‘Rutte creëert beeld van docent met krijtje voor bord’

Hij is onlangs 50 jaar geworden en ook is hij net een jaar voorzitter van de HBO-raad, de organisatie voor hoge scholen. Desondanks is Doekle Terpstra niet in een feestelijke stemming. Integendeel. Hij is getergd. Getergd door de man met wie hij het ‘persoonlijk’ uitstekend kan vinden, maar die hij als staatssecretaris van Onderwijs niet bewondert: Mark Rutte.

‘Rutte had bij uitstek het politieke klimaat mee om iets te kunnen betekenen voor de sector. Iedereen heeft de mond vol van de kenniseconomie. Het klimaat is nog nooit zo gunstig geweest om te investeren in de kwaliteit van de docenten, in het doen van praktijkonderzoek. En wat heeft Rutte bereikt tot nu toe? Zeer weinig. Zeer weinig.’

Terpstra windt zich op over de houding van de staatssecretaris. ‘Rutte roept alsmaar dat hij de begeisterung in het hoger onderwijs wil terughebben. Ik zie in deze sector veel enthousiasme, trots, engagement en passie. Maar waar zie ik de begeisterung van de staatssecretaris voor het hoger onderwijs? Wanneer heeft hij met zijn vuist op tafel geslagen om iets in het belang van het hoger onderwijs voor elkaar te krijgen? Ik heb het niet gemerkt. En intussen bejegent hij ons op basis van karikaturen.’

Karikaturen?

‘Ja. Hij creëert steeds beelden die er bij het grote publiek in gaan als Gods woord in een ouderling, maar die met de feiten niks te maken hebben. Neem nou dat hele verhaal over de bureaucratisering. Nu wil hij weer een bureaucratiemeter invoeren. Daarmee krijgt hij iedereen op zijn hand, want wie is er nou voor bureaucratie?’

Er zijn toch ook hogescholen met een veel te grote overhead?

‘Dat is best mogelijk, maar wat zijn de feiten? (Leest voor:) “In tien jaar tijd is het aantal managementfuncties in het hbo gedaald met 7,5 procent. In diezelfde tijd steeg het aantal docenten met 12 procent.” Dat klinkt toch niet alsof er een hele managementlaag is bijgekomen. Wat wel enorm is gegroeid, is het aantal mensen in ondersteunende diensten. Die groep is met 40 procent gegroeid. Dan gaat het bijvoorbeeld om ict-afdelingen. Moeten we die afdelingen dan maar weg doen? Ict is een heel belangrijk onderdeel van het onderwijs geworden.’

Zijn wrevels zijn groot. Rutte, die vorige week op het congres van de HBO-raad een pleidooi hield voor de docent. ‘Prachtig, zou je zeggen. Maar daar creëert hij het beeld van de docent met zijn krijtje in de hand voor het bord. Dat is niet meer de werkelijkheid. Dat is de werkelijkheid van de vorige eeuw. Het blijkt dat hij niet heeft begrepen wat hier de afgelopen jaren allemaal is gebeurd.’

En dan de kwestie van de beloning van de bestuurders van de hogescholen. Enkele maanden geleden werd bekend dat ook onder hen topverdieners zitten, en dat die nog bonussen opstrijken ook. Terpstra: ‘Ik heb toen meteen gezegd dat ik vind dat die bonussen afgeschaft moeten worden. En ik heb een onderzoek aangekondigd naar de beloningsstructuur. Dat onderzoek is voor de zomer klaar. Maar dacht je dat Rutte dan een keer zegt: goed gedaan? Nee, je hoort alleen over die bestuurder die volgens hem te veel verdient.’

Rutte heeft een wetsontwerp klaarliggen voor een leerrechtensysteem, en een veelomvattende wet op het hoger onderwijs. Vindt u die ook niet goed?

‘Wij zijn altijd erg voor de leerrechten geweest en we zijn ook vol verwachting van de nieuwe wet op het hoger onderwijs, die na de zomer zou komen. Als Rutte zou blijven, zouden we die twee dingen kunnen verzilveren. Maar als hij vertrekt om iets bij de VVD te gaan doen, ben ik bang dat die algemene wet er niet komt. En dan laat deze staatssecretaris wel heel weinig blijvends na.’