nieuws
Schaatsen kunnen komende week uit het vet dankzij ‘landkou’ uit het zuiden
Nederland maakt zich op voor een winterse week met schaatspret op de natuurijsbanen. Vanaf maandag duikt de temperatuur onder het vriespunt en vooral de nachten van dinsdag, woensdag en donderdag worden behoorlijk koud met temperaturen tussen de -5 en -10 graden.
Het is geen klassieke koude periode, waarbij poollucht vanuit Scandinavië of Rusland door een stevige noordoostelijke wind naar Nederland wordt getransporteerd. De wind komt nu zelfs vooral uit het zuiden. ‘Maar er komen een paar heldere lange decembernachten aan, dan krijg je in Europa landkou’, zegt Hisso Homan van het KNMI.
Doordat het afgelopen dagen ook al een aantal nachten heeft gevroren, is ondiep water behoorlijk goed afgekoeld. Ook de zeer matige wind werkt mee, die maakt dat water snel kan dichtvriezen. Het ijsmodel van het KNMI, dat uitgaat van een stilstaande kolom water van een meter diep, voorspelt met behoorlijk grote zekerheid vanaf woensdag een ijsdikte van 5 centimeter. Dat zijn condities waarbij veel natuurijsbanen normaal gesproken open kunnen.
Ryptsjerksterpolder
De omstandigheden lijken ook gunstig voor bekende voetdiepe watertjes als de Ryptsjerksterpolder in Friesland en de Molenpolder bij Utrecht. Maar voor het dichtvriezen van dieper water lijkt komende week onvoldoende kou te brengen, vermoedt klimatoloog en ijsdeskundige Peter Siegmund van het KNMI. ‘November was nog wel een relatief warme maand, dus dieper water is vaak nog niet genoeg afgekoeld. En schaatsen op dun natuurijs is natuurlijk sowieso iets voor de waaghalzen.’
Schaatsen in december is in Nederland behoorlijk uitzonderlijk, zegt Siegmund. ‘Gemiddeld hebben we sinds 1991 1,8 vorstdagen in december, en door klimaatverandering worden dat er steeds minder. Dit is dus een gelukje.’
Een van de eerste natuurijsbanen die opengaat is waarschijnlijk de inmiddels beroemde baan in Winterswijk - toevallig ook de plek waar ruim tachtig jaar geleden de laagste temperatuur ooit in Nederland werd gemeten (-27,4 graden). Daar hebben lokale ijsmeesters twee jaar geleden een ideale baan neergelegd, waar met behulp van sproeiers vaak binnen één nachtje matige vorst al een beschaatsbare ijsvloer gemaakt kan worden. De baan was eerder deze winter ook ook al een dagje open.
Kees Verkerk
Gelukkig voor enkele andere ijsclubs doet Winterswijk niet mee in de strijd om de eerste marathon op natuurijs te organiseren. Daarvoor hebben zich dit jaar wel zes andere banen aangemeld. Onder hen klassieke Nederlandse schaatsdorpen als Noordlaren, Veenoord en Haaksbergen, maar ook ijsclubs in het Friese Burgum, Nieuw-Buinen in Drenthe en Puttershoek in Zuid-Holland, de geboorteplaats van Kees Verkerk.
Op schaatsen.nl wordt Haaksbergen getipt als de grootste kanshebber voor de primeur dit jaar. Vooral omdat de vorst in het oosten het strengst lijkt. ‘Als alles op zijn gunstigst uitvalt, zou het eventueel dinsdagavond al kunnen’, verwacht wedstrijdleider Willem Hut.
Doel voor de Nederlandse marathonschaatsers is altijd om een vierdaagse op verschillende natuurijsbanen te rijden. Maar of de week koud genoeg blijft om die volle vier dagen te gaan halen, is volgens meteoroloog Homan zeer de vraag. ‘Donderdag en vrijdag gaan de temperaturen overdag alweer boven nul uitkomen. Maar mogelijk kan er dan vroeg in de ochtend nog wel geschaatst worden.’
