Samenwerken met de Russen aan het onderzoek naar Skripal? De Britten voelen er niets voor, door deze eerdere ervaringen

Rusland wil alleen aan het onderzoek naar de vergiftiging van dubbelspion Sergej Skripal meewerken als het van Groot-Brittannië monsters krijgt van het zenuwgas, waarvan experts van het Britse militaire laboratorium in Porton Down hebben vastgesteld dat het van Russische makelij is. De Britse regering voelt daar niets voor. Premier May zei woensdag dat Londen wel de OPCW, die toeziet op het verbod op chemische wapens, zal vragen een onafhankelijk onderzoek naar de Britse bevindingen te doen.

Door de OPCW in te schakelen hoopt Londen iedere twijfel over de uitkomst van het Britse onderzoek weg te nemen. De Britse regering is bang dat Rusland met zijn aanbod mee te doen alleen maar zal proberen het onderzoek te traineren, in de hoop dat met het verstrijken van de tijd de animo in het Westen afneemt om Rusland te straffen. Op grond van deze eerdere ervaringen hebben de Britten ook geen enkel vertrouwen in de wil van het Kremlin om de zaak echt te onderzoeken.

1. Litvinenko

Na de moord op de naar Londen uitgeweken voormalige geheim agent Aleksandr Litvinenko bood Moskou de Britse autoriteiten ook assistentie aan. In de praktijk kwam de samenwerking vooral neer op tegenwerking. De Britse rechercheurs die naar Moskou kwamen om de twee hoofdverdachten van de moord, Andrej Loegovoj en Dmitri Kovtoen, te verhoren, kregen meteen te horen dat zij het verhoor niet zelf zouden mogen uitvoeren. Ook mochten ze geen bandopnamen van de gesprekken maken; dat zouden de Russen doen.

De agenten kregen ook maar heel beperkt toegang tot de twee die Litvinenko volgens de Britten met het radioactieve polonium-210 hadden omgebracht. Volgens de Russische autoriteiten werden de twee in het ziekenhuis 'behandeld', nadat zij door Litvinenko waren vergiftigd. Kovtoen, wiens haar zou zijn uitgevallen - volgens anderen was het afgeschoren - kregen ze maar dertien minuten te spreken. Daarna greep een arts in.

Het verhoor van Loegovoj werd een paar keer uitgesteld. Uiteindelijk mochten de Britse rechercheurs hem anderhalf uur spreken, maar uit het verslag dat de Russen van het verhoor maakten, waren volgens de Britten hele delen weggelaten. De Britten kregen wel een opname mee van het gesprek, maar op het bandje bleek niets te staan.

De Russen saboteerden ook het onderzoek naar sporen van straling in de vliegtuigen waarmee Loegovoj en Kovtoen op en neer waren gevlogen, met een tussenstop in Duitsland, waar Kovtoen een appartement had. Volgens de Russen was gebleken dat er geen straling was gevonden. Toen het vliegtuig waarmee de twee waren teruggevlogen naar Moskou later Londen aandeed, werden er wel degelijk sporen van polonium aangetroffen. Ook in een ander vliegtuig waarmee Loegovoj naar Londen was gevlogen, werd straling geconstateerd, vooral op de stoel waar hij zelf had gezeten.

Een verzoek van de Britten om een ander vliegtuig waarmee de twee hadden gevlogen op sporen van polonium te controleren, negeerden de Russen. Het betreffende toestel werd sindsdien niet meer op de route Moskou-Londen ingezet.

2. MH17

Ook bij het onderzoek naar de ramp met vlucht MH17, die in 2014 boven rebellengebied in Oekraïne werd neergehaald, toonden de Russen zich niet erg behulpzaam. Kort na de ramp organiseerde het Russische ministerie van Defensie een persconferentie waarop radarbeelden werden vertoond waaruit zou blijken dat het toestel van zijn koers was afgeweken. Dat bleek later niet het geval.

Volgens de Russen zou uit de radarbeelden ook blijken dat het vliegtuig neergeschoten was door een Oekraïens gevechtstoestel. Pas nadat de Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) had vastgesteld dat het om een BUK-raket ging, gooide Moskou het roer om en concludeerde het dat MH17 inderdaad met een BUK-raket was neergeschoten, zij het wel door de Oekrainers.

3. Krim

Ook het gedraai van Moskou na de annexatie van de Krim wekt weinig vertrouwen. Rusland ontkende aanvankelijk hardnekkig dat de 'groene mannetjes' die op de Krim opdoken - zwaarbewapende militairen zonder insignes - in werkelijkheid Russische militairen waren. Een jaar later gaf president Poetin zonder blikken of blozen toe dat het wel degelijk Russische troepen waren die als opdracht hadden te voorkomen dat Krim en de Russische marinebasis in Sevastopol 'in handen zouden vallen van de Navo'.

Londen zet 23 Russische diplomaten uit om zenuwgasaanval, Moskou spreekt van 'vijandige daad'
De Britse regering wijst 23 Russische diplomaten het land uit als vergelding voor de aanslag op dubbelspion Sergej Skripal en zijn dochter Joelia met een zenuwgas. Dat maakte premier May woensdag bekend. Het is voor het eerst sinds 1971 dat Londen zo'n groot aantal diplomaten de deur wijst. Ook willen de Britten dat de Veiligheidsraad van de VN in een spoedzitting bijeenkomt.

Londen klaagt Russen aan om gifgas en voert zo de druk op Rusland op
De Britse ambassadeur in Den Haag, Peter Wilson, heeft dinsdag namens zijn land aangeklopt bij de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) met de eis dat Rusland volledige openheid geeft over zijn chemische wapenprogramma. Wilson beschuldigde Rusland ervan dat het 'jarenlang' informatie heeft achtergehouden voor de organisatie die moet toezien op het verbod op chemische wapens.

'Londongrad' was altijd een speeltuin voor rijke Russen, maar aan die gastvrijheid zitten ook schaduwkanten
Al jaren is Londen een speeltuin voor rijke Russen. Dat bracht zo zijn voordelen mee. De keerzijden komen steeds vaker naar voren.

Dit is het zenuwgas waarmee Rusland vermoedelijk ex-spion Skripal probeerde te vergiftigen: novitsjok
Het behoort tot de dodelijkste chemische wapens ooit ontwikkeld: het Russische novitsjok. Volgens de Britse regering is het zenuwgas gebruikt bij de mislukte poging om de voormalige Russische dubbelspion Sergei Skripal uit de weg te ruimen. Als de bewering van Londen klopt, is novitsjok voor het eerst ingezet. Het is vijf tot tien keer dodelijker dan het al dodelijke VX-gas. (+)