Schaakspel rond Schiphol wordt steeds schimmiger

‘Het lijkt het omroepplan wel’, zegt PvdA-Kamerlid Samsom. ‘Wat het kabinet wil, wil niemand.’ De PvdA’er maakt de balans op na een vijf uur durende hoorzitting over Schiphol. Omwonenden, luchtvaartsector, deskundigen: iedereen mocht zijn zegje doen in de Oude Zaal van de Tweede Kamer. En inderdaad, geen enkele spreker blijkt het kabinet volmondig te steunen.

De milieubeweging en de bewoners hekelen het plaatselijk oprekken van de normen. Dit zogeheten ‘salderen’ geeft Schiphol op korte termijn ruimte, maar verergert de geluidsoverlast lokaal met 15 procent. Althans, dat zegt het ministerie van Verkeer en Waterstaat.

Woordvoerder Van Gosliga van de Gezamenlijke Bewoners Platforms gelooft er niets van. Volgens hem kan de herrie plaatselijk ‘tien tot vijftig keer’ zo erg worden. ‘Als je pech hebt. De luchtvaartsector krijgt te veel ruimte om er misbruik van te maken.’

Opnieuw blijkt hoezeer wantrouwen de Schiphol-discussie beheerst. Het lijkt zelfs toegenomen door het kabinetsbeleid. Al eerder werd duidelijk dat het salderingsplan veel kwaad bloed zet. Het zorgt voor meer onzekerheid en leidt tot meer geluidsoverlast, mopperden bewoners en lokale bestuurders.

De VROM-raad, een belangrijk adviesorgaan van de regering, vindt dat het kabinet ‘speelruimte op de korte termijn’ zoekt. ‘Dat tast de geloofwaardigheid van en het draagvlak voor het beleid aan’, zegt een woordvoerder. ‘Bovendien wordt het stelsel nog onbegrijpelijker.’

Zoiets leidt geheid tot meer klachten dan nodig, zegt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Wie in onzekerheid en verwarring is, klaagt namelijk meer. Zo snijdt het kabinet zich in de vingers. De luchtvaartsector erkent het probleem. ‘Er komt nieuwe ingewikkeldheid bij’, zegt Schiphol-directeur Cerfontaine.

Er zit maar één ding op, zegt de Leidse hoogleraar toegepaste psychologie van de geluidhinder Stallen: ‘Bewoners moeten invloed krijgen op de hoeveelheid decibellen. Pas dan zal de hinder daadwerkelijk afnemen.’ Hij heeft in Wenen gezien hoe het kan. Daar maakte de luchthaven harde afspraken met omwonenden. In ruil voor een nieuwe startbaan verlegde de luchthaven vliegroutes en werd het aantal nachtvluchten gereduceerd.

Het kabinet hoopt dit najaar een soortgelijk succesverhaal te presenteren. Dan moet er een ‘convenant’ liggen met ‘harde en handhaafbare afspraken’. De mensen die verder van Schiphol wonen – in het buitengebied – krijgen dan voor het eerst bescherming. Als het convenant er niet komt, worden de normen niet versoepeld, dreigt staatssecretaris Van Geel van Milieu.

Op de hoorzitting overheersen echter de vragen. Welke bewoners moeten aan tafel zitten? Welke doelen heeft het convenant? Hebben de bewoners een vetorecht? Hoe worden de afspraken vastgelegd? Vrijwel niets is duidelijk.

‘De krijtlijnen op het speelveld zijn niet getrokken’, moppert Cerfontaine. Bovendien wordt getwist over het effect van maatregelen. De tijd begint te dringen: de verkiezingen komen eraan. Toch blijven regeringspartijen CDA en VVD positief. ‘Veel partijen hebben de wil uit de loopgraven te komen’, zegt Kamerlid De Krom (VVD).