Russen staan pal achter gearresteerde Borodin

In de meeste andere landen zou de arrestatie van een topambtenaar op verdenking van corruptie aanleiding zijn voor verontwaardigde commentaren in de media, vragen in het parlement en zelfonderzoek van de autoriteiten. Maar in Rusland?

Sinds Pavel Borodin twee maanden geleden op een vliegveld bij New York op verzoek van de Zwitserse procureur werd aangehouden, heeft de Russische politieke elite zich rond de voormalige Kremlin-adviseur geschaard. Niemand ligt wakker van de beschuldiging dat hij 25 miljoen dollar smeergeld heeft witgewassen op een bankrekening in Genève. Dat een Russische topambtenaar als gevangene 55217-053 door de VS achter de tralies is gezet - dat is schandalig!

'Onze Pavel' wordt gezien als een martelaar voor het moederland. 'Zijn aanhouding, door een geo-strategische rivaal, is gebeurd in het kader van een operatie van de geheime dienst', beweerde Kremlin-adviseur Gleb Pavlovski.

De Russische autoriteiten doen hun best om de Amerikaanse rechter ervan te weerhouden Borodin uit te leveren aan de Zwitsers. President Poetin zelf sprak per telefoon met zijn Amerikaanse ambtgenoot om voor Borodins vrijlating te pleiten. Premier Kasjanov schreef een brief dat Borodin niet gemist kon worden als secretaris van de Russisch-Wit-Russische Unie, een vage post.

Maar een enkeling waagt het de patriottische bedoelingen van de autoriteiten in twijfel te trekken. 'Als Borodin wordt uitgeleverd, kan dat leiden tot de onthulling van affaires waar onze elite niet over wil praten, en zelfs niet aan wil denken', zegt politiek analist Jevgeni Volk.

De kans is klein dat de rechter maandag gehoor geeft aan de Russische verlangens. De Zwitserse procureur zegt dat hij over schriftelijke bewijzen beschikt dat Borodin miljoenen kreeg van de firma's Mabetex en Mercata, in ruil voor het contract voor de renovatie van het Kremlin in de laatste jaren van het presidentschap van Boris Jeltsin.

Toch wordt de arrestatie van Borodin voorgesteld als een heksenjacht op alles wat Russisch is. Het aannemen van smeergeld- mits met mate - is in Rusland eerder regel dan uitzondering in de ambtenarij. Ook Vladimir Roesjajlo, tot deze week als minister van Binnenlandse Zaken de hoogste corruptiebestrijder van het land, ziet het niet als een doodzonde ('alleen ambtenaren die banden hebben met de georganiseerde misdaad zijn als corrupt te beschouwen').

De goede eigenschappen van Borodin worden breed uitgemeten in de Russische media. Hij is joviaal ('het hart van elk gezelschap'), helpt weeskinderen, heeft twee oudjes gered uit Tsjetsjenië, en steunt verarmde voetbalveteranen. 'Hij is gewoon een van de velen', schreef Komsomolskaja Pravda. 'En vanwege zijn ruimhartige geest waarschijnlijk nog beter dan de meesten, die bereid zijn wie dan ook de nek om te draaien om honderd dollar in hun zak te kunnen steken.'

Gewone Russen laat het lot van Borodin betrekkelijk koud. Een man die ooit pochte dat hij hotels, limousines, luxe-vliegtuigen, landgoederen en buitenhuizen ter waarde van 600 miljard dollar beheerde voor het Kremlin, verdient in de ogen van de verarmde Russen weinig medelijden. Maar de pogingen om Borodin voor te stellen als het onschuldige slachtoffer van de vijandigheid tegen Rusland, hebben een snaar beroerd.

Bekende Russen als de voetbalcoach van het Russische team Oleg Romantsev, ex-wereldkampioen schaken Anatoli Karpov, en Oscar-winnaar en regisseur Nikita Michalkov leenden hun naam aan de protestactie 'Het Moederland Voor Borodin'. De actie is bedoeld om handtekeningen op te halen voor Borodins vrijlating.

'Ik bemoei me niet met politiek', vertelde de voetbalcoach op de persconferentie aan het begin van de actie. 'Maar onze staat wordt te schande gemaakt. De gebeurtenissen zijn niet gericht tegen Borodin persoonlijk maar tegen het moederland, tegen ons volk, en dan kan ik niet zwijgen.'

De meest buitenissige steunactie was een tentoonstelling van zestig kindertekeningen in de Moskouse gallerie S-Art. Ana Grevneva (13 jaar) tekende een wereldbol waarop Borodin - jong en knap als een ridderheld - zijn ketenen verbreekt en uitkijkt over de oceaan, naar de toren van het Kremlin. 'Rusland denkt aan je', schreef ze erboven.

Zelfs liberale intellectuelen die Borodin in het verleden bedolven onder kritiek, hebben bedenkingen over zijn arrestatie door de Amerikanen. Eén commentator citeerde de nationale dichter Poesjkin om haar gevoelens onder woorden te brengen. 'Natuurlijk veracht ik mijn moederland, maar ik raak van streek als buitenlanders dat gevoel delen.'

Borodins vrouw Valentina wordt thuis bedolven onder de brieven en telefoontjes om haar een hart onder de riem te steken- 'een enorme morele hulp'. Dagelijks belt ze met haar echtgenoot in de gevangenis en houdt hem op de hoogte van de gebeurtenissen in Moskou.