Relatie met Den Haag wordt killer

Nederland weet niet om te gaan met de terugkeer in het Surinaamse machtscentrum van Desi Bouterse, dat is inmiddels wel duidelijk. In rap tempo verslechteren de vriendschappelijke en goede betrekkingen tussen beide landen, opgebouwd onder tien jaar regering-Venetiaan, en het is slechts een kwestie van tijd voor de bilaterale relaties op een dieptepunt zijn beland.

Den Haag betaalt de prijs voor de ‘emotionele reactie’ die minister Verhagen van Buitenlandse Zaken direct gaf na de verkiezingszege van Bouterse, zo noemen ze het in Bouterse-kringen. De ex-legerleider was niet welkom in Nederland als president, benadrukte Verhagen, tenzij hij zijn drugsstraf kwam uitzitten. ‘We kunnen niet van tafel vegen dat Bouterse in Nederland tot 11 jaar is veroordeeld voor drugshandel’, aldus Verhagen. Die opmerkingen zetten de toon en het is de vraag of Buitenlandse Zaken en de ambassade in Paramaribo zich realiseerden wat de consequenties konden zijn.

Temeer omdat Nederland, van alle landen die officieel reageerden na Bouterses verkiezing in het parlement in juli, snel geïsoleerd kwam te staan. De VS, die in Latijns-Amerika al jaren een miljardenverslindende War on Drugs voeren, onderstreepten meteen dat ze goede en vriendschappelijke betrekkingen wilden met Suriname onder een regering-Bouterse.

Drugstransporten
De Amerikaanse ambassadeur John Nay schudde Bouterse, ooit in Den Haag aangeklaagd voor zes drugstransporten, zelfs de hand en is niet weg te slaan uit de media met interviews waarin hij de betoogt dat hij de wil van het volk respecteert.

Helemaal opvallend was de moeite die de Franse president Sarkozy nam. Nog geen twee dagen na Bouterses verkiezing feliciteerde hij de door Interpol internationaal gesignaleerde ex-legerleider. In plaats van de boodschap aan zijn ambassadeur in Paramaribo over te laten, schreef Sarkozy ‘dat u langs democratische weg bent gekozen tot president van Suriname’. Sarkozy: ‘Frankrijk respecteert ten volle deze uiting van soevereiniteit van het volk en we hopen dat Suriname, onder uw presidentschap, zal blijven bijdragen aan dit proces’ van samenwerking met Frankrijk en Surinames buurland Frans-Guyana.

Deze geste van Parijs is niet onopgemerkt gebleven in het Bouterse-kamp. De nieuwe weg die Suriname wil bewandelen naar Europa, benadrukte Bouterse donderdag in zijn inaugurele rede, loopt voortaan via Frans-Guyana en Parijs in plaats van Schiphol. Contact met politiek Den Haag stelt hij niet meer op prijs. Wel de contacten met het Nederlandse bedrijfsleven en de 325 duizend Surinamers die in Nederland wonen.

Den Haag, dat in Suriname nog is vertegenwoordigd met een relatief grote ambassade, zal zich moeten opmaken voor een sneeuwstorm in de relatie met Paramaribo. De behandeling en bejegening van de Nederlandse ambassadeur Aart Jacobi de afgelopen dagen waren slechts speldenprikken. Want met Bouterse is een zelfbewuste politieke stroming aan de macht gekomen die nationalisme predikt en voor eens en voor altijd de bakens van de oud-kolonie wil verzetten in de richting van de buurlanden en van opkomende machten als China en India.

De vraag is of Nederland tot 2015 nog wel goed kan doen in Paramaribo. Het enige alternatief voor de Verhagen-benadering is om, net als de VS en Frankrijk, de dialoog aan te gaan en Bouterse de hand te drukken.

Ook al heeft die volgens de Haagse rechter ooit 474 kilo coke laten vervoeren naar de haven van het Zuid-Hollandse Stellendam. Voor Den Haag, zo lijkt het, is dat een brug te ver.