Relatief veel doden door politiekogels
In Nederland vallen relatief veel doden door politiekogels. Dat blijkt uit een vergelijking van het aantal doden en gewonden door gericht pistoolvuur van agenten in negen landen. Nederland staat daarbij op de derde plaats.
De cijfers, verzameld door het Centrum voor Politie- en Veiligheidswetenschappen VU, werden vrijdag gepresenteerd in Amsterdam bij het afscheid van hoogleraar Jan Naeyé die met emeritaat gaat. Onderzoeker Jaap Timmer pleit voor meer onderzoek om deze hoge score te helpen verklaren. In Nederland schieten agenten jaarlijks 50 tot 100 keer gericht op personen of op voertuigen met personen erin. Gemiddeld 17 personen worden daarbij geraakt, waarvan gemiddeld 3 overlijden aan hun verwonding. Dat komt neer op 1 dode per 5 miljoen inwoners. Alleen in de VS en Canada vallen meer slachtoffers door politiekogels. ‘De verschillen zijn groot’, signaleert Timmer, ‘en we weten eigenlijk niet hoe dat komt.’
Ruime bevoegdheid
Een mogelijke verklaring kan volgens hem de relatief ruime bevoegdheid zijn die Nederlandse agenten hebben om te schieten. ‘Een verdenking van een ernstig, geweldgerelateerd misdrijf is voldoende om een wapen te trekken, als andere middelen falen. In veel andere landen wordt ook een element van zelfverdediging geëist.’
In Engeland vallen veruit de minste doden door politiekogels: 1 op 27 miljoen inwoners. Daar dragen agenten geen wapen, maar dat is volgens Timmer geen voldoende verklaring. Ook in Ierland en Noorwegen patrouilleren agenten zonder pistool, en daar vallen relatief veel meer doden.
Schietopleiding
Een mogelijke verklaring van de verschillen zou ook kunnen liggen in de schietopleiding van agenten. Zij leren – om ter aanhouding – onder de broekriem te mikken om dodelijk letsel zoveel mogelijk te voorkomen. In Nederland krijgen agenten vier zogeheten IBT-dagen (integrale beroepsvaardigheidstraining), waarvan een schiettoets deel uitmaakt. Belgische agenten staan bijvoorbeeld zes maal per jaar op de schietbaan.
Het algehele geweldsniveau in een land lijkt ook een rol te spelen. Zo sterven in de Verenigde Staten gemiddeld 300 inwoners per jaar door politiekogels, en 70 agenten door burgerkogels. Daarnaast worden nog eens 200 burgers ‘rechtmatig’ neergeschoten door medeburgers. In Nederland sneuvelt gemiddeld 1 agent in de drie jaar door burgergeweld.
