Robert Nix werd gekoesterd als een groot vakman

Robert Nix was een van de laatste ouderwetse grafische ontwerpers die nog letters met de hand tekende. Boekenuitgeverij De Geus, voor wie hij alleen al meer dan duizend boekomslagen ontwierp, koesterde hem als een groot vakman. 'Hij kon met typografie dingen maken die computers niet kunnen, zoals de verschillende ruimtes tussen spatiëringen', zegt schoonzoon Piet Meekel.

Stad en Land

Tot zijn 85ste werkte Robert Nix eigenlijk nog dagelijks aan nieuwe omslagen van boeken. Een jaar geleden koos popgroep The Kik voor het nieuwe album Stad en Land nog voor een oud ontwerp van hem.

Meekel: 'Het was een ontwerp dat hij al in de jaren vijftig een keer had gemaakt voor de platenmaatschappij Bovema, maar nooit was gebruikt. Robert werkte bij Bovema en maakte de platenhoezen voor de zanger Jaap Fischer. En The Kik was daar een groot fan van, zodat ze voor een ontwerp van hem kozen.'

Het was zijn laatste grote ontwerp. Nix overleed 4 december op 92-jarige leeftijd. Na het overlijden van zijn vrouw verhuisde hij anderhalf jaar geleden van Badhoevedorp naar een verzorgingsflat in Amsterdam, waar hij uiteindelijk rustig insliep.

Ontwerper

Nix werd geboren in het toenmalige Nederlands-Indië, waar zijn vader voor de oorlog al een boeken- en tijdschriftenuitgeverij had in Bandoeng: uitgeverij W.J. Nix. Hij was pas 17 jaar toen de Japanners het land binnenvielen en hij voor 3,5 jaar werd geïnterneerd. Terwijl hij in het mannenkamp verbleef, zat zijn latere vrouw Miep Breukers in het vrouwenkamp. Ze leerden elkaar kennen en zouden na de oorlog trouwen. Voordat hij in 1949 na de onafhankelijkheid van Indonesië met zijn familie terugkeerde naar Nederland, werd hij nog kampioen schoonspringen en turnen van Nederlands-Indië.

Nix volgde in Nederland opleidingen aan de Grafische School en de Kunstnijverheidsschool, de latere Rietveld Academie, die hij bekostigde met een baantje als etaleur bij De Bijenkorf. In 1955 kon hij een baan krijgen als ontwerper bij platenproducent Bovema in Haarlem, dat toen vooral veel klassiek werk en Nederlandse artiesten uitgaf. Nix maakte platenhoezen voor onder anderen Johnny Jordaan, Toon Hermans, Fons Jansen en Gilbert Bécaud. Tegelijkertijd verzorgde hij ontwerpen voor de etalages van grammofoonplaatwinkels.

Talloze opdrachten

In 1979 verhuisde hij met zijn gezin naar België, waar hij freelance ging werken voor de literaire Vlaamse uitgever Manteau. Hierna volgden talloze opdrachten van andere uitgevers zoals De Bezige Bij, Bruna, Querido, Wereldvenster en uiteindelijk De Geus. Op zijn crematie zei decorontwerper en vriend Roland de Groot: 'Robert heeft gedurende zijn leven duizenden boeken vormgegeven en van prachtige omslagen en illustraties voorzien, waarschijnlijk is er in bijna elke boekenkast in Nederland en België werk van hem te vinden.' Daaronder behoren boeken van grote schrijvers als Gerard Reve, Remco Campert, Jan Wolkers en Harry Mulisch. Een van de mooiste omslagen vond hij zelf dat van het boek De weerspannige naaktschrijver van Rudolf Geel.

De meeste omslagen maakte hij voor buitenlandse auteurs. Een paar jaar geleden maakte hij in één jaar voor De Geus drie omslagen voor boeken van schrijvers die de Nobelprijs voor Literatuur hadden gewonnen.

Daarnaast was hij verbonden aan het blad Elegance en gaf hij les aan de kunstacademies van Kampen en Arnhem.

Robert en zijn vrouw kregen twee kinderen. Sjef Nix werd ook grafisch ontwerper en Gabrielle Nix werd design-ontwerper.