De grote vraag is wie dat gaat betalen. Het personeel is in dienst van afhandelingsbedrijven zoals Aviapartner, Swissport en Menzies. Vanwege felle onderlinge concurrentie werken deze zes firma's met smalle marges. De bedrijven schuiven het bonnetje daarom door naar hun opdrachtgevers, de luchtvaartmaatschappijen. Hoewel die beduidend diepere zakken hebben, blijken ook de maatschappijen vooralsnog niet bereid de portemonnee te trekken.

Iedereen gesproken, niets helpt

Schiphol is als luchthaven formeel geen partij in de kwestie, toch probeert het te bemiddelen. Zo heeft het de afhandelingsbedrijven een lening van 10 miljoen euro geboden, zodat werkgevers voldoende geld in kas hebben om het salaris op te krikken. Dat aanbod is afgewezen. Ook een appèl op de vliegmaatschappijen heeft niet geholpen. De loonsverhoging dan maar uit eigen zak betalen, wil Schiphol principieel niet, zegt de woordvoerder, ‘daarmee verhullen we een structurele misstand die opgelost moet worden’.

De luchthaven mengt zich nu in het conflict door te dreigen met nieuwe reizigersbeperkingen. ‘We gaan interveniëren want het gaat niet goed’, zegt Sondag tegen het FD. ‘We hebben met iedereen gesproken over een oplossing van dit personeelstekort en niets helpt.’ De topman wil dat de bedrijven de kosten van de salarisverhoging desnoods doorberekenen aan de reiziger. ‘Dat gaat minder dan een euro per ticket kosten. Dat is goed te doen.’

De komende weken zal blijken of Schiphol’s dreigement leidt tot een doorbraak. Dat is niet ondenkbaar, de luchthaven zet de maatschappijen immers voor het blok: of ze betalen meer voor de afhandeling, of ze verliezen inkomsten. Door reizigersbeperkingen kunnen maatschappijen in de drukke mei- en zomervakantie minder tickets verkopen. Daardoor kunnen ze al snel tientallen miljoenen euro’s mislopen.