RUMOER

Hinderwet legt levende

muziek zwijgen op

Simplon, het andere popcentrum in Groningen, had minder geluk en moest maanden geleden dicht na een pittige house-party. Toch treffen de nieuwe 'juridische aanpassingen' betreffende geluidshinder, opgenomen in de Wet Milieubeheer, niet alleen house, ook balletscholen raken in de problemen. Het geluid van de piano blijkt de meter van menig milieu-ambtenaar te ver doen uitslaan.

Die meetapparatuur, daar zit 'm nou net de kneep, want wat is 40 decibel nou helemaal?

Jaap van Beusekom van de Stichting Popmuziek Nederland: 'Zoals wij nu over de telefoon praten zitten we al op 40 decibel. Eén toeter of één bugel en je bent er al.'

In Bolsward moest een zaal op een industrieterrein waar popconcerten worden gehouden sluiten, terwijl er honderden meters in de omtrek geen sterveling woont. Metingen bij 't Patronaat in Haarlem en het Burgerweeshuis in Deventer lukten niet omdat het verkeer te lawaaierig is. Van Beusekom: 'De normen zijn niet te hanteren. Het is de Rijksdienst ook niet gelukt. Waarom laten ze het niet aan de gemeenten over of die de normen willen overnemen?'

Van Beusekom heeft het vermoeden dat het geluid nu wordt aangepakt, omdat resultaten bij 'lucht' en 'water' waarvoor het Nationale Milieuplan ook van alles in petto heeft, achterblijven. 'Er moet toch íets van dat plan terechtkomen, nietwaar.'

Voor de nationale dag van de muziek, op 28 mei, bedacht het comité How's Live? in Groningen een actie. Tussen acht en tien uur 's avonds geven muzikanten uit alle disciplines concerten in honderd huiskamers - terug naar de illegaliteit, zoals in het voormalige Oostblok. 'Ze mogen niet langer dan een half uur spelen omdat we geen overlast willen veroorzaken,' zegt Van der Heide.

Alle zomerfestivals

in één magazine

Het is in drie maanden tijd bedacht en gemaakt. 'Van 9 tot 5 uur benaderden we de bedrijven, van 7 uur 's avonds tot 5 uur 's ochtends deden we het redactionele gedeelte.' Ron de Haan van 'buro Kunst op Schrift' in Amsterdam klinkt héél moe, maar het einde van het eerste grote project van hem en zijn partner Egbert Fransen is in zicht: het tijdschrift Zomertheater 1994.

Woensdagnacht kwam het eerste katern van de drukker en op 19 mei zullen de eerste honderdduizend exemplaren klaar zijn. De Haan: ''s Morgens moeten ze dan nog geniet en om vier uur 's middags is de presentatie in Amsterdam-noord, compleet met een baggermolen.'

In de zomermaanden kent Nederland meer dan honderd culturele festivals. Er zijn zeker dertig openluchttheaters die vaak intensief programmeren. Met het magazine Zomertheater 1994 willen De Haan en Fransen een overzicht bieden, dat volgens hen meer dan één miljoen bezoekers bedient.

'Er staan geen braderieën en andere ambachtelijke markten in en het Holland Festival krijgt van ons ook maar zes regels - voor onze doelgroep is dit festival niet interessanter dan de Brabantse Dag in Heeze', zegt De Haan.

Het magazine Zomertheater 1994 - 'het is gemaakt op hoogwaardig, zwaar papier - wordt in een oplage van 600 duizend exemplaren gratis verspreid. Wietse Hofman, die meer dan een kwart eeuw Shakespeare in Diever speelt, krijgt het eerste exemplaar aangeboden, donderdag op het Over het IJ-Festival in Amsterdam-noord.

Beiers mannenbolwerk

bevrijd van stersoliste

De Münchner Philharmoniker die aanstaande dinsdag in het Amsterdamse Concertgebouw verschijnt, is een ander orkest dan de Münchner Philharmoniker die daar in juni 1990 concerteerde.

Het verschil zit hem niet in de dirigent - de 'legendarische', in München heissgeliebte Sergiu Celibidache -, noch in het repertoire (toen Bruckners Achtste, nu de Vierde symfonie). De cruciale verandering schuilt in de kopersectie: daarin is niet langer het gezicht te bespeuren van Abbie Conant (38), dertien jaar lang een stersolist in het gezelschap, maar ook de nagel aan de doodskist van stad, orkest en dirigent.

In juni 1980 werd de Amerikaanse aangenomen als eerste tromboniste, na een auditie waarin zij 32 mannelijke kandidaten het nakijken gaf.

Dat 'Herr Conant' een vrouw was, bleek pas na het proefspel, waarbij de jury met het oog op onpartijdige beoordeling achter een gordijn zat. De moeilijkheden in het Münchener 'mannenbolwerk' lieten niet op zich wachten. Collega's keerden zich tegen haar, en Celibidache liet weten dat ze beter tweede tromboniste kon worden: 'You know the problem, we need a man for the solo trombone.'

Conant, overtuigd van haar kwaliteiten, weigerde de degradatie te accepteren. Dat betekende het begin van een zich dertien jaar voortslepend conflict, uitmondend in een al even eindeloze rechtzaak tussen Conant en de stad München, haar feitelijke werkgever.

Alleen onder gastdirigenten kon zij de solistenplaats bezetten; met Celibidache op de bok verdween zij naar de tweede plaats. Zo is ze in de recente Sony-video van Bruckners Zevende, opgenomen in Tokyo, te zien in de fantasiefunctie van 'eerste assistente': in luide passages mag ze de eerste trombonist bijvallen.

Conant werd het lijdend voorwerp van een zenuwenoorlog, ingezet met het oogmerk haar weg te pesten. Daarbij moest ze ook nog slikken dat ze maandelijks 1100 DM minder verdiende dan waar ze recht op had. Ze was evenwel niet het type om op te geven, zoals bleek uit de berichten die zelfs tot buitenlandse kranten begonnen door te dringen: 'Sexism in the Brass Section', kopte de Wall Street Journal vorig jaar nog.

Maar vorig jaar heeft de rechter Conant eindelijk in alle opzichten in het gelijk gesteld, wat onder meer betekende dat haar achterstallig salaris werd uitbetaald. Direct daarop is Conant bij het orkest vertrokken. Ze is nu trombonedocent aan een muziekopleiding in het Schwarzwald, en trekt de wereld rond met haar trombone-performance Miriam, mede geinspireerd op haar ervaringen onder Celibidache, de maestro met wie ze sinds 1982 niet één woord meer heeft gewisseld, maar die zij als muzikant ondanks alles hoog acht:

'Celi heeft alleen big problems met vrouwen, en in de Duitse orkestwereld is dat bepaald niet uniek.'

Cinemien onder vuur

In de strijd tussen de niet-gesubsidieerde distributeurs van kunstzinnige films en het gesubsidieerde Cinemien is een nieuw wapen ingezet. Zes distributeurs gaan een 'zwartboek' aanleggen van 'negatieve ervaringen van deze distributeurs met betrekking tot de houding van Cinemien op de aankoopmarkt'.

De discussie is al oud. Volgens de niet-gesubsidieerden is Cinemien te actief in de verwerving van films. In tegenstelling tot de andere gesubsidieerde distributeur NFM/IAF (gelieerd aan het Filmmuseum) betracht Cinemien niet de terughoudendheid die bij door de overheid bekostigde filmaankoop past. Dat houdt volgens een woordvoerder van Argus Film in dat Cinemien films al op basis van scenario's aankoopt of voordat ze in première gaan op de grote festivals.

Dat is een meer en meer gebruikelijke praktijk, waarmee prijsopdrijvende hypes rond films op een festival ontlopen worden. Maar dat is iets waarmee particuliere distributeurs risico lopen en dat zou niet de zorg moeten zijn van Cinemien, dat evenals NFM/IAF bedoeld is als vangnet voor interessante films die anderen laten liggen.

Na een eerdere klachtenronde, onder aanvoering van Meteor Film, de grootste onafhankelijke filmdistributeur, vroeg de minister de Raad voor de Kunst om advies. Dat hield voorstellen in tot vergaande beperking van Cinemiens bewegingsvrijheid. Maar de minister nam geen van de aanbevelingen over en Cinemien kreeg in maart alsnog voor de rest van het lopende Kunstenplan het gebruikelijke bedrag aan subsidie. De minister neemt onze klachten niet serieus, concluderen de distributeurs.

De bedoeling van het zwartboek is 'alle incidenten op een rij te zetten, zodat over een jaar zichtbaar is dat Cinemien systematisch en actief bezig is anderen voor te zijn'. De 'aankooppolitie' zal rapporteren aan Meteor.

Huib Stam

Geen Frida V. op tv

Het decor, de gastvrouw en haar belangrijkste vraag - 'Wat gaat u met het geld doen' - zijn maandag hetzelfde (Maartje van Weegen in het Amstel Hotel in Amsterdam). Veranderd is de naam en het bedrag: geen AKO maar een Libris Literatuur Prijs, geen 50 maar 100 duizend gulden.

Aan het buffet, live in het tvprogramma Nova, verschijnen in vol ornaat de Vlamingen Leo Pleysier en Paul Claes, de routiniers Margriet de Moor en Inez van Dullemen en outsider Henk van Woerkom.

Grote afwezige zal Frida Vogels zijn. Al bij haar eerste boek, twee jaar geleden, liet zij weten in de anonimiteit te willen blijven. Ze wenste niet te worden gefotografeerd of geïnterviewd.

Hoe groot zijn de kansen voor een 'onzichtbare' schrijfster om een commerciële prijs te winnen? Aan de genomineerden heeft Libris vriendelijk verzocht niet te schuw om te gaan met de media.

Volgens Vogels' uitgeverij Van Oorschot is er vanaf het begin 'open kaart gespeeld' met Libris: Vogels zal aan geen enkele vorm van publiciteit meewerken.

Tot grote vreugde van de uitgeverij was die afwijzende houding voor de jury geen enkele belemmering om Vogels te nomineren.

Mocht Vogels winnen, dan zal Gemma Nefkens van Van Oorschot de prijs in ontvangst nemen en Maartje te woord staan. Frida Vogels heeft een verklaring geschreven waaruit Nefkens kan putten om vragen te beantwoorden.

De belangrijkste vraag wist Vogels gelukkig al.