Rotterdam: kwetsbare bewoners versneld van het gas af

Dit hebben de gemeente, de Rotterdamse woningcorporaties en de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond dinsdag afgesproken op een bestuurlijke top in Rotterdam over kwetsbare mensen met verward gedrag, waaraan ook de politie en ggz-organisatie Antes deelnamen. Met dit plan combineert Rotterdam op ingenieuze wijze twee actuele thema’s: hoe de risico’s in te perken van ‘verwarde personen’ en hoe Nederland van gas los te krijgen voor 2050. ‘Bij de opgave om de stad van het gas af te krijgen moet deze doelgroep prioriteit krijgen’, zegt wethouder Sven de Langen (CDA, zorg).

Brandveiligheid

In de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond stijgt het aantal branden bij kwetsbare mensen – onder meer dementerenden die langer thuis wonen, maar ook bij bijvoorbeeld verslaafden, voormalig daklozen, personen met psychische problemen of een verstandelijke beperking. Van de 2.800 branden vorig jaar in de stad zouden naar schatting enkele honderden te maken hebben met de problematiek van kwetsbare bewoners. Nu meer ouderen langer thuis wonen ook als zij al dementerend zijn, en ook meer psychiatrische patiënten en andere kwetsbare groepen zorg aan huis krijgen, moet bij die zorg ook de brandveiligheid worden betrokken, vindt Rotterdam.

‘In complexen waar grote aantallen kwetsbare bewoners bij elkaar wonen, dreigt de situatie anders onbeheersbaar te worden’, zegt directeur Arjen Littooij van de veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond. Daarom is de brandweer al begonnen met het aanschuiven bij keukentafelgesprekken, waarin de zorg voor kwetsbare personen wordt besproken. Brandveiligheid moet daarin nu standaard een onderwerp worden. ‘Sommige mensen zijn geholpen met een rookmelder of een sprinklerinstallatie, bij anderen is het gebruik van gas niet langer verantwoord.’

Specialist brandpreventie bij de veiligheidsregio Leo de Jonge heeft al een aantal van deze keukentafelgesprekken bijgewoond. ‘Dan kan het zijn dat een dementerende oudere niet meer weet hoe hij het gas moet gebruiken. Een thuiszorgmedewerker constateert bijvoorbeeld dat het melkpannetje elke keer is aangebrand. Dan is overschakelen van gas op inductiekoken een optie.’

Voorrang

Woningcorporatie Havensteder met 45 duizend woningen in de stad, gaat het voortouw nemen. De corporatie is van plan in een aantal wijken met complexen met veel kwetsbare bewoners voorrang te geven in de energietransitie, waarbij de woningen worden afgeschakeld van het gas. Het gaat om de wijken Ommoord, Charlois, het Nieuwe Westen en Lombardijen.

‘Wij willen iets doen nu onze verzekeringspremie door de verdubbelde schadelast door brand met 1 miljoen euro is toegenomen’, zegt bestuursvoorzitter Hedy van den Berk van Havensteder. Zij beklemtoont: ‘Wij gaan natuurlijk niet zo maar mensen afsluiten van het gas, maar doen dit in samenspraak met de bewoners en de mantelzorgers.’ De Jonge: ‘Het moet niet generaliserend dat elke bewoner boven een bepaalde leeftijd geen gas meer kan gebruiken. Maar bij iemand die dreigt zijn appartement op te blazen of ander gevaarlijk gedrag, zou dwang wel mogelijk moeten zijn bij de afschakeling van het gas.’

Zorggeld

De partijen willen gezamenlijk de kosten dragen. Zij hopen dat ook de verzekeringsmaatschappijen meebetalen. ‘Eigenlijk is het gek dat de traplift wel kan worden vergoed uit de gemeentelijke geldpot voor maatschappelijke ondersteuning, maar deze brandpreventiemaatregelen niet’, zegt De Jonge.

'Alle lof voor de creativiteit van dit plan, maar dit is maar een van de aspecten op het gebied van de veiligheid thuis waar mantelzorgers zich zorgen over maken', zegt directeur Liesbeth Hoogendijk van Mezzo, de belangenvereniging van mantelzorgers. 'Er moet zeker geen zorggeld worden besteed aan het van het gas halen van huizen, en het moet ook niet ten koste gaan van huishoudelijke hulp of dagbesteding.'