Rechter: ‘donor 605’ moet zich bekendmaken, tenzij hij echt goede redenen heeft anoniem te blijven

Woensdag oordeelde de rechtbank in Den Haag dat de stichting en de kliniek de naam van ‘donor 605’ binnen vier maanden moeten verstrekken aan de vijf donorkinderen en hun moeders die de zaak hadden aangespannen, tenzij de donor kan aantonen dat hij goede redenen heeft om anoniem te blijven.

‘Dit is een existentiële kwestie voor mijn dochter’, zegt een van de moeders, die niet met haar naam in de krant wil. ‘De vraag wie haar vader is zoemt altijd op de achtergrond. Ze is er haar hele leven al mee bezig. Deze uitspraak geeft haar weer perspectief.’

Advocaat Tim Bueters, die de kinderen en hun moeders vertegenwoordigt, noemt het ‘goed nieuws’. Hij denkt dat mogelijk ‘enkele duizenden’ andere kinderen die op zoek zijn naar de identiteit van hun donorvader ervan kunnen profiteren.

Ook de Stichting Donorkind, die belangen van donorkinderen behartigt, is tevreden met de uitspraak. ‘We zijn heel blij’, zegt voorzitter Ties van der Meer. Hij acht de kans groot dat de vijf donorkinderen die deze zaak aanspanden binnenkort de naam van hun vader te horen zullen krijgen. ‘Er zijn weinig zwaarwegende redenen te bedenken om een kind informatie over zijn biologische familie te onthouden. Daar zijn de meeste deskundigen het over eens.’

Afspraken nakomen

Donor 605 doneerde vanaf 1997 zaad bij Medisch Centrum Kinderwens (MCK) in Leiderdorp. Daaruit zijn in totaal minimaal achttien kinderen geboren. Aanvankelijk stond de man geregistreerd als B-donor, wat betekent dat een kind vanaf zijn 16de verjaardag contact kan opnemen. De moeders kozen destijds bewust voor een B-donor.

Later, na de invoering van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting in 2004, koos ‘donor 605’ er toch voor zijn identiteit geheim te houden. Hij werd een A-donor, een anonieme donor. Om die reden weigerden de kliniek en de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (SDKB), die donorgegevens registreert, de identiteit van de donor tot op heden aan de kinderen bekend te maken. Vijf kinderen stapten daarop naar de rechter.

Die oordeelt nu dat de stichting en de kliniek de verzoeken van de donorkinderen te makkelijk naast zich neer hebben gelegd. Kinderen hebben volgens internationale verdragen het recht te weten van wie zij afstammen, aldus de rechtbank.

Ook stelt de rechtbank dat de kliniek de afspraken moet nakomen die destijds met de moeders zijn gemaakt over het onthullen van de identiteit van de donor. ‘In feite zegt de rechter dat een B-donor niet achteraf kan switchen naar een A-donor’, zegt advocaat Bueters.

Donor K34

De uitspraak is opvallend, omdat de rechtbank in Arnhem in maart in een vergelijkbare zaak – ook een B-donor die A-donor werd – tot een ander oordeel kwam. Toen hoefde ziekenhuis Rijnstate de gegevens van spermadonor K34 niet te verstrekken aan de 22-jarige Maria en haar moeder. De rechtbank kon toen niet bepalen wat zwaarder woog: het recht van Maria om te weten wie haar vader is, of dat van de donor om anoniem te blijven.

Er zijn wel een paar belangrijke verschillen tussen de zaken, zegt Bueters. Zo werd in zijn zaak ook de SDKB gedagvaard. De SDKB laat in een reactie weten te begrijpen dat de donorgegevens voor de donorkinderen belangrijk zijn. ‘Het is fijn dat de donorkinderen nu helderheid hebben’, zegt een woordvoerder. De stichting bestudeert nu de uitspraak en de consequenties ervan. ‘We willen zorgvuldig te werk gaan.’

Correctie: In een eerdere versie van dit artikel stond dat de kinderen zich in de zaak in Den Haag wel op internationale verdragen beriepen en Maria in Arnhem niet. Dat is onjuist. Ook in die laatste zaak beriepen eisers zich op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.